فضاهای شهر را حسینیه کنیم

عاشورا فرهنگی بر خواسته از متن و آموزه‌های ناب اسلام بوده و بر همگی لازم است تا بر احیا وزنده نگه‌داشتن آن تلاش کنند. در قرآن کریم نیز بر زنده نگه‌داشتن فضیلت‌ها و صفات والای انسان‌ها تأکید شده است. ائمه نیز درباره زنده نگه‌داشتن حادثه کربلا به شیوه‌های گوناگون مانند تشویق به برپایی مجالس سوگواری تأکید داشته‌اند. ادیان الهی محل‌هایی را به‌عنوان مکان و فضا برای اعمال مذهبی و عبادت معرفی کرده‌اند. در دین اسلام نیز اماکنی برای عبادت و برگزاری مراسمات مذهبی در نظر گرفته است که می‌توان به مسجد اشاره کرد مسجد محل ظهور و بروز عبادت بر روی زمین است. بعد از مسجد مکان‌هایی من‌جمله حسینیه و تکایا برای برگزاری مراسمات مذهبی مانند مراسم عزاداری در نظر گرفته‌شده است. با توجه به این‌که برگزاری مراسم محرم امسال به دلیل وجود ویروس کرونا، با محدودیت‌هایی مواجه شده و به‌مانند سال‌های قبل امکان تجمع و حضور انبوه عزاداران در مساجد و حسینیه‌ها وجود ندارد. ازاین‌رو برای این‌که فضای شهر متناسب با حال و هوای ماه محرم باشد پیشنهاد می‌شود شهرها را به حسینیه تبدیل کنیم.

انسان بر اساس نیازها و متناسب با اهداف و توانمندی‌های ابزاری، محیط را دگرگون کرده و با خلق فضای جدید آگاهانه و ناخواسته تحت تأثیر فضای ایجادشده بوده است. شهرسازی و معماری با محیط و فضاهایی سروکار دارند که انواع فعالیت اتفاق می‌افتد. این فعالیت‌ها به محیط معنا و مفهوم می‌بخشد. حضور انسان در محیط شهر باعث شده که طراحی فضاهای شهری ارزش پیدا کند و برنامه ریزان و طراحان با توجه به جهان‌بینی و فرهنگ موردنظرشان اقدام به بازتولید، مکان‌یابی و طراحی فضا می‌کنند. شهرسازی به‌عنوان یک اثر مصنوع و ساخته دست بشر نقش اثرگذاری بر نشان دادن فرهنگ و الگوهای ساختاری آن دارد. محیط پس از ایجاد توسط انسان قابلیت سازمان‌دهی رفتار انسان را کسب می‌کند سازندگان با ساختن یک محیط ارزش‌ها، افکار و پیام‌های موردنظر را به‌صورت های مختلف به‌صورت آشکار و یا رمزگونه به مخاطب عرضه می‌کنند. ادراک محیط بر اساس دانش و اطلاعاتی که انسان نسبت به اشکال و فضاها و عملکرد و معنای ظاهری و باطنی آن‌ها دارد از نتایج مترتب بر تماس انسان با محیط است. این ادراک سبب ایجاد مراتب مختلف احساس غم، غرور یا هویت و.. می‌شود که هرکدام از این احساسات ثمره رابطه‌ای است که اصول و ارزش‌های نهفته و یا متجلی در محیط که منبعث از جهان‌بینی سازنده محیط است برقرار می‌شود. از بارزترین ویژگی‌های تأثیرگذار محیط بر انسان نمادها، نشانه‌ها، صدا و نور است. مخاطب با دیدن بنا، المان، نمادها و نشانه‌های شهری متوجه پیام‌ها شده و متناسب با آن رفتار می‌کند.

شهر و اجزای شهر به جهت اصولی که در برنامه‌ریزی آن مؤثر بوده خود نماد و نشانگر همان اصول بوده و بر آحاد جامعه تأثیرگذار است.

المان شهری یکی از مهم‌ترین عناصر زیبایی در شهر است که تأثیر بسزایی در ذهن شهروندان دارد. المان‌ها بیان‌کننده هویت و فرهنگ یک شهر می‌توانند باشند. با توجه به این‌که امسال فضاهای شهری می‌تواند نقش پررنگ‌تری در زنده نگه‌داشتن ماه محرم و صفر داشته باشد پیشنهاد می‌شود المان‌های شهری ازلحاظ نورپردازی تغییر کرده و با تغییرات جزئی سیاه‌پوش بشوند. مراکز ورودی شهر با طراحی‌هایی منحصربه‌فرد مکانی و متناسب با هویت ایرانی- اسلامی و ظرفیت‌های فرهنگی سیاه‌پوش شوند. دیوارنگاره‌هایی در محلات و دور میدان‌ها شهر با محتوی محرم و عاشورا توسط مدیریت شهری صورت به پذیرد. بیلبوردهای تبلیغاتی و تلویزیون‌های شهرها در زمان‌های مختلف احادیث منتسب به امام حسین (ع) و یا اشعار مربوط به محرم را نشان بدهند. در محلاتی که ازلحاظ کالبدی و فضایی امکانش وجود دارد خیمه‌هایی به‌صورت نمادین احداث بشود و در زمان کوتاهی در شب‌ها صوت و نورپردازی مرتبط با محرم انجام شود. تخصیص و انتخاب مسیرهای ارتباطی برای ایجاد کارناوال و حرکت ماشین‌ها برای پخش مداحی و نوحه پردازی برای ایجاد ارتباط و تأثیرگذاری بر افرادی که امکان حضور در مراسمات را ندارند.