شفاف سازی آرا به تنهایی کافی نیست/ آیا شفافیت عمومیت پیدا می‌کند؟

به گزارش سرویس سیاسی پایگاه 598، طرح شفافیت آرای نمایندگان، امروز به صحن مجلس می‌رود. طرحی که مورد توجه جدی مردم قرار گرفت. از این رو نقل قول‌هایی درباره منحصر شدن شفافیت به آرای نمایندگان وجود دارد. در مقابل نیز برخی نمایندگان از شفافیت آرای تقنینی در مجلس شورای اسلامی، مجلس خبرگان، هیات وزیران، مجمع تشخیص مصلحت نظام، شورای نگهبان، شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی فضای مجازی و شورای اسلامی شهر و روستا سخن گفته‌اند.

نگاه ویژه رسانه‌ها به این طرح از شروع مجلس یازدهم سبب شده تا بسیاری آنرا منحصر به دوره یازدهم مجلس تلقی کنند درصورتی که طرح شفافیت برای اولین بار در دوره دهم مجلس شورای اسلامی موردبحث قرار گرفت. طرحی که حدود سه سال از عمر آن می‌گذرد و هنوز به نتیجه غایی نرسیده است.

عزم نمایندگان مجلس در پیگیری و نگاه ویژه برای تصویب این طرح قابل توجه است اما انتظار می‌رود این تلاش‌ها منجربه عمومیت پیدا کردن شفافیت در سرتاسر حاکمیت شود. در صورت عمومی شدن شفافیت جایگاه مردم در جامعه سیاسی و مدنی ایران رشد پیدا کرده و نگاه نقادانه مردم به ارکان تصمیم گیرنده و اجرائی نظام نیز شفاف می‌شود. در واقع مردم بهترین قضاوت کننده نسبت به عملکرد دستگاه‌ها هستند و اجرای شفافیت در سطوح مختلف نظام سبب می‌شود تا آحاد ملت قضاوت سنجده تری را نسبت به دولت  و حاکمیت داشته و در صحنه انتخابات نمود بهتری داشته باشند.

این روزها صحبت‌های زیادی درباره کسری بودجه دولت گفته شده است. یکی از مزایای اجرای شفافیت جلوگیری از کسری بودجه و توزیع مناسب آن بین دستگاه‌های اجرائی کشور است.

بودجه‌ریزی از مباحثی است که شفافیت در آن بسیاری از مشکلات کشور را مرتفع می‌سازد. البته میزان اختصاص بودجه به هریک از دستگاه‌ها و ارگان‌های کشور در دسترس عموم قرار دارد، اما هیچ گزارشی از نتیجه حاصل از اختصاص این بودجه‌ها به سازمانها و ارگانهای مختلف وجود ندارد. یا در بیانی دیگر در حال حاضر سازمان‌های بسیاری وجود دارند که بودجه قابل توجهی از دولت دریافت می‌کنند اما اطلاعی از نوع فعالیت و میزان هزینه کرد آنها مشخص نیست. برخی از سازمان‌ها با وجود اختصاص بودجه قابل توجه به آنها، عملکردی متناسب با بودجه در دسترس خود نداشته‌اند! این مسئله به قدری مورد اهتمام است که دولت سیزدهم تمام توان خود را گذاشته تا بودجه اختصاصی سال 1401 به هریک از سازمانها، متناسب با عملکرد و فعالیت آنها باشد.

همچنین بحث مالیات‌ستانی نیز از موضوعاتی است که عادلانه صورت نمی‌‎پذیرد. عدم شفاف بودن نظام مالیاتی باعث شده تا مردمی که درآمد اندکی دارند مالیات گزافی را بپردازند اما در مقابل، نجومی بگیران از پراخت مالیات فرار کنند. این در صورتی است که اگر نظام مالیاتی به قدری شفاف شود که میزان درآمد و مالیات پرداختی افراد در سطوح مختلف جامعه عیان شود، دیگر راهی برای فرار مالیاتی باقی نمی‌ماند. لازم بذکر است همواره دولت مردان بر کسری بودجه ناشی از فرار مالیاتی تاکید کرده‌اند.

گفتنی است که بحث جلوگیری از فرار مالیاتی از آن جهت مهم است که با مالیات ستانی عادلانه میتوان وابستگی بودجه کشور به درآمد نفتی را کاهش داد و این جز با شفاف سازی آن صورت نمی‌پذیرد.