نقدی به تبلیغات تلوزیونی اپراتورهای تلفن همراه؛
اپراتورهای تلفن همراه در کشور ما جزو پرسودترین بنگاههای اقتصادی هستند، حتی در زمانی که رکود اقتصادی موجب کمتر شدن تبلیغات شرکتهای دیگر شده است این چند اپراتور سعی دارند در ماراتن تبلیغاتی گوی سبق را از هم بربایند و با هر روشی که به نظرشان جذاب می آید و موجب توسعه بازار و فروش بیشتر خدمات آنها می شود روی می آورند.
به گزارش سرویس نقد رسانه پایگاه 598، تبلیغات رسانه ها مخصوصاً رسانه های دیداری و شنیداری جدای از تاثیرات مستقیم اقتصادی دارای لایه های پنهان فرهنگی و اجتماعی است، ترکیبی از تصاویر و افکت های ویژه که هر روز چندین ساعت در مقابل دیدگان هزاران مخاطب قرار دارد. پروپاگاندا (propaganda) یا همان جنجال رسانه‌ای عنوانی است که در غرب به مجموعه روشهای شناخته شده ای اطلاق می شود که هدف آن تاثیر بر ذهن مخاطب است. این واژه گرچه در ابتدا کاربرد سیاسی داشت اما رفته رفته بر سایه وجوه زندگی بشر نیز سایه افکند از زمان جنگ جهانی دوم نه تنها جنگ بمب‌ها و گلوله‌ها، بلکه جنگ کلمات و تبلیغات بود. تهاجم تبلیغاتی نازی‌ها ابتدا توسط آدولف هیتلر در کتاب نبرد من طراحی و سپس به وسیله گوبلز و وزارت تبلیغات او اجرا شد.
واژه تبلیغات سیاسی یا (propaganda) واژه‌ای نولاتینی و بازسازی شده از فعل لاتینی کهن (propagere) به معنی منتشرساختن (لغت انگلیسی propagate از همین ریشه است) و برانگیختن است. امروزه تبلیغات، جزیی از ارتباطات عمومی است و هدف آن، دستیابی به مقاصد از پیش تعیین شده است.
روژه گارودی نویسنده و متفکر فقید مسلمان فرانسوی در کتاب هشدار به مردگان می گوید: تبلیغات تجاری (به شیوه‌ی غربی) بیش از آنکه مایه‌ی تباهی طبیعت باشد موجب هلاکت انسان است: بیش از یکصد هزار نفر کارمند آژانسهای تبلیغاتی، شب و روز در پی ایجاد «واکنش‌های شرطی» در مردم‌اند تا آنان را در برابر «آفیش»ها ـ سرلوحه‌ها ـ و فیلمهای تبلیغاتی تلویزیونی، تأثیرپذیر (و شاید بهتر باشد بگویم آسیب‌پذیر) سازند. شیوه‌ی بنیادین کار این مؤسسات غربی تبلیغات تجاری بر فرمول معروفی که «هیتلر» در کتاب خود «نبرد من» در مورد «پروپاگاند» مطرح کرده است، استوار است: «وقتی می‌خواهید جامعه‌یی را به سوی چیزی بکشید، حیوانی‌ترین و پست‌ترین غرائز او را آماج و نشانه‌ی' پروپاگاند یا تبلیغات خود قرار دهید. غده‌ی آب دهان او را برای آگهی یک کنسرو و غریزه‌ی جنسی او را برای آگهی یک جوراب یا یک اتومبیل آخرین سیستم، تحریک کنید.»
اپراتورهای تلفن همراه در کشور ما جزو پرسودترین بنگاههای اقتصادی هستند، حتی در زمانی که رکود اقتصادی موجب کمتر شدن تبلیغات شرکتهای دیگر شده است این چند اپراتور سعی دارند در ماراتن تبلیغاتی گوی سبق را از هم بربایند و با هر روشی که به نظرشان جذاب می آید و موجب توسعه بازار و فروش بیشتر خدمات آنها می شود روی می آورند.
مکالمه رایگان شبانه و ناهنجاری رفتاری
شاهد مثالهای این ادعا بسیارند از رواج یکباره تبلیغات بر اساس فیلمها و سریالهای مشهورغربی تا تحقیر کاربران بخاطر استفاده از سیم کارتهای ارزان قیمت و تفاخر به شماره های رند و ثابت، آخرین نمونه از این دست سیاستهای تبلیغاتی اعلام مکالمه رایگان از ساعت ۲ شب تا ۷ صبح است.
مجید ابهری، آسیب شناس و متخصص علوم رفتاری در این خصوص می گوید: ۷۰ درصد از پیامک‌های موجود ارتباط موضوعی و شغلی ندارند و از آنجایی که ارسال و دریافت پیامک‌ها به سرگرمی دارندگان تلفن همراه تبدیل شده است به خصوص در بین نوجوانان و جوانان باید گفت که از این فرآیند برای ارسال لطیفه، شعر و تسلیت استفاده می شود.
ابهری افزود: این امر موجب مصرف‌گرایی و تغییر در سبک زندگی و ایجاد هزینه‌های اضافی در سبد ملی خانواده مخصوصاً در نوجوانان و جوانان اتلاف وقت آنها می شود، ایجاد اعتیاد پیامکی به این معنا اگر برای چند دقیقه فرد شارژ نداشته باشد یا فاقد آنتن باشد دچار استرس و دلهره می شود از مشکلات این امر است. وی با اشاره به اینکه جوانان با وجود تلفن همراه در مهمانی و مجالس نیز سرگرم کار خود هستند و توجه به اطراف ندارند، ادامه داد: گوشه نشینی و انزوا از دیگر ناهنجاری این امر است.
تخریب رقبا به بهانه جذب مشترک
چندی پیش یکی از اپراتورهای تلفن همراه در یکی از تبلیغات خود شگردی را به کار برد که تقریبا این نوع تبلیغ، در بازار رقابتی فناوری اطلاعات در نوع خود برای اولین بار اتفاق می‌افتد و حداقل بین تبلیغات اپراتورهای تلفن همراه تاکنون کسی چنین کاری نکرده بود.
خبرگزاری فارس با اشاره به جزئیات این تبلیغ نوشته است: در این تبلیغ برای نشان دادن تفاوت سرعت اینترنت، 3 حیوان مثال زده شده بود. یک حلزون در زمینهای فیروزه‌ای و یک لاک پشت در زمینهای زرد در حال حرکت هستند که یوزپلنگی در زمینهای ارغوانی و بنفش از آنها جلو می‌زند.
تاکنون در تبلیغات اپراتورها چنین اشاره مستقیمی به دیگر رقبا نشده بود؛ تاکنون رسم معمول این بوده که هر اپراتور در کمپین‌های تبلیغاتی خود به معرفی خود می‌پرداخت و دیگری را به صورت مستقیم نفی و برای دیگران اشکال تراشی نمی‌کرد.
بعد از شیوع اینگونه تبلیغات نمونه همین کار توسط اپراتور دیگر انجام شده است. در جدیدترین تبلیغ تلویزیونی این اپراتور، فردی پیش یکی از دوستانش از کسادی کسب و کارش گله می‌کند و می‌گوید: همه می‌گویند شماره‌ات را بگذار با تو تماس می‌گیرم اما تماس نمی‌گیرند.
دوست وی نیز در جواب این گله‌ها مرتب می‌گوید: عوض اش کن. در همین زمان موبایل فرد گله‌مند زنگ می‌خورد و طرف پشت خط شماره او را با شماره کله‌پزی اشتباه گرفته است. در این جا دوستش به نشانه تایید گفته هایش به او می‌گوید: گفتم که شماره‌ات را عوض کن.
این تبلیغ نشانه مستقیمی است به یکی از مزایای ظاهری این اپراتور. اینکه مدیران این اپراتور همواره اعتبار سیم‌کارت‌های خود را یکی از مزایای بی‌‌رقیب خود می‌دانستند و اعلام می‌کنند: تمام افراد معتبر از سیم‌کارت «ما» استفاده می‌کنند و این سیم‌کارت نوعی اعتبار برای فرد است.
جهت‌گیری بازار رقابتی اپراتورها به سمت این نوع تبلیغات، بسیار ناخوشایند است زیرا اساساً بارز شدن اختلافات در هر سطحی از جامعه خوشایند نیست.
نادیده گرفتن ارزش ها
بی توجهی به ارزشهای اخلاقی و انسانی در تبلیغات یکی از اموری است که با انتقاداتی نیز همراه بوده است. علی زارعی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در گفت وگو با موبنا با انتقاد از محتوا و ساختار تبلیغات و آگهی های اپراتور ام .تی. ام – ایرانسل که از رسانه ملی بخش میشود، اظهار داشت: در بسیاری از تبلیغات این اپراتور که از صدا و سیما پخش میشود تنها به جذب مشترک نگاه شده و بسیاری از ارزشهای اجتماعی نادیده گرفته میشود.
وی با اشاره به اینکه نگاه اپراتور ام.تی.ان- ایرانسل برای پخش آگهی های خود صرفا اقتصادی است، افزود: گاها دیده میشود این اتفاقات در صدا و سیما و برخی بنگاه های اقتصادی پیش می آید ومنجر به آزار جمعی از افرد جامعه میشود.
زارعی با تاکید بر اینکه باید مانع پخش این تبلیغات تجاری با این اهداف شویم، گفت: در صورتیکه این اقدامات ادامه پیدا کند، این نگاه تجاری صرف به یک اقدام ضد اخلاق در جامعه تبدیل میشود و در این شرایط باید هزینه هنگفتی را برای فرهنگ سازی دوباره صرف کنیم. این نماینده مجلس خاطرنشان کرد که این وظیفه نهادهای نظارتی است که هرچه زودتر از پخش اینگونه تبلیغات تجاری جلوگیری کرده و نسبت به آن از خود واکنش نشان دهند.
تبلیغات؛ رقابت يا جنگ؟!
عباس پورخصالیان، کارشناس مخابرات، در خصوص نوع تبليغاتی که این روزها توسط اپراتورها صورت می‌گیرد، می‌گوید: «این روزها اپراتورهای کشور به جای نشان دادن واقعیت و اجازه دادن به کاربر برای تصمیم‌گیری و انتخاب، تنها از الفاظ و واژه‌هایی که هیچ سندی هم ندارد برای اثبات برتر بودن خود استفاده می‌کنند و این در حالی است که برتری یک اپراتور را تحقیقات پژوهشی و آمارهای دقیق نشان می‌دهد که در حال حاضر هیچ آمار قابل استنادی دراین زمینه وجود ندارد.» به باور وی در ایران هنوز رقابت معنایی ندارد و بیشتر بین اپراتورها مسابقه و نفی دیگری وجود دارد. پورخصالیان تصریح می‌کند که در رقابت همه برنده هستند چه اپراتور چه مشتریان اما در کشور ما از آنجا که نهادی وجود ندارد تا کیفیت و برتری یک اپراتور را بسنجد و ملاکی برای تشخیص این برتری هم وجود ندارد پس این مسابقه و به نوعی دوئل بین دو اپراتور هست که برنده را مشخص می‌کند.
واژه تبلیغات سیاسی یا (propaganda) واژه‌ای نولاتینی و بازسازی شده از فعل لاتینی کهن (propagere) به معنی منتشرساختن (لغت انگلیسی propagate از همین ریشه است) و برانگیختن است. امروزه تبلیغات، جزیی از ارتباطات عمومی است و هدف آن، دستیابی به مقاصد از پیش تعیین شده است.
روژه گارودی نویسنده و متفکر فقید مسلمان فرانسوی در کتاب هشدار به مردگان می گوید: تبلیغات تجاری (به شیوه‌ی غربی) بیش از آنکه مایه‌ی تباهی طبیعت باشد موجب هلاکت انسان است: بیش از یکصد هزار نفر کارمند آژانسهای تبلیغاتی، شب و روز در پی ایجاد «واکنش‌های شرطی» در مردم‌اند تا آنان را در برابر «آفیش»ها ـ سرلوحه‌ها ـ و فیلمهای تبلیغاتی تلویزیونی، تأثیرپذیر (و شاید بهتر باشد بگویم آسیب‌پذیر) سازند. شیوه‌ی بنیادین کار این مؤسسات غربی تبلیغات تجاری بر فرمول معروفی که «هیتلر» در کتاب خود «نبرد من» در مورد «پروپاگاند» مطرح کرده است، استوار است: «وقتی می‌خواهید جامعه‌یی را به سوی چیزی بکشید، حیوانی‌ترین و پست‌ترین غرائز او را آماج و نشانه‌ی' پروپاگاند یا تبلیغات خود قرار دهید. غده‌ی آب دهان او را برای آگهی یک کنسرو و غریزه‌ی جنسی او را برای آگهی یک جوراب یا یک اتومبیل آخرین سیستم، تحریک کنید.»
اپراتورهای تلفن همراه در کشور ما جزو پرسودترین بنگاههای اقتصادی هستند، حتی در زمانی که رکود اقتصادی موجب کمتر شدن تبلیغات شرکتهای دیگر شده است این چند اپراتور سعی دارند در ماراتن تبلیغاتی گوی سبق را از هم بربایند و با هر روشی که به نظرشان جذاب می آید و موجب توسعه بازار و فروش بیشتر خدمات آنها می شود روی می آورند.
مکالمه رایگان شبانه و ناهنجاری رفتاری
شاهد مثالهای این ادعا بسیارند از رواج یکباره تبلیغات بر اساس فیلمها و سریالهای مشهورغربی تا تحقیر کاربران بخاطر استفاده از سیم کارتهای ارزان قیمت و تفاخر به شماره های رند و ثابت، آخرین نمونه از این دست سیاستهای تبلیغاتی اعلام مکالمه رایگان از ساعت ۲ شب تا ۷ صبح است.
مجید ابهری، آسیب شناس و متخصص علوم رفتاری در این خصوص می گوید: ۷۰ درصد از پیامک‌های موجود ارتباط موضوعی و شغلی ندارند و از آنجایی که ارسال و دریافت پیامک‌ها به سرگرمی دارندگان تلفن همراه تبدیل شده است به خصوص در بین نوجوانان و جوانان باید گفت که از این فرآیند برای ارسال لطیفه، شعر و تسلیت استفاده می شود.
ابهری افزود: این امر موجب مصرف‌گرایی و تغییر در سبک زندگی و ایجاد هزینه‌های اضافی در سبد ملی خانواده مخصوصاً در نوجوانان و جوانان اتلاف وقت آنها می شود، ایجاد اعتیاد پیامکی به این معنا اگر برای چند دقیقه فرد شارژ نداشته باشد یا فاقد آنتن باشد دچار استرس و دلهره می شود از مشکلات این امر است. وی با اشاره به اینکه جوانان با وجود تلفن همراه در مهمانی و مجالس نیز سرگرم کار خود هستند و توجه به اطراف ندارند، ادامه داد: گوشه نشینی و انزوا از دیگر ناهنجاری این امر است.
تخریب رقبا به بهانه جذب مشترک
چندی پیش یکی از اپراتورهای تلفن همراه در یکی از تبلیغات خود شگردی را به کار برد که تقریبا این نوع تبلیغ، در بازار رقابتی فناوری اطلاعات در نوع خود برای اولین بار اتفاق می‌افتد و حداقل بین تبلیغات اپراتورهای تلفن همراه تاکنون کسی چنین کاری نکرده بود.
خبرگزاری فارس با اشاره به جزئیات این تبلیغ نوشته است: در این تبلیغ برای نشان دادن تفاوت سرعت اینترنت، 3 حیوان مثال زده شده بود. یک حلزون در زمینهای فیروزه‌ای و یک لاک پشت در زمینهای زرد در حال حرکت هستند که یوزپلنگی در زمینهای ارغوانی و بنفش از آنها جلو می‌زند.
تاکنون در تبلیغات اپراتورها چنین اشاره مستقیمی به دیگر رقبا نشده بود؛ تاکنون رسم معمول این بوده که هر اپراتور در کمپین‌های تبلیغاتی خود به معرفی خود می‌پرداخت و دیگری را به صورت مستقیم نفی و برای دیگران اشکال تراشی نمی‌کرد.
بعد از شیوع اینگونه تبلیغات نمونه همین کار توسط اپراتور دیگر انجام شده است. در جدیدترین تبلیغ تلویزیونی این اپراتور، فردی پیش یکی از دوستانش از کسادی کسب و کارش گله می‌کند و می‌گوید: همه می‌گویند شماره‌ات را بگذار با تو تماس می‌گیرم اما تماس نمی‌گیرند.
دوست وی نیز در جواب این گله‌ها مرتب می‌گوید: عوض اش کن. در همین زمان موبایل فرد گله‌مند زنگ می‌خورد و طرف پشت خط شماره او را با شماره کله‌پزی اشتباه گرفته است. در این جا دوستش به نشانه تایید گفته هایش به او می‌گوید: گفتم که شماره‌ات را عوض کن.
این تبلیغ نشانه مستقیمی است به یکی از مزایای ظاهری این اپراتور. اینکه مدیران این اپراتور همواره اعتبار سیم‌کارت‌های خود را یکی از مزایای بی‌‌رقیب خود می‌دانستند و اعلام می‌کنند: تمام افراد معتبر از سیم‌کارت «ما» استفاده می‌کنند و این سیم‌کارت نوعی اعتبار برای فرد است.
جهت‌گیری بازار رقابتی اپراتورها به سمت این نوع تبلیغات، بسیار ناخوشایند است زیرا اساساً بارز شدن اختلافات در هر سطحی از جامعه خوشایند نیست.
نادیده گرفتن ارزش ها
بی توجهی به ارزشهای اخلاقی و انسانی در تبلیغات یکی از اموری است که با انتقاداتی نیز همراه بوده است. علی زارعی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در گفت وگو با موبنا با انتقاد از محتوا و ساختار تبلیغات و آگهی های اپراتور ام .تی. ام – ایرانسل که از رسانه ملی بخش میشود، اظهار داشت: در بسیاری از تبلیغات این اپراتور که از صدا و سیما پخش میشود تنها به جذب مشترک نگاه شده و بسیاری از ارزشهای اجتماعی نادیده گرفته میشود.
وی با اشاره به اینکه نگاه اپراتور ام.تی.ان- ایرانسل برای پخش آگهی های خود صرفا اقتصادی است، افزود: گاها دیده میشود این اتفاقات در صدا و سیما و برخی بنگاه های اقتصادی پیش می آید ومنجر به آزار جمعی از افرد جامعه میشود.
زارعی با تاکید بر اینکه باید مانع پخش این تبلیغات تجاری با این اهداف شویم، گفت: در صورتیکه این اقدامات ادامه پیدا کند، این نگاه تجاری صرف به یک اقدام ضد اخلاق در جامعه تبدیل میشود و در این شرایط باید هزینه هنگفتی را برای فرهنگ سازی دوباره صرف کنیم. این نماینده مجلس خاطرنشان کرد که این وظیفه نهادهای نظارتی است که هرچه زودتر از پخش اینگونه تبلیغات تجاری جلوگیری کرده و نسبت به آن از خود واکنش نشان دهند.
تبلیغات؛ رقابت يا جنگ؟!
عباس پورخصالیان، کارشناس مخابرات، در خصوص نوع تبليغاتی که این روزها توسط اپراتورها صورت می‌گیرد، می‌گوید: «این روزها اپراتورهای کشور به جای نشان دادن واقعیت و اجازه دادن به کاربر برای تصمیم‌گیری و انتخاب، تنها از الفاظ و واژه‌هایی که هیچ سندی هم ندارد برای اثبات برتر بودن خود استفاده می‌کنند و این در حالی است که برتری یک اپراتور را تحقیقات پژوهشی و آمارهای دقیق نشان می‌دهد که در حال حاضر هیچ آمار قابل استنادی دراین زمینه وجود ندارد.» به باور وی در ایران هنوز رقابت معنایی ندارد و بیشتر بین اپراتورها مسابقه و نفی دیگری وجود دارد. پورخصالیان تصریح می‌کند که در رقابت همه برنده هستند چه اپراتور چه مشتریان اما در کشور ما از آنجا که نهادی وجود ندارد تا کیفیت و برتری یک اپراتور را بسنجد و ملاکی برای تشخیص این برتری هم وجود ندارد پس این مسابقه و به نوعی دوئل بین دو اپراتور هست که برنده را مشخص می‌کند.
اخبار ویژه
بروزرسانی/ وعده صادق رهبری محقق شد؛
توسط نیروی دریایی سپاه انجام شد؛
گمانه زنی ها درباره حمله ایران به اسرائیل؛
نظرات بینندگان
ارسال نظرات
نقد
۲۰:۲۳ - ۱۰ مرداد ۱۳۹۲
مطالبی که گفته شده صحیح ولی شرکت ایرانسل ثابت کرده که شاه دزدِ..!!!!>>
پاسخ 
جدیدترین اخبار پربازدید ها
پر طرفدار ترین ها
