گفتگوي ديني با موضوع «دين، اخلاق و حقوق»؛
خرمشاد با اشاره به اين نكته كه مدرنيته با مبدل كردن دين به عنوان امري فردي منجر شده جامعه دچار دين زدايي، معنويت‌زدايي و اخلاق زدايي شود، گفت: با رايج شدن اين تفكر اخلاق از جامعه فرو كاسته مي‌شود كه ماركس وبر از اين موارد با عنوان بي‌روح‌سازي انسان ياد مي‌كند/ رشاد دين را از نظر مسلمانان دستگاه جامع معرفتي و معيشتي خواند و گفت: دين داراي چهار ضلع است كه متشكل از گزاره‌هاي بينشي، عقايد، منش، اخلاق و كنش‌هاي رفتاري احكام، دانش و حقوق است.
به گزارش سرویس اندیشه دینی پایگاه 598، چهارمين دور گفت‌وگوي ديني بين ايران و اتريش روز گذشته در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي با حضور انديشمندان و مقامات فرهنگي و ديني ايراني و اتريشي با موضوع «دين، اخلاق و حقوق» برگزار شد.
براي جلوگيري از گسترش اسلام هراسي به گفت‌وگوي بين اديان نياز‌منديم
دكتر خرمشاد خاطر نشان كرد: امروزه بيش از هر زمان ديگري به برنامه‌ريزي براي گفت‌وگو نياز داريم چرا كه گفت‌وگو راهگشايي است براي از بين بردن خشونت‌هايي كه از پس اسلام هراسي در جهان ايجاد شده است. امروزه گفت‌وگو ديگر افتخار نيست بلكه اجباري است كه اگر محقق نشود تبعاتي در جامعه به دنبال خواهد داشت.
اخلاق چه نسبتي با دين دارد
دكتر خرمشاد يكي از نتايج مهم اين‌گونه نشست‌ها را جهل زدايي به وسيله اخلاق و ايجاد احترام متقابل نسبت به باورهاي يكديگر دانست و خاطرنشان كرد: موضوع اين نشست يعني، اخلاق و حقوق مسأله مهمي است و قطعاً براي پرداختن به اين موضوع ابتدا بايد پاسخگوي اين سوالات بود كه دين چه نسبتي با اخلاق دارد و اخلاق چه نسبتي با حقوق دارد و نهايتاً دين چه نسبتي با اخلاق و حقوق دارد.
مدرنيته با فردي كردن دين، جامعه را اخلاق زدايي و معنويت زدايي كرده است
رئيس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي با اشاره به اين نكته كه مدرنيته با مبدل كردن دين به عنوان امري فردي منجر شده جامعه دچار دين زدايي، معنويت‌زدايي و اخلاق زدايي شود، گفت: با رايج شدن اين تفكر اخلاق از جامعه فرو كاسته مي‌شود كه ماركس وبر از اين موارد با عنوان بي‌روح‌سازي انسان ياد مي‌كند.
اخلاق در اسلام نقشه راه حيات اخروي است
خرمشاد اخلاق را تنظيم‌كننده جهان مادي و نقشه راه حيات اخروي انسان دانست و گفت: انسان ديني به‌شدت اخلاقي و حقوق‌گرا است و داراي نقطه نظرات دقيق درخصوص حقوق متقابل جامعه است. يقيناً در اسلام اخلاق قابل فروكاستن به حقوق و قانون نيست، اخلاق در اسلام مصونيت زا است. معنويت فردي و معنويت اجتماعي اسلام يك نظام و سيستم فكري جامع و متوازن است و فهم بخشي از آن بدون توجه به بخش ديگر امكان پذير نخواهد بود.
دين و فطرت ملاك حقانيت است
آيت‌الله محمد علي تسخيري مشاور عالي مقام معظم رهبري در امور جهان اسلام در ادامه اين نشست گفت: انسان ذاتاً يک موجود منطقي است و منطقي بودن انسان به اين معنا است كه همواره در پي دليل است و از ديد اين منطق هر مسأله‌اي داراي حقي است و متدينين، دين را ملاک حق بودن قرار مي‌دهند ولي عموم بشر حتي غيرمتدينين معيار وسيع تري با عنوان وجدان انساني دارند که بخشي از فطرت انسان است و لذا آنهايي که ايمان به فطرت انساني ندارند پاسخي به اين سوال نمي‌توانند بدهند.
اعلاميه جهاني حقوق بشر داراي تناقض است
وي اعلاميه جهاني حقوق بشر را داراي تناقض دانست و خاطر نشان كرد: اگر آزادي بيان مطلق باشد حتي بيان‌هايي که به کرامت و وجدان انسان و آزادي و تساوي انسان‌ها خلل وارد مي‌کند، آزاد است. راه حل طبيعي براي حد و حدود آزادي بيان و حقوق بشر، وجدان و فطرت انساني است.
دين دستگاه جامع معرفتي و معيشتي است
حجت‌الاسلام دكتر علي اكبر رشاد رئيس پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي دين را از نظر مسلمانان دستگاه جامع معرفتي و معيشتي خواند و گفت: دين داراي چهار ضلع است كه متشكل از گزاره‌هاي بينشي، عقايد، منش، اخلاق و كنش‌هاي رفتاري احكام، دانش و حقوق است.
حقوق و اخلاق نقش مكمل دارند
وي تعاليم دين را با هم آميخته دانست و خاطر نشان كرد: حقوق و اخلاق نقش مكمل دارند، در دين معتقديم كه تبعيض، تفكيك و تجربه مجاز نيست و اگر در دين به همه موارد از درون و برون اعتقاد داشته باشيم آن موقع مي‌توانيم ادعا كنيم كه دين شفا بخش است. رشاد منظور از مقارنه اخلاق و حقوق را بررسي همگونگي و تاثير اين دو مقوله دانست و افزود: بايد ناهماهنگي بين اخلاق و حقوق را بررسي كنيم و اين نا هماهنگي را توضيح دهيم، روش مقارنه بين اين دو حوزه اين است كه در محورهاي فلسفه اخلاق اسلامي و حقوق اسلامي اين دو محور را مقايسه كنيم و براساس اين‌ساز و ساخت و مؤلفه‌هاي اين موارد بيان كنيم كه اين مؤلفه‌ها از چه عناصري تشكيل شده است و هر كدام شامل چه قلمروهايي مي‌شود.
گفت‌وگو باعث مي‌شود صاحبان اديان دين خود را بهتر بشناسند
پروفسور استفان هامرز استاد دانشگاه وين و رئيس هيات اتريشي با ابراز خرسندي از برگزاري دور چهارم نشست گفت‌وگو بين اديان گفت: گفت‌وگو بين اديان نبايد تنها منتهي به تبادل نظر شود بلكه بايد به فرصتي مبدل شود براي يافتن پاسخ مشكلات جهان امروز و اين گفت‌وگو‌ها باعث مي‌شود صاحبان اديان دين خود را هم بهتر بشناسند و راه‌هايي بيابند كه مسائل عرفي خود را به اميد داشتن جامعه‌اي ايده‌آل بهتر درك كنند.
آزادي مايه تكامل معرفت ديني است
حجت‌الاسلام دكتر عبدالحسين خسرو پناه رئيس انجمن حكمت و فلسفه ايران با ارائه مقاله خود تحت عنوان «حقيقت، معيار و حدود آزادي از منظر اخلاق اسلامي» آزادي را از نظر اسلام عنصري مهم و انساني دانست و گفت: آزادي مفهوم ارزشمند پارادايم اسلامي است. آزادي به معناي رفع موانع و ايجاد زمينه‌هاي استفاده از استعدادها است اما از نظر اسلام براي دستيابي به رشد و تعامل و رفع موانع است كه آزادي معنا پيدا مي‌كند. دكتر خسرو پناه آزادي را مايه تكامل معرفت ديني دانست و افزود: توسعه اسلام از عربستان به كشورهايي مانند ايران به دليل عامل مهمي بود كه آزادي فكر و انديشه ناميده مي‌شود. اما در اينجا پرسش مهم اين است كه ملاك و معيار آزادي چيست؟ ديدگاه اسلام در پاسخ به اين سوال اين است كه آزادي ملاك دارد و اين ملاك به سرشت انساني معطوف مي‌گردد.
آزادي، استعدادهاي جسماني و روحاني را به فعليت مي‌رساند
رئيس انجمن حكمت و فلسفه ايران بعد جسماني و روحاني انسان را داراي استعدادهايي دانست و خاطر نشان كرد: استعدادهاي بعد جسماني و استعدادهاي بعد روحاني انسان قرار است به فعليت مبدل شوند و عنصري كه به فعليت اين استعدادها كمك شاياني مي‌كند «آزادي» است.
ارزش‌هاي اخلاقي در آزادي بيان بايد رعايت شود
نويسنده كتاب «آسيب‌شناسي جامعه ديني» رسالت آزادي را حراست از استعدادهاي بعد روحاني انسان دانست و افزود: با اين معيارها مي‌توان حدود حقوقي و اخلاقي آزادي را كشف كرد. دكتر خسرو پناه آزادي فكري، آزادي انديشه، آزادي بيان را در جامعه اسلامي تحقق يافته دانست و خاطر نشان كرد: آزادي بيان در چارچوب منطق و رعايت اخلاق مجاز است. شخص حق ندارد به بهانه آزادي بيان حقوق ديگران را زير پا بگذارد، چرا كه انسان معنوي و عقلايي با هر گونه بياني موافق نيست و اجازه نمي‌دهد هر گونه دلش خواست به بيان عقايد خود بپردازد. چرا كه آزادي بيان حد و حدودي دارد و ارزش‌هاي اخلاقي در آزادي بيان بايد رعايت شود.
آزادي معنوي تنها توسط دين الهي تامين مي‌شود
خسرو پناه در پايان با اشاره به مفاد منشور حقوق بشر، آزادي بيان را مشروط به آسيب نزدن به اخلاق جامعه دانست و گفت: آزادي فردي و اجتماعي از اقلام آزادي است كه معمولاً نظام‌هاي ليبراليسم از اين آزادي فردي بسيار سخن مي‌گويند. اسلام چون براي فرد اصالت قائل است (نه به معناي ليبراليستي اصالت انسان) آزادي فردي را به خوبي مي‌پذيرد و حقوقي براي آن قائل است و آزادي‌هاي فردي را در چارچوب پايبندي به اخلاق اسلامي تعريف مي‌كند. نتيجه آزادي‌هاي فردي آزادي معنوي است كه تنها توسط دين الهي تامين مي‌شود و نه فلسفه و نه علم توان رسيدن به اين آزادي را ندارند. ادامه دور چهارم نشست ديني مركز گفت‌وگوي اديان فردا در قم برگزار خواهد شد.
گزارش از سیدهادی آیت
براي جلوگيري از گسترش اسلام هراسي به گفت‌وگوي بين اديان نياز‌منديم
دكتر خرمشاد خاطر نشان كرد: امروزه بيش از هر زمان ديگري به برنامه‌ريزي براي گفت‌وگو نياز داريم چرا كه گفت‌وگو راهگشايي است براي از بين بردن خشونت‌هايي كه از پس اسلام هراسي در جهان ايجاد شده است. امروزه گفت‌وگو ديگر افتخار نيست بلكه اجباري است كه اگر محقق نشود تبعاتي در جامعه به دنبال خواهد داشت.
اخلاق چه نسبتي با دين دارد
دكتر خرمشاد يكي از نتايج مهم اين‌گونه نشست‌ها را جهل زدايي به وسيله اخلاق و ايجاد احترام متقابل نسبت به باورهاي يكديگر دانست و خاطرنشان كرد: موضوع اين نشست يعني، اخلاق و حقوق مسأله مهمي است و قطعاً براي پرداختن به اين موضوع ابتدا بايد پاسخگوي اين سوالات بود كه دين چه نسبتي با اخلاق دارد و اخلاق چه نسبتي با حقوق دارد و نهايتاً دين چه نسبتي با اخلاق و حقوق دارد.
مدرنيته با فردي كردن دين، جامعه را اخلاق زدايي و معنويت زدايي كرده است
رئيس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي با اشاره به اين نكته كه مدرنيته با مبدل كردن دين به عنوان امري فردي منجر شده جامعه دچار دين زدايي، معنويت‌زدايي و اخلاق زدايي شود، گفت: با رايج شدن اين تفكر اخلاق از جامعه فرو كاسته مي‌شود كه ماركس وبر از اين موارد با عنوان بي‌روح‌سازي انسان ياد مي‌كند.
اخلاق در اسلام نقشه راه حيات اخروي است
خرمشاد اخلاق را تنظيم‌كننده جهان مادي و نقشه راه حيات اخروي انسان دانست و گفت: انسان ديني به‌شدت اخلاقي و حقوق‌گرا است و داراي نقطه نظرات دقيق درخصوص حقوق متقابل جامعه است. يقيناً در اسلام اخلاق قابل فروكاستن به حقوق و قانون نيست، اخلاق در اسلام مصونيت زا است. معنويت فردي و معنويت اجتماعي اسلام يك نظام و سيستم فكري جامع و متوازن است و فهم بخشي از آن بدون توجه به بخش ديگر امكان پذير نخواهد بود.
دين و فطرت ملاك حقانيت است
آيت‌الله محمد علي تسخيري مشاور عالي مقام معظم رهبري در امور جهان اسلام در ادامه اين نشست گفت: انسان ذاتاً يک موجود منطقي است و منطقي بودن انسان به اين معنا است كه همواره در پي دليل است و از ديد اين منطق هر مسأله‌اي داراي حقي است و متدينين، دين را ملاک حق بودن قرار مي‌دهند ولي عموم بشر حتي غيرمتدينين معيار وسيع تري با عنوان وجدان انساني دارند که بخشي از فطرت انسان است و لذا آنهايي که ايمان به فطرت انساني ندارند پاسخي به اين سوال نمي‌توانند بدهند.
اعلاميه جهاني حقوق بشر داراي تناقض است
وي اعلاميه جهاني حقوق بشر را داراي تناقض دانست و خاطر نشان كرد: اگر آزادي بيان مطلق باشد حتي بيان‌هايي که به کرامت و وجدان انسان و آزادي و تساوي انسان‌ها خلل وارد مي‌کند، آزاد است. راه حل طبيعي براي حد و حدود آزادي بيان و حقوق بشر، وجدان و فطرت انساني است.
دين دستگاه جامع معرفتي و معيشتي است
حجت‌الاسلام دكتر علي اكبر رشاد رئيس پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي دين را از نظر مسلمانان دستگاه جامع معرفتي و معيشتي خواند و گفت: دين داراي چهار ضلع است كه متشكل از گزاره‌هاي بينشي، عقايد، منش، اخلاق و كنش‌هاي رفتاري احكام، دانش و حقوق است.
حقوق و اخلاق نقش مكمل دارند
وي تعاليم دين را با هم آميخته دانست و خاطر نشان كرد: حقوق و اخلاق نقش مكمل دارند، در دين معتقديم كه تبعيض، تفكيك و تجربه مجاز نيست و اگر در دين به همه موارد از درون و برون اعتقاد داشته باشيم آن موقع مي‌توانيم ادعا كنيم كه دين شفا بخش است. رشاد منظور از مقارنه اخلاق و حقوق را بررسي همگونگي و تاثير اين دو مقوله دانست و افزود: بايد ناهماهنگي بين اخلاق و حقوق را بررسي كنيم و اين نا هماهنگي را توضيح دهيم، روش مقارنه بين اين دو حوزه اين است كه در محورهاي فلسفه اخلاق اسلامي و حقوق اسلامي اين دو محور را مقايسه كنيم و براساس اين‌ساز و ساخت و مؤلفه‌هاي اين موارد بيان كنيم كه اين مؤلفه‌ها از چه عناصري تشكيل شده است و هر كدام شامل چه قلمروهايي مي‌شود.
گفت‌وگو باعث مي‌شود صاحبان اديان دين خود را بهتر بشناسند
پروفسور استفان هامرز استاد دانشگاه وين و رئيس هيات اتريشي با ابراز خرسندي از برگزاري دور چهارم نشست گفت‌وگو بين اديان گفت: گفت‌وگو بين اديان نبايد تنها منتهي به تبادل نظر شود بلكه بايد به فرصتي مبدل شود براي يافتن پاسخ مشكلات جهان امروز و اين گفت‌وگو‌ها باعث مي‌شود صاحبان اديان دين خود را هم بهتر بشناسند و راه‌هايي بيابند كه مسائل عرفي خود را به اميد داشتن جامعه‌اي ايده‌آل بهتر درك كنند.
آزادي مايه تكامل معرفت ديني است
حجت‌الاسلام دكتر عبدالحسين خسرو پناه رئيس انجمن حكمت و فلسفه ايران با ارائه مقاله خود تحت عنوان «حقيقت، معيار و حدود آزادي از منظر اخلاق اسلامي» آزادي را از نظر اسلام عنصري مهم و انساني دانست و گفت: آزادي مفهوم ارزشمند پارادايم اسلامي است. آزادي به معناي رفع موانع و ايجاد زمينه‌هاي استفاده از استعدادها است اما از نظر اسلام براي دستيابي به رشد و تعامل و رفع موانع است كه آزادي معنا پيدا مي‌كند. دكتر خسرو پناه آزادي را مايه تكامل معرفت ديني دانست و افزود: توسعه اسلام از عربستان به كشورهايي مانند ايران به دليل عامل مهمي بود كه آزادي فكر و انديشه ناميده مي‌شود. اما در اينجا پرسش مهم اين است كه ملاك و معيار آزادي چيست؟ ديدگاه اسلام در پاسخ به اين سوال اين است كه آزادي ملاك دارد و اين ملاك به سرشت انساني معطوف مي‌گردد.
آزادي، استعدادهاي جسماني و روحاني را به فعليت مي‌رساند
رئيس انجمن حكمت و فلسفه ايران بعد جسماني و روحاني انسان را داراي استعدادهايي دانست و خاطر نشان كرد: استعدادهاي بعد جسماني و استعدادهاي بعد روحاني انسان قرار است به فعليت مبدل شوند و عنصري كه به فعليت اين استعدادها كمك شاياني مي‌كند «آزادي» است.
ارزش‌هاي اخلاقي در آزادي بيان بايد رعايت شود
نويسنده كتاب «آسيب‌شناسي جامعه ديني» رسالت آزادي را حراست از استعدادهاي بعد روحاني انسان دانست و افزود: با اين معيارها مي‌توان حدود حقوقي و اخلاقي آزادي را كشف كرد. دكتر خسرو پناه آزادي فكري، آزادي انديشه، آزادي بيان را در جامعه اسلامي تحقق يافته دانست و خاطر نشان كرد: آزادي بيان در چارچوب منطق و رعايت اخلاق مجاز است. شخص حق ندارد به بهانه آزادي بيان حقوق ديگران را زير پا بگذارد، چرا كه انسان معنوي و عقلايي با هر گونه بياني موافق نيست و اجازه نمي‌دهد هر گونه دلش خواست به بيان عقايد خود بپردازد. چرا كه آزادي بيان حد و حدودي دارد و ارزش‌هاي اخلاقي در آزادي بيان بايد رعايت شود.
آزادي معنوي تنها توسط دين الهي تامين مي‌شود
خسرو پناه در پايان با اشاره به مفاد منشور حقوق بشر، آزادي بيان را مشروط به آسيب نزدن به اخلاق جامعه دانست و گفت: آزادي فردي و اجتماعي از اقلام آزادي است كه معمولاً نظام‌هاي ليبراليسم از اين آزادي فردي بسيار سخن مي‌گويند. اسلام چون براي فرد اصالت قائل است (نه به معناي ليبراليستي اصالت انسان) آزادي فردي را به خوبي مي‌پذيرد و حقوقي براي آن قائل است و آزادي‌هاي فردي را در چارچوب پايبندي به اخلاق اسلامي تعريف مي‌كند. نتيجه آزادي‌هاي فردي آزادي معنوي است كه تنها توسط دين الهي تامين مي‌شود و نه فلسفه و نه علم توان رسيدن به اين آزادي را ندارند. ادامه دور چهارم نشست ديني مركز گفت‌وگوي اديان فردا در قم برگزار خواهد شد.
گزارش از سیدهادی آیت
اخبار ویژه
اشتباهات همتی در تحلیل آمارهای پولی، سیاسی است یا ناشی از بیاطلاعی؟
رهبر انقلاب در دیدار کارگزاران حج:
رییسی در دیدار رییس اقلیم کردستان عراق:
نظرات بینندگان
جدیدترین اخبار پربازدید ها
پر طرفدار ترین ها
