فراز و نشیب‌های تعامل ایران و دولت افغانستان/ از تعطیلی دفتر فرهنگی لشکر فاطمیون درمشهد تا بدعهدی دولت افغانستان درموضوع حقابه هامون

به گزارش سرویس بین الملل پایگاه 598؛ تعامل دولت یازدهم با همسایه شرقی‌مان افغانستان با فراز و نشیب‌های زیادی روبرو بوده است و در این میان سیاست‌های اتخاذشده کشور افغانستان در قبال ایران، در فضای رسانه‌ای کشورمان کمتر بازتاب خبری پیدا کرده و مورد توجه قرار گرفته است. از موضوع حقابه هامون گرفته تا ناخرسندی ایران از واکنش افغانستان به پیشنهاد آمریکا در سازمان ملل!

در مقابل به نظر می‌رسد که مطالبات افغانستان از ایران با ظهور و بروز بهتری در فضای رسانه‌ای همراه بوده است. از جمله این ظهور و بروز رسانه‌ای، گفت‌وگوی محمدجواد ظریف با یک شبکه تلویزیون افغانستانی به نام «طلوع نیوز» است که در این سطح برای اولین بار بود که یک وزیر امور خارجه ایرانی با یک تلویزیون افغانستانی گفت‌وگویی رو در رو داشته است. گفت‌وگویی که فرای موضوع محتوایی آن‌که به مذاق ایران خوش نیامد؛ فی‌نفسه از منظر دیپلماسی عمومی قابل توجه بود.

در این مصاحبه «لطف‌الله نجفی‌زاده» مدیر شبکه تلویزیونی طلوع‌نیوز از محمدجواد ظریف، در خصوص مشکلات اتباع افغان در ایران سؤال می‌کند. نجفی‌زاده در یکی از سؤالاتش از ظریف می‌پرسد: "افغان‌ها در ایران حق خریدن تلفن را ندارند، در بعضی جاها از مکتب بازمانده‌اند، به بعضی جاها نمی‌توانند بروند، اما چطور می‌توانند آزاد بروند به جنگ؟"

ادعاهای مدیر طلوع نیوز در حالی است که در چند سال اخیر، ارائه امکانات به اتباع افغان بهبود زیادی پیدا کرده بود و حتی به دستور رهبر معظم انقلاب، همه کودکان افغانستانی، چه آن‌ها که دارای شرایط قانونی حضور در ایران هستند و چه آن‌ها که مدارک قانونی حضور در ایران را ندارد می‌توانند در مدارس دولتی ایران مشغول به تحصیل شوند.

با این حال کمی بعدتر از این مصاحبه، مسدود شدن کارت‌های بانکی اتباع افغانستانی در ایران، باعث شد تا جمعی از این افراد مقابل شعب بانکی تجمع کنند و خواستار رسیدگی به وضعیت حساب بانکی‌شان شوند. برخی از این افراد می‌گویند: بانک بدون اطلاع قبلی، کارت بانکی ما را باطل کرده است بی‌آنکه از قبل هشداری داده باشد! دغدغه اصلی این گروه وضعیت امرار معاش بعد از باطل شدن کارت‌های بانکی‌شان است.

اگرچه علت این اتفاق، عدم به روز رسانی اطلاعات هویتی اتباع افغانستانی ذکرشده؛ با این وجود مسئولان قول مساعد داده‌اند که هرچه سریع‌تر این مشکل را حل کنند.

در خصوص مشارکت اتباع افغان در دفاع از حریم اهل‌بیت و مبارزه با داعش و دیگر گروه‌های تروریستی وابسته به القاعده در کشور سوریه، خود اتباع افغان به‌صورت پیش‌دستانه در این جنگ حاضر شدند و نقش ایران در این بین به عنوان پُلی برای اعزام این اعضای این گروه به سوریه است.

هدف از ساخت دوگانه‌سازی مشکلات اتباع در ایران و مشارکت آزادانه آنان در دفاع از حرم اهل‌بیت در سوریه از سوی رسانه‌های غرب‌گرا، بدبین کردن اتباع افغان به ایران است و طلوع نیوز نیز سعی می‌کند این‌طور وانمود کند که حکومت ایران در حال سوءاستفاده از اتباع افغانی است. دوگانه‌ای که در خود ایران نیز به کرات شاهد نمونه‌های مشابه آن بوده‌ایم؛ از جمله دوگانه معیشت و امنیت.

در ادامه همین کنش و واکنش‌ها در موضوع اتباع افغان، کمی بعدتر از مصاحبه طلوع نیوز با محمدجواد ظریف، دفتر فرهنگی لشکر فاطمیون در مشهد به دلایل نامعلومی بسته می‌شود و مسئولان و فعالان این گروه در صفحات اطلاع‌رسانی خود گفته‌اند که برای برگزاری جلساتشان به مشکل برخورده‌اند.

تجدید نظر اساسی!

ایران تا به حال شاهد چندین موج مهاجرت افغان‌ها به کشور خود بوده است. مهاجرتی که طبعاً با معضلاتی نیز نظیر تأمین شغل، اسکان و ... برای دولت‌های ایران همراه بوده است. با این حال مواضع و اظهارات نسنجیده و بعضاً گستاخانه برخی مسئولان دولتی و نمایندگان پارلمان افغانستان در قبال ایران، نشان می‌دهد که این فداکاری ایران در پذیرش افغان‌ها، آن‌طور که می‌بایست به چشم این مسئولان نیامده است.

البته حساب مهاجرین را باید از دولتمردان و مسئولان افغانستان جدا کرد. بسیاری از مهاجرین افغانستانی در ایران بارها ثابت کرده‌اند منافعشان هیچ فرقی با شهروندان ایرانی نداشته است و 2000 شهید افغانی در 8 سال جنگ تحمیلی، گویای این موضوع است. به همین خاطر نیز اگر زمانی بنای بر محدود کردن مهاجرین افغان در ایران باشد؛ باید برای آن دسته از افغان‌هایی که بیشترین قرابت فکری با ایران دارند را از دیگر مهاجرین استثنا کرد.

امام خمینی (ره) در پیامی به مناسبت سالگرد کشتار خونین مکه و قبول قطعنامه 598، جمهوری اسلامی ایران را حامی همیشگی و پناهگاه دائمی مسلمانان آزاده جهان عنوان می‌کنند و می‌فرمایند: "کشور ایران به عنوان یک دژ نظامی و آسیب‌ناپذیر نیاز سربازان اسلام را تأمین و آنان را به مبانی عقیدتی و تربیتی اسلام و همچنین به اصول و روش‌های مبارزه علیه نظام‌های کفر و شرک آشنا می‌سازد."

در انتها متذکر میشود که ایران باید در سیاست‌های خود در برابر دولت افغانستان، تجدید نظری اساسی کرده و بر پیگیری حقوق خود از دولت افغانستان اهتمام بیشتری بورزد و در این بین موضوع مهاجرین و اتباع باید در یک چارچوب داخلی بررسی شود و به هیچ وجه نباید با مسائل بین‌المللی خلط پیدا کند.