هنر متعهد بیدارگر است/ یکی از فواید حماسه 9 دی این بود که همه را به صحنه آورد

سرویس فرهنگی پایگاه 598، "حامد اهور" شاعر متعهد و انقلابی که در زمینه شعر آئینی و شعر انقلاب بیشتر شناخته می شود، اهل همدان و كارشناس ارشد معماري و مدرس دانشگاه است. وی که تحصيلات مقدمات حوزوي را نیز گذرانده ، افتخارات بسیاری در جشنواره هاي شعر سراسري داشته است. گفتگو با دبيرعلمي سوگواره سراسري شعرهيات و زيبايي شناسي مداحي درباره رسالت شاعر متعهد و نقش هنر و شعر در فتنه های معاصر و 9 دی را در ادامه بخوانید:

به نظر شما رسالت هنرمند و خصوصاً شاعر متعهد چیست؟

به نظرم این سوال خیلی کلی است و نکته‌ای در آن هست که من دوست دارم ابتدا به آن بپردازم این که ما اصلن شاعر غیرمتعهد داریم. یعنی می‌شود کسی آرمانی نداشته باشد و هنری که دارد را در مسیر آن آرمان به کار نگیرد؟ هر شاعری به چیزی متعهد هست. عاشقانه که می‌نویسد به ابن عشق متعهد است و... . حالا این سوال که تعهد را خلاصه کرده است به هنری که در راستای آرمان‌های اسلامی و انقلابی است بحث جدایی دارد که سرچشمه در اعتقادات شاعر نیز دارد و به عنوان وظیفه‌ی هر شاعر معتقدی است که در راستای آرمانی که دارد از ابزار هنری که در دست دارد استفاده کند.

نقش هنر به طور عام وشعر به طور خاص در وقایعی چون حوادث پس از انتخابات و ماندگاری حماسه‌هایی چون 9 دی به چه صورتی است؟

حضرت آقا فرموده ای دارند با این مضمون که هر اندیشه‌ای که در قالب هنر بیان نشود ماندگار نیست. هر اتفاقی که در طول تاریخ مانده است با هنر مانده است. هنر معماری، نگارگری، نقاشی و... که در تاریخ اند بیان کننده تاریخ زمان خود هستند در واقع تاریخ زبان گویای اعصار است. امروز هم اتفاقاتی که رخ می‌دهد باید با زبان هنر به آن‌ها پرداخته شود تا به ماندگاری آن در تاریخ کمک کند. برای مثال امروز کومونیست در مرحله قدرت نیست و رمان حکم‌رانی آن تقریبا گذشته است اما از لحاظ ادبی هنوز هم که هنوز است ادبیات زمان کومونیست حرف اول جریان‌های ادبی جهان را می‌زند. ما می‌توانیم اندیشه‌های مکتوب خود را در قالب هنر ارائه کنیم تا بیشترین تاثیر را داشته باشد. همانگونه که خیلی‌ها نهج‌البلاغه و صحیفه و ... را به خاطر بلاغت و فصاحتی که دارد مطالعه می کنند و هر چند به آن و کسانی که کتب منصوب به آنان است اعتقاد ندارند، اما همین هنر باعث می‌شود جان کلام هم در زمان خواندن متن روی مخاطب تاثیر بگذارد.

در عصر جنگ نرم و ناتوی فرهنگی دشمن، شاعران به عنوان قشر فهیم و اثرگذار جامعه هنرمندان چه تاثیراتی می توانند داشته باشند؟

در اینکه تاثیر گذار هستند هیچ شکی نیست. شاید سال‌های دور شعر تنها رسانه‌ی جامعه بود و به نوعی حرف اول در انتقال مفاهیم را می‌زد اما امروزه تا حدودی هنرهای دیگر تریبون بیشتری نسبت به شعر پیدا کرده‌اند و می‌خواهم نتیجه بگیرم که نه تنها شعر بلکه هر هنری و هنرمندی باید به مقابله با این تهاجم فرهنگی بپردازد. همانگونه که گفتم رسالت شاعر مشخص است. در واقع باید نقاش ما، فیلم ساز ما، خواننده ما، داستان نویس و... همه و همه در ست به دست هم دهند و جریانی برای مقابله با حرکت‌های تهاجمی دشمن داشته باشند. یک نکته هم خوب است عرض کنم که هنر بیدارگر است نه مبارز، در واقع هنر توجه‌ها را متمرکز می‌کند بر اتفاقی خاص. لذا می‌بینیم که معمولا جریان‌هایی که هنرمندان ایجاد می‌کنند به سرعت با استقبال عمومی مواجه می شود.

ارزیابی شما به نگاه هنرمندانه ای که دارید از یو الله 9 دی چیست؟

به نظر من یکی از فواید فراوان نهم دی این بود که همه را به صحنه آورد و هر کسی با هر ظرفیتی که می‌توانست و کاری که از دستش بر می‌آمد انجام داد. من دوستانی می‌شناختم که بسیار متدین و متعهد بودند اما هنوز آنقدر دغدغه یپدا نکرده بود که گامی در جهت دفاع از اعتقاداتشان بردارند و شاید هم فکر می‌کردند که انقلاب به مدافع نیاز ندارد، اما ماجرای نهم دی متفاوت بود و آن‌هایی که هنوز وارد نشده بودند هم قدم در راه گذاشتند، حرکت کردند، قلم برداشتند و به نوعی حماسه‌ی عظیم نه دی را رقم زدند. حتی این حضور فعال باعث شده که هنرمندان ارزشی هنوز هم فعال باشند و در کوچکترین مسائل هم عکس‌العمل نشان بدهند و حضور پررنگ داشته باشند.

* گفتگو از: محمد غفاری