دکتر سلام/ نارسايي کليه را بشناسيم

سلامت نيوز/ نارسايي کليه از نظر تعريف به معناي کارکرد نامناسب کليه‌ها در حد پايين‌تر از 15درصد است در اين حالت بدون درمان جايگزين، بسياري قادر به ادامه حيات نخواهند بود و نيازمند همودياليز يا پيوند کليه هستند.

پيشگيري بهترين راه حل براي جلوگيري از ابتلا به نارسايي کليه است. اما هيچ پيشگيري مؤثري بدون شناخت علل نارسايي کليه امکانپذير نيست. يکي از شايع‌ترين علل ابتلا به نارسايي‌هاي کليوي، ديابت و قند است و در رتبه‌هاي بعد فشار خون ، بيماري‌هاي التهاب کليه (گلو مرونونويت)، سنگ کليه، ناهنجاري‌هاي مادرزادي دستگاه ادراري، مجاري کليه، برگشت ادرار از مثانه به کليه‌ها و پلي کستيک قرار مي‌گيرد

معمولاً بيماراني که مبتلا به بيماري‌هاي فوق هستند بتدريج کارکرد کليه‌هاي آنان کاهش پيدا مي‌کند و در اکثر موارد بيمار اطلاعي از بيماري خود ندارد. از آنجايي که نارسايي‌هاي کليوي ممکن است علائم واضحي نداشته باشد، توصيه مي‌شود که معاينات دوره‌اي، سالانه يا سالي دوبار انجام شود و در افرادي که سابقه قند، فشار خون و سابقه ارثي بيماري‌هاي کليوي دارند، معاينات و آزمايشات با فواصل کمتر انجام شود.

براي پيشگيري از ابتلا به نارسايي‌هاي کليوي، کنترل قند و فشار خون اهميت زيادي دارد. در ابتلا به بيماري التهاب کليه عوامل مختلفي وجود دارد که يکي از آنها ابتلا به گلودرد استرپتوکوکي است که بخصوص در اطفال و نوجوانان شايع است. در صورتي که درمان مناسب انجام نشود، در آينده موجب نارسايي کليه مي‌شود.

بنابراين گلودردهاي چرکي نياز به تشخيص سريع و درمان مناسب دارد . در بيماراني که سنگ کليه دارند درمان سنگ و پيگيري بعدي جهت بررسي احتمال عود سنگ ضرورت دارد. در اطفال، برگشت ادرار از مثانه به کليه‌ها شايع است که معمولاً به‌صورت تب تظاهر مي‌کند. بنابراين در اطفال دچار تب بدون علت، آزمايش کشت ادرار از نظر تشخيص برگشت ادرار ضرورت دارد.
در صورتي که اين بيماري تشخيص داده نشود مي‌تواند چندين سال بعد باعث نارسايي کليه شود. يکي ديگر از علل نارسايي کليه، ناهنجاري‌هاي مادرزادي است که معمولاً در اطفال و نوجوانان به‌صورت علائم ادراري تظاهر مي‌کند. بنابراين در اين‌گونه از بيماران بررسي‌هاي تشخيصي ضرورت دارد.


با توجه به آنچه گفته شد بايد در نظر داشته باشيم که در هر سني احتمال نارسايي کليه وجود دارد و در تمام مقاطع سني، نياز به معاينات و آزمايشات دوره‌اي است.
اما سؤال ديگري که مطرح مي‌شود اين است که وقتي بيمار دچار نارسايي کليه شد چه بايد کرد؟

چنانکه گفته شد نارسايي کليه وقتي رخ مي‌دهد که کارکرد کليه‌ها به حد پايين‌تر از 15 درصد برسد. در اين حالت بدون درمان جايگزين، بسياري از مبتلايان قادر به ادامه حيات نخواهند بود و نيازمند همو دياليز يا پيوند کليه خواهند داشت.

دياليز اگرچه نخستين راه درمان جايگزين کليه است اما پيوند کليه راه حل بهتري براي درمان نارسايي‌هاي کليه است زيرا بعد از پيوند کليه بيمار تقريباً کيفيت زندگي طبيعي دارد و اين درمان هم در کشور ما به دليل پيوند کليه از بيمار مرگ مغزي رو به افزايش است. به اين ترتيب بيماران کيفيت زندگي بهتر خواهند داشت و از ميزان بيماران دياليزي کاسته خواهد شد.