شروع هفته های سرنوشت ساز برای توافق هسته ای، پیام جدید ایران و تبعات برجام شکنی آمریکا

به گزارش سرویس بین الملل پایگاه 598، در آستانه نزدیک شدن به موعد اعلام پایبندی آمریکا به برجام و تمدید تعلیق تحریم های هسته ای(22 اردیبهشت)، دونالد ترامپ و اعضای جدید کاخ سفید ساز خروج از توافق را کوک کرده اند. سخنانی که البته واکنش مقامات ایران را به همراه داشت که بر تبعات و هزینه ها خروج از توافق هسته ای تاکید داشتند. در تحولی دیگر قرار است امروز امانوئل ماکرون در سفری به آمریکا با ترامپ و مقامات کاخ سفید دیدار کند. چهار روز بعد نیز آنگلا مرکل به واشنگتن خواهد رفت. به عقیده بسیاری از کارشناسان یکی از موضوعات اصلی مطرح در این دیدارها برجام و تلاش مقامات اروپایی برای حفظ توافق هسته ای می باشد.

تلاش فرانسه و آلمان برای حفظ برجام

رئیس جمهور فرانسه که بعد از برگزیت و عدم تمایل برلین برای حضور در بحران های بین المللی به کشور اول اتحادیه اروپا تبدیل شده این روزها سیاست فعالی را در قبال مسائل منطقه آسیای جنوب غرب برگزیده است. چنانچه پاریس در تجاوز هوایی به سوریه به همراه انگلیس و آمریکا مشارکت داشت و ظاهراً تلاش دارد در بحران ایران و آمریکا بر سر برجام نیز نقش واسطه را داشته باشد. البته همین عوامل موجبات ارتباط نزدیک ماکرون و دونالد ترامپ شده است.

دیروز امانوئل ماکرون پیش از سفر به آمریکا در مصاحبه با خبرنگاران گفت که برنامه جایگزینی برای برجام وجود ندارد و ایالات متحده باید تا زمانی که گزینه بهتری ندارد به آن متعهد بماند.

در واقع در قضیه برجام به نظر می رسد ماکرون در حالی ایفای نقشی دو گانه بین ایران و آمریکا می باشد. فرانسه از یک طرف خواهان حفظ برجام بدلیل کاهش تنش ها و برخورداری از مزایای آن می باشد اما در عین حال در پی برقراری محدودیت های جدید بر سیاست های منطقه ای و برنامه موشکی ایران می باشد.

به همین دلیل است که اخیراً فرانسه تلاش فراوانی کرد تا برخی تحریم ها علیه ایران را برای متقاعد کردن ترامپ به ماندن در برجام به تصویب برساند که با مخالفت اتریش و ایتالیا مواجه شد. ظاهراً فرانسه قصد داشت از تصویب تحریم های جدید در اتحادیه اروپا به مثابه کارتی برای چانه زنی با ترامپ بهره گیرد.  از سوی دیگر نامه ای به امضای 500 نفر از نمایندگان پارلمان ‌های سه کشور آلمان، بریتانیا و فرانسه به کنگره آمریکا ارسال شد که در آن خواستار ممانعت آنها از هر گونه برجام شکنی و خروج این کشور از توافق شده بودند.

بر این اساس  این احتمال وجود دارد که بعد از سفر ماکرون به آمریکا، سیاست فرانسه تلاش مجدد برای امضای توافقنامه تکمیلی با ایران برای رفع نواقص برجام از نگاه ترامپ باشد. البته این نقشه قبلا در سفر لودریان به ایران با مخالفت مقامات کشورمان روبه رو شد.

مقابله ایران با فضاسازی های جدید ترامپ

از دیدگاه بسیاری از کارشناسان یکی از دلایل پیوستن مایک پمپئو و جان بولتون و خروج رکس تیلرسون و مک مستر از کابینه بدلیل زمینه سازی برای خروج واشنگتن از برجام و یا حداقل ارسال سیگنال به ایران برای عقب نشینی از سیاست هایش می باشد. بولتون اخیراً و بعد از انتصاب آشکار از خروج برجام سخن گفته بود و اعلام کرده بود که «اگر من جای او(منظور دونالد ترامپ است) بودم، همان سه ماه قبل چنین کاری را می‌کردم».

اما مقامات ایران ثابت کرده اند که مرعوب و اسیر فضاسازی های اخیر رئیس جمهور آمریکا قرار نگرفته اند و از مواضع جمهوری اسلامی کوتاه نیامده اند.

در این راستا محمد جواد ظریف در نیویورک عنوان کرد: ایران در برجام و بیرون از آن انتخاب ‌های گسترده‌ ای برای اقدام دارد و به طور حتم اقدامی که ایران خواهد کرد و واکنشی که جامعه بین‌ المللی به حرکت آمریکا خواهد داشت، برای آمریکایی‌ ها بسیار ناخوشایند است.

ظریف در مصاحبه با المانیتور نیز گفت: «دولت ترامپ هیچ وقت در برجام نبوده است. آنها در 15 ماه گذشته سعی کردند مطمئن شوند که ایران از منافع اقتصادی برجام بهره‌مند نشود، بنابراین هر کاری که آنها طی سه هفته آتی می‌کنند تفاوتی با گذشته نخواهد داشت.»

البته ظریف دیروز در گفت‌وگو با شبکه CBS آمریکا پیام جدیدی را به مقامات کاخ سفید ارسال کرد. وزیر خارجه عنوان کرد که تغییر «روش و رفتار» امریکا، مذاکرات میان تهران و واشنگتن، در مورد زندانیان را محتمل می‌سازد. اشاره ظریف به زندانیان دوتابعیتی ایرانی‌- امریکایی است که دولت‌های ایالات متحده بارها خواستار آزادی آنها شده‌اند. البته بر اساس آمار قوه قضائیه نزدیک به 56 ایرانی نیز در زندان‌های امریکا به سر می‌برند.

 به گزارش الف، ترامپ از روز اولی که وارد کارزار رقایت های انتخاباتی آمریکا شد تا به امروز که یک سال از ریاست جمهوری وی می گذرد از برجام به عنوان «بدترین توافق» تاریخ آمریکا انتقاد کرده است. ترامپ برای پذیرش برجام همیشه بر اصلاح آن تاکید داشته است اما شروطی که اعلام کرده از سوی ایران رد شده است. این شروط مرتبط با محدودیت های تسلیحاتی و موشکی ، دسترسی و بازرسی فوری از همه سایت های مورد درخواست بازرسان بین المللی و همچنین رفع موانع برنامه صلح آمیز هسته ای ایران بعد از ده سال می باشد.

*الف