يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ(حجرات 13) * * * ای مردم! ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم و شما را تیرهها و قبیلهها قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید؛ (اینها ملاک امتیاز نیست،) گرامیترین شما نزد خداوند با تقواترین شماست؛ خداوند دانا و آگاه است! * * * ای مردمان شما را از مردی و زنی/ما آفریدهایم به علم و به اقتدار/ دادیمتان قرار به اقوام گونهگون/انس و شناخت تا که به هم آورید بار/ بیشک بود زجمع شما آنعزیزتر/نزد خدا که بیش به تقواست ماندگار/ زانرو که هست عالم و آگاه کردگار/بر مردمان مومن و مشرکت بروزگار
پیرنگ داستان بر قصه شاهزاده و گدا استوار است که در این میان مثلث عشقی هم وارد میشود، اما معشوقه قرار نیست برای هیچکس باشد، او فقط به دنبال سوءاستفاده است و میخواهد راه خودش را برود. این معشوقه (با بازی مهناز افشار) قرار است شخصیت پیچیدهای باشد اما گرهافکنیهای قصه کافی نیست و مخاطب خیلی زود میتواند ادامه فیلم را حدس بزند.
با بازشدن گرههای داستان، مخاطب میتواند تا حدودی پایان سریال شبکه خانگی «عاشقانه» را به یاد آورد که در آن گیسو (مهناز افشار) مأمور یک تشکیلات مخفی بود و داستانهای عاشقانهاش بهانهای برای انجام مأموریت بود.
«آشفتهگی» اگر چه در روایت به شدت ضعیف است و حتی مخاطب نمیتواند بفهمد فیلم مربوط به چه دههای از دوران معاصر است، اما در تکنیک ضعفهای اندکی دارد و حتی در برخی بخشها از جمله فیلمبرداری، نورپردازی و جلوههای ویژه رایانهای میتواند حتی کاندیدای سیمرغ بلورین شود.
به نظر میرسد کارگردان در ساخت این فیلم بیش از آنکه به جذابیت اثرش توجه داشته باشد، برای ارضای حس فیلمسازی خود پشت دوربین ایستاده است. با این حال، در عصری که کارگردانهای جوان در پی تقلید از فیلمهای جایزهبگیر این سالها به ژانر تلخ اجتماعی و بی سر و ته علاقه دارند، فریدون جیرانی ۶۷ ساله گونههای دیگری از فیلمسازی را تجربه میکند و این قابل ستایش است.
* محمد کلهر