تولد توسعه‌ی غربی از بطن الگوی اسلامی–ایرانی پیشرفت!

[1]. تعیین سیاست‌های کلّی نظام جمهوری اسلامی ایران پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام-بند 1 اصل 110 قانون اساسی

[2]. مکتب نهادگرائی، حوزه بررسی خود را بسیار فراتر از اقتصاد مرسوم در نظر گرفته و اقتصاد را تنها شامل بازار نمی‌داند، بلکه بازار را نوعی نهاد تعریف می‌کند که خود متشکّل از تعدادی نهادهای فرعی است و با سایر مجموعه‌های نهادی مثل فرهنگ، دولت، مقررات و ایدئولوژی و... ارتباط دارد. اصل اساسی تفکّر نهادگرائی بر این حقیقت استوار است که بازار به تنهائی تضمین‌کننده توزیع و تخصیص بهینه منابع نمی‌باشد؛ بلکه این ساختار سازمان نهادی و قدرت در جامعه است که تخصیص منابع را صورت می‌دهد و یا بجای اینکه قیمت و توزیع کالاها و خدمات را تابعی از نظام عرضه و تقاضا در یک بازار مفهومی صرف بداند، نظام عرضه و تقاضا را تابعی از ساختار قدرت، ثروت و نهادها می‌داند.

بنابراین اقتصاد نهادی یک نظریّه تحوّل اجتماعی یا کنترل اجتماعی است. نوعی جهت‌گیری فعال به سمت نهادهای اجتماعی از طریق تمرکز بر تأثیر نهادها در عملکرد اقتصادی و فرآیند‌های تحوّل نهادی و یا به عبارت دیگر نوعی تمرکز بر شکل‌گیری و کارکرد نهادها به عنوان علّت و پیامد ساختار قدرت و رفتار اجتماعی شده افراد و گروه‌ها و به عنوان شیوه‌ای است که اقتصادها از طریق آن سازماندهی شده و کنترل می‌شوند. این نگرش به تقلید از مکتب سلف خود، یعنی مکتب تاریخی آلمان، معتقد است واقعیّت‌های اقتصادی می‌باید در لوای تاریخ آنها و از طریق روش‌های عمل‌گرایانه‌ای همچون توصیف آماری، شیوه استقرایی و [در قالب یک کلّ منتظم] مورد مطالعه قرار بگیرند.

تمدن جهرمی، محمد حسین(1383)، رویارویی مکاتب اقتصادی، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی، مقاله نهادگرایان

[3]. تنها برنامه دولت فدرال که هنوز در زنده‌نگه‌داشتن ۵۰ میلیون آمریکایی در خطرافتاده سهمی دارد، برنامه کوپن غذایی وزارت کشاورزی آمریکاست که بر اساس آن در حال حاضر، ۴۶.۵ میلیون امریکایی تغذیه می‌شوند.

کد مطلب: 181957 http://hamshahrionline.ir

[4].ماده1 برنامه پنجم ـدولت موظف است با همکاری سایر قوا « الگوی توسعه اسلامی ـ ایرانی» که مستلزم رشد و بالندگی انسانها بر مدار حق و عدالت و دستیابی به جامعه‌ای متکی بر ارزشهای اسلامی و انقلابی و تحقق شاخص‌های عدالت اجتماعی و اقتصادی باشد را تا پایان سال سوم برنامه تدوین و جهت تصویب به مجلس شورای اسلامی ارائه دهد. این الگو پس از تصویب در مجلس شورای اسلامی مبنای تهیه برنامه ششم و برنامه‌های بعدی قرار می‌گیرد.

[5]. دکتر محمّد باقر نوبخت؛ ریاست سازمان مدیریّت و برنامه‌ریزی کشور

[6]. دکتر رضا معصومی راد؛ ریاست امور تدوین الگوی پیشرفت سازمان مدیریّت و برنامه‌ریزی کشور

[7]. واژه توسعه (development) از نظر لغوی در زبان انگلیسی، به معنی بسط‌یافتن، درک‌کردن، تکامل و پیشرفت است. گرچه این واژه از قرن 14 میلادی برای توضیح برخی پدیده‌های اجتماعی به‌کار رفته است، لیکن استفاده وسیع از این واژه به عنوان یک چارچوب تحلیلی برای درک پیشرفت جوامع انسانی، به بعد از 1321 مربوط می‌شود. در آن زمان، این واژه مترادف با نوسازی، رشد، - جنگ جهانی دوّم و در دهه‌های 1311 صنعتی‌شدن و برای تعبیرات و اصطلاحات مشابه به کار می‌رفت. اصطلاح ” توسعه" به معنای بازسازی جامعه بر اساس اندیشه‌ها و بصیرت‌های تازه است. این اندیشه‌ها و بصیرت‌های تازه در دوران مدرن، شامل سه اندیشه ”علم‌باوری"، ”انسان‌باوری" و ” آینده‌باوری" است. به همین منظور باید برای نیل به توسعه، سه اقدام اساسی درک و هضم اندیشه‌های جدید، تشریح و تفضیل این اندیشه‌ها و ایجاد نهادهای جدید برای تحقّق عملی این اندیشه‌ها صورت پذیرد.

برگرفته از: عظیمی، حسین (1911)؛ مدارهای توسعه‌نیافتگی در اقتصاد ایران

[8]. ویژه‌نامه‌ی نوروزی سال 1394 دو ماه‌نامه گفتمان الگو