سریال زیاده خواهی های آمریکا ادامه دارد!

به گزارش رجانیوز، خبرگزاری آسوشیتدپرس با اشاره به مذاکرات لوزان سوئیس میان ظریف و کری مدعی شد که مخالفت آمریکا با ادامه غنی سازی در تاسیسات فردو سبب شده مذاکرات با مانع جدیدی مواجه شود. 

به ادعای آسوشیتدپرس، یک دیپلمات می‌گوید درخواست ایران برای حفظ «چند صد سانتریفیوژ» در سایت فردو، یکی از مواردی است مورد اختلاف دو طرف است.

این گزارش با بیان اینکه چهار ماه قبل زمانی که طرفین مذاکرات را تمدید می‌کردند، امیدوار بودند به توافقی بر سر اصول دست یابند، نوشته است: «اما دو دیپلمات در آستانه مذاکرات این هفته در شهر لوزان سوئیس گفتند که ادامه اختلافات در میز مذاکرات، شانس رسیدن به این توافق اصولی را کمرنگ کرده است. به گفته آن‌ها، به احتمال زیاد طرفین به جای این توافق، به یک بیانیه شفاهی مبهم که تنها در آن اعلام می‌شود پیشرفت کافی برای ادامه مذاکرات صورت گرفته، بسنده خواهند کرد.» 

مرکز هسته‌ای فردو با نام رسمی مرکز هسته‌ای شهید علی محمدی فردو، بخشی از یک سایت هسته‌ای غنی‌سازی اورانیوم در عمق ۹۰ متری صخره‌های سنگی در کیلومتر ۲۵ مسیر قم به تهران در شرق آزادراه است.فردو یک کارخانه غنی‌سازی با استفاده از سانتریفیوژ برای تولید UF۶ غنی شده تا سقف ۲۰ درصد و تولید UF۶ غنی شده تا سقف ۵ درصد مي‌باشد.

این تأسیسات که برای اولین بار در سال ۲۰۱۱ عملیاتی شد، برای جای دادن ۲ هزار و ۹۷۶ سانتریفیوژ در ۱۶ آبشار مي‌باشد که تاکنون ۴ آبشار فعال شده و به طور مساوی بین واحد یک و واحد دو تقسیم شده‌اند، طراحی شده است.

تا امروز تمامی سانتریفیوژهایی که نصب شده و مشغول به کار هستند، از نوع ماشین‌های IR-۱ هستند البته تعدادی از ماشین‌های نسل دو نیز نصب شده‌اند که راه‌اندازی نشدند.

در توافقنامه ژنو درباره فردو چه آمده است؟

حساسیت مقامات غربی درباره فردو به دلیل عدم آسیب‌پذیری آن، تقریباً همه کارشناسان را پیش از حصول توافق ژنو به این نتیجه رسانده بود که یکی از اهداف اصلی غرب در اولین توافق رسمی با ایران ، ایجاد محدودیت برای تأسیسات فردو است و غربی ها به ویژه آمریکایی ها در توافق نهایی نیز به دنبال تعطیل کردن غنی سازی در این تاسیسات خواهند بود.

گزاره‌ای که کاملاً صحیح بود و در توافقنامه ژنو در سه بند به صورت مستقیم به موضوع فردو اشاره شده است.

بر اساس توافقنامه ژنو، ایران درباره فردو متعهد مي‌شود:

۱) هیچ پیشرفتی در تأسیسات غنی‌سازی سوخت فردو انجام نگردد، یعنی غنی‌سازی بیش از ۵ درصد در ۴ آبشار فردو انجام نشود.

۲) ظرفیت غنی‌سازی در فردو افزایش نیابد.

۳) گاز UF۶ به ۱۲ آبشار دیگر فردو تزریق نگردد تا در حال غیر عملیاتی باقی بمانند. (یعنی سه‌چهارم فردو تعطیل شود)

۴) بین آبشارها در فردو ارتباط برقرار نگردد.

۵) در طول اولین ۶ ماه ایران در فردو در صورتی خرابی سانتریفیوژ، سانتریفیوژی از همان نسل را جایگزین مي‌کند.

۶) دسترسی روزانه بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به فردو فراهم شود.

آخرین پیشنهاد امریکا درباره فردو برای گام نهایی چیست؟

وندی شرمن اوایل مردادماه سال جاری و پس از مذاکرات تمدید توافق ژنو در تیرماه هنگامی که یکی از سناتورها از وی پرسید: «جان کری اخیراً گفته است تأسیسات فردو دیگر برای غنی‌سازی مورد استفاده قرار نخواهد گرفت. به نظر شما ایران از چنین تأسیساتی با این ساختار خاص چه استفاده‌ای خواهد کرد، گفت: ما در مذاکرات به این نتیجه رسیده‌ایم که تنها از سایت نطنز برای غنی‌سازی استفاده شود و درباره آینده فردو درحال مذاکره هستیم.»

چند ساعت پس از انتشار این خبر، خبری در خبرگزاری‌ها با تیتر «تکذیب اظهارات شرمن توسط عراقچی» منتشر شد که در این خبر به نقل از عباس عراقچی آمده بود: هنوز هیچ توافقی در هیچ یک از موضوعات مورد مذاکره، از جمله درخصوص اراک و فردو به دست نیامده و اختلافات همچنان باقی است.

با این حال بنابر اظهارات منتشر شده برخی مقامات، برنامه آمریکا برای تأسیسات فردو، تبدیل کردن آن به مرکز تحقیق و توسعه است.

پیشنهاد تبدیل شدن فردو به تأسیسات تحقیق و توسعهبه دلیل پذیرفتن محدودیت‌های گسترده در موضوع غنی‌سازی به صراحت با ماده ۴ ان.پی.تی در تضاد است، چه آنکه بر اساس این بند از ان.پی.تی، این معاهده «هیچ گونه محدودیتی» در مورد نوع فناوری و سطح بهره‌برداری صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای، از جمله چرخه سوخت، شامل غنی‌سازی ایجاد نکرده است، بنابر این در صورت موافقت مقامات وزارت خارجه درباره تبدیل شدن فردو به تأسیسات تحقیق و توسعه، به این معناست که تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران از حقوق ملت بر اساس قانون ان.پی.تی صرفنظر کرده است.

در واقع صرف تبدیل شدن فردو به تأسیسات تحقیق و توسعه عملاً فردو کاربری اصلی خود را از دست مي‌دهد و به معنای واقعی تعطیل مي‌شود.

این در حالی است که مقام معظم رهبری روز ۲۰ فروردین سال جاری در دیدار با مدیران و دانشمندان انرژی هسته‌ای در بیان خطوط قرمز نظام در مذاکرات به ۶ مورد اشاره داشتند که در این بین ۳ مورد به صورت مستقیم به موضوع فردو مرتبط مي‌شود.

الف) کسی حق مداخله روی دستاوردهای هسته‌ای را ندارد.

ب) مسئولان باید در مورد دستاوردهای هسته‌ای تعصب داشته باشند.

ج) مذاکره کنندگان کشورمان نباید هیچ حرف زوری را از طرف مقابل قبول کنند.

بنابر خطوط قرمز نظام و همچنین منافع مردم ایران، «راه‌اندازی کامل» تنها راه تیم مذاکره‌کننده ایرانی برای سرنوشت فردو با توجه به حقوق ان.پی.تی و خطوط قرمز نظام است.

این در حالی است که تبدیل کردن فردو به مرکز تحقیق و توسعه همان گونه که گفته شد، به معنای تعطیلی این مرکز حساس به حساب مي‌آید و این اقدام قطعاً با واکنش مردم و نمایندگان مجلس مواجه مي‌شود. از سوی دیگر با توجه به بازدارندگی فردو به کارگیری از این تاسیسات برای حفظ ساختار غنی سازی در ایران ضروری به نظر می رسد.