ظریف: اروپاییان فریبمان دادند/ دو بار از یک سوراخ گزیده نمی‌شویم

به گزارش «جوان» محمدجواد ظریف به رغم محدودیت‌هایی که امریکا برای او و تیم همراهش ایجاد کرده، برای دومین مرتبه طی حدود دو ماه به نیویورک رفته، با این تفاوت که او این بار در معیت حسن روحانی راهی مقر سازمان ملل شده است. به‌رغم اینکه هیچ کدام از پازل‌های عکس یادگاری بین طرف‌های ایرانی و امریکایی سر جای خود نیست تا جایی که امانوئل ماکرون رئیس‌جمهور فرانسه هم گفته که «شانس گفتگو بین ترامپ و روحانی» از زمان حمله به تأسیسات آرامکو کاهش یافته، ولی فرانسوی‌ها هنوز هم بدشان نمی‌آید که ترتیب یک ملاقات صوری بین طرفین را به قیمت نجات برجام بدهند: «درباره پرونده ایران، ممکن است اقدامی در نیویورک رخ دهد.» با همه اینها، تمام شرایط و قرائن از منتفی بودن ملاقات بین طرف‌های ایرانی و امریکایی حکایت می‌کند. علاوه بر اینکه دونالد ترامپ به عنوان شایق‌ترین مقام امریکایی روز یک‌شنبه گفت که تصمیمی برای ملاقات با مقام‌های ایرانی ندارد. ژان ایو لودریان، وزیر امور خارجه فرانسه که طی دو سه ماه اخیر کشورش در نقش میانجی بین ایران و امریکا ظاهر شده نیز دیروز در جمع خبرنگاران گفت: «دیدار میان دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا و حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران، موضوع رده اول نیست. آنچه در اولویت است، این است که بتوانیم مسیر تنش‌زدایی را دوباره با عاملانی متفاوت، پیش بگیریم.» لودریان گفته که مسیر گفتمان وجود داشت، اما چارچوب‌های مذاکره کوچک‌تر و از مرز‌ها کاسته شده است.

ظریف: دو بار از یک سوراخ گزیده نمی‌شویم
حسن روحانی در روز‌های اخیر درباره احتمال ملاقات‌های خارج از برنامه در نیویورک چیزی نگفته، ولی طرف ایرانی همچنان در مورد مذاکره و ملاقات، گارد باز عمل می‌کند تا جایی که ظریف در گفتگو با کریستین امانپور در سی‌ان‌ان گفته است: «شاخه زیتون همواره روی میز است و ما یک بار دیگر آن را نشان دادیم.» موضع ظریف در گفتگو با سی‌ان‌ان نیز نشان می‌دهد از اینکه تمام پل‌های مذاکره میان طرفین خراب شود، نگران است: «اکنون موانع بسیار بلند هستند و فکر می‌کنم افرادی که این موضوع را به رئیس‌جمهور ترامپ ارائه و پیشنهاد کردند خواستار بسته شدن در‌های مذاکرات (دیپلماسی) هستند. در زمان ریاست جمهوری وی و حتی پس از اتمام ریاست جمهوری او.» ظریف همچنین در پاسخ به این سؤال که از او پرسیده شده گفته‌اید رئیس‌جمهور امریکا قصد بستن در‌های مذاکرات (دیپلماسی) را دارد، منظورتان چیست، می‌گوید: «تنها دلیلی که آن‌ها بار دیگر (موضوع تحریم) بانک مرکزی ایران را مطرح کردند، ناممکن ساختن مذاکره است به نحوی که کار را برای رئیس‌جمهور کنونی یا جانشین وی جهت حذف نام آن‌ها (بانک مرکزی، صندوق توسعه ملی و شرکت اعتماد تجارت پارس) ازفهرست تحریم‌ها بسیار دشوار می‌سازد.» با همه اینها، ظاهراً ظریف نیز به این جمع بندی رسیده که تنها راه نشستن مجدد بر سر میز مذاکره با طرف امریکایی، از مسیر بازگشت امریکایی‌ها به توافق هسته‌ای عبور می‌کند. کریستین امانپور بعد از گفتگو با ظریف در حساب توئیتری خود نوشته که «ظریف به من گفت که رئیس‌جمهور روحانی حاضر است با (دونالد) ترامپ این هفته در نیویورک دیدار کند، اگر ترامپ حاضر باشد آن چیز‌هایی را که ضروری است انجام دهد؛ لغو تحریم‌ها در ازای نظارت‌های دائمی بر برنامه هسته‌ای ایران.» وزیر خارجه ایران در گفتگو با نیویورک‌تایمز هم در پاسخ به سؤالی درباره دعوت سناتور «رند پال» برای دیدار و مذاکره، ضمن بیان اینکه فقط به شرط مباحثه‌ای عمیق و بنیادین و نه برای عکس با سران امریکایی دیدار خواهد کرد، گفته است: «برای اینکه امریکا با ایران مذاکره کند، باید یک شریک قابل‌اعتماد باشد. [ایران]دو بار از یک سوراخ گزیده نمی‌شود.»

فریبم دادند
گفت‌وگوی ظریف با نیویورک تایمز، حاوی تغییر دیدگاه جدی او به اروپاییان است. هرچند نیویورک‌تایمز تا غروب دیروز متن کامل گفت‌وگوی وزیر خارجه را منتشر نکرد، ولی از قول ظریف نوشته است: «آن‌ها (اروپاییان) معتقدند که نیازمند نوعی چراغ سبز امریکا هستند.» به نوشته نیویورک تایمز، ظریف اظهار کرده که بریتانیا، فرانسه و آلمان با دادن وعده‌هایی که اگر به معنای پیچیده‌تر کردن روابط پرافت و خیزشان با دولت ترامپ باشد، تمایل اندکی به انجام آن داشته‌اند، او را فریب داده‌اند. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، ظریف در نشست خبری شامگاه یک شنبه همچنین گفته که اروپاییان بعد از متعهد شدن به حفظ توافق هسته‌ای و جبران بیشتر درآمدی که ایران درپی تحریم‌های امریکا از دست داده بود، نتوانستند حتی به یک تعهد خود عمل کنند. او تأکید کرده است: «آن‌ها یک انتخاب دشوار پیش رو دارند و آن سرپیچی کردن از امریکا است. این تنها راه است.» ظریف همچنین در گفتگو با رادیو ملی امریکا درباره اتهام‌زنی امریکا به ایران در زمینه حمله رخ داده به مجموعه پالایشگاهی آرامکو در عربستان سعودی گفت: من می‌دانم که ایران هیچ نقشی در این نداشته است. چه کسی این [حمله]را انجام داده است؟ من فقط با تکیه بر ظاهر امر، آنچه یمنی‌ها گفته‌اند را می‌پذیرم. اگر می‌خواهید به نظریه‌های رازآلود بپردازید و این سؤال را مطرح کنید که چه کسی از انجام دادن چنین کاری سود می‌برد، افراد زیادی در فهرست اعضایی که علاقه‌مند باشند، به ویژه امریکا و اسرائیل پیدا می‌کنید.

وزیر امور خارجه تأکید کرد که امریکا نخواهد توانست ایران را از طریق اعمال فشار به زانو دربیاورد.

او گفت: ما در حال مقاومت در برابر خصومتی بی‌جهت از سوی امریکا هستیم. من به شما اطمینان می‌دهم که امریکا نخواهد توانست ما را از طریق [اعمال]فشار به زانو دربیاورد. ظریف در توضیح اینکه ایران حاضر است تا چه اندازه بهای زیر بار خواسته‌های امریکا نرفتن را بپردازد، گفت: من به شما اطمینان می‌دهم که امریکا نخواهد توانست ما را از طریق اعمال [فشار]به زانو دربیاورد. امریکا می‌تواند توافقی بهتر با ایران داشته باشد اگر از روی احترامی دوجانبه و حرکتی رو به جلو مذاکره کند. چهار شنبه بعد، نشستی میان چهار کشور از پنج عضو دائمی [شورای امنیت سازمان ملل]، آلمان، من و نماینده ارشد اتحادیه اروپا برگزار خواهد شد و یک صندلی خالی برای امریکا وجود دارد، اما بلیتی برای آن صندلی وجود دارد و آن پایبندی به قانون است.