حضرت معصومه (س) تجلی عصمت مادرش حضرت زهرا(س) است

به گزارش پایگاه خبری 598، شهر مدینه در اولین روز از ماه ذی‌القعده سال ۱۷۳ هجری میزبان دختری از خاندان عصمت بود که پدرش حضرت موسی بن جعفر (ع) نام فاطمه را برایش برگزید و برادر ایشان امام رضا (ع) او را معصومه خواند.

او دختر و خواهر و عمه امام بود و در دامن خانواده بافضیلت امامت به چنان مقامی دست یافت که کسی هم‌تراز و شأن آن بانو در عصر خودش نبود.

در بیان فضیلت بانوی بزرگ اسلام حضرت فاطمه معصومه(س)روایت‌های مختلف وجود دارد که شاخص‌ترین آن‌ها روایتی از حضرت علی بن موسی‌الرضا(ع) در مورد پاداش زیارت مرقد مطهر حضرت معصومه(س) است که فرمودند: «مَنْ زارَها عارِفاً بِحَقِّها فَلَهُ الْجَنَةُ؛ پاداش کسی که او را در حالی که حقش را شناخته، زیارت کند، برای او بهشت است».

امروز قم به یمن و برکت این بانوی با فضیلت به مهد عالمان و مجاهدان و تربیت‌یافتگان مکتب اسلام ناب محمدی مبدل شده است و حوزه‌ علمیه شیعه در جوار این حرم مطهر ریشه گرفتند و به درختی تنومند مبدل شده‌اند.

برای شناخت ابعاد ارزشمند شخصیت والای حضرت معصومه(س) به سراغ بانو مجتهده معصومه گُلگیری رفتیم که هم اکنون عضو هیات مدیره شورای سیاستگذاری حوزه‌های علمیه خواهران و مشغول تدریس خارج فقه در جامعه الزهرا(س) می‌باشد.

استاد درس اخلاق و خارج حوزه علمیه خواهران و رئیس مجمع نمایندگان طلاب و اساتید جامعه الزهرا(س) در گفت و گو با خبرنگار ایرنا به ابعاد مختلف شخصیتی حضرت معصومه(س) پرداخت.

*با سلام و عرض ادب خدمت شما خانم گُلگیری، در ابتدا ضمن تشکر از قبول زحمت حضرتعالی به منظور گفت و گو با ایرنا و عرض تسلیت به مناسبت رحلت حضرت فاطمه معصومه(س)، لطفا ویژگی‌ها و ابعاد شخصیتی حضرت معصومه(س) را تبیین بفرمایید.

بسم الله الرحمن الرحیم. رَبِّ اشْرَحْ لِی صَدْرِی وَ یَسِّرْ لِی أَمْرِی وَ احْلُلْ عُقْدَهً مِنْ لِسانِی یَفْقَهُوا قَوْلِی، پروردگارا سینه ‏ام را گشاده دار، و کار را بر من آسان کن، گره از زبانم بگشای تا سخنم را درک کنند، سوره طه_ آیه ۲۵تا ۲۸. شهادت حضرت فاطمه معصومه(س) به عنوان بانوی مدافع ولایت را تسلیت عرض می‌کنم و باید قدردان انتخاب شما باشم که سیره این بانو بزرگ اسلام را به عنوان الگو برای دختران امروز جامعه انتخاب کردید.

در این راستا باید عرض کنم که بر اساس پاره ای از روایات، این لقب از سوی امام رضا (ع) به این بانوی والامقام وارد شده است؛ چنانکه علامه مجلسی در این باره می‌گوید: امام رضا (ع) در جایی فرمودند: «هرکس معصومه را در قم زیارت کند، مانند کسی است که مرا زیارت کرده است».

حضرت معصومه (س) در زبان دانشمندان و فقیهان گران قدر شیعه، به لقب «کریمه اهل بیت» یاد می شود. از میان بانوان اهل بیت، این نام زیبا، تنها به آن حضرت اختصاص یافته‌است.

بر اساس رؤیای صادق و صحیح نسب شناس گرانقدر، مرحوم آیت الله مرعشی نجفی، این لقب از طرف امام صادق(ع) بر حضرت معصومه(س) اطلاق شده‌است.

حضرت فاطمه معصومه(س) مظهر فضایل و مقامات است و اهل بیت(ع)، فضیلت ها و مقامات بلندی را به آن حضرت نسبت داده اند.

حضرت معصومه(س) از جمله بانوان گرانقدر و والا مقام جهان تشیع است و مقام علمی بلندی دارد و نقل شده که روزی جمعی از شیعیان، به قصد دیدار حضرت موسی بن جعفر(ع) و پرسیدن پرسش هایی از ایشان، به مدینه منوره مشرف شدند.

چون امام کاظم(ع) در مسافرت بود، پرسش های خود را به حضرت معصومه (س) که در آن هنگام کودکی خردسال بیش نبود، تحویل دادند.

فردای آن روز برای بار دیگر به منزل امام رفتند، ولی هنوز ایشان از سفر برنگشته بود.

پس به ناچار، پرسش‌های خود را باز خواستند تا در مسافرت بعدی به خدمت امام برسند، غافل از این که حضرت معصومه(س) جواب پرسش‌ها را نگاشته بود. وقتی پاسخ‌ها را ملاحظه کردند، بسیار خوشحال شدند و پس از سپاسگزاری فراوان، شهر مدینه را ترک گفتند.از قضای روزگار در بین راه با امام موسی بن جعفر(ع) مواجه شده، ماجرای خویش را باز گفتند. وقتی امام پاسخ پرسش‌ها را مطالعه کردند، سه بار فرمود: پدرش فدایش.

کرامات آن حضرت و قبر شریفش برای پاک دلان

ویژگی مهم دیگر حضرت معصومه کراماتی است که از آن حضرت و قبر شریفش به همه مسلمانان و علاقه‌مندان اهل بیت و اهل علم و مراجع عظام رسیده و همه پاک دلان، این نورانیت را با جان و دل احساس کرده‌اند.

* به عنوان موضوع بعدی بفرمایید که چه ابعادی از شخصیت ایشان می‌تواند به عنوان الگویی برای دختران امروز باشد؟

این نکته از اهمیت بسزایی برخوردار است چرا که این بانو به عنوان چراغ راهنمای دختران برای گذر از معضلات جامعه آموزش مهارت اجتماعی است و مقام عصمت و طهارت حضرت معصومه(س)، باید الگوی دختران باشد.

روایات زیادی در رابطه با عظمت و مقامات حضرت معصومه(س) وجود دارد و از ایشان به‌عنوان کریمه اهل بیت(س) یاد شده‌است.

روز ولادت حضرت معصومه(س) را روز دختر نامیده‌اند؛ چرا که ایشان دارای مقام عصمت و طهارت بوده‌اند و سیره آن حضرت باید چراغ راه دختران باشد.

روایات اسلامی، وجود دختر در خانواده‌ها را منشأ خیرات می‌داند و خداوند در وجود دختران محاسنی را خلق کرد که اگر آن را در جای خود مصرف کنند بزرگی، کرامت و جمال خواهند داشت.

داشتن یک الگو عملی اسلامی برای دختران از جمله پیش‌نیازهای یک دختر خوب است.

یکی از گلایه جوانان از خانواده‌ها نبود درک صحیح خانواده از آنان است، برخی از والدین با نداشتن آگاهی و بینش کافی علاوه بر اینکه رعایت شئونات اسلامی را در وجود دختران خود نهادینه نمی‌کنند بلکه آنان را نسبت به آن بی‌توجه می‌سازند.

والدین باید با درک صحیح از دختران خود و تاسی از سیره حضرت معصومه(س) به عنوان یک الگوی کامل، آنان را برای قدم گذاشتن در راه صحیح زندگی آموزش بدهند و بدانند که آموزش مهارت‌های لازم که مطابق با شئونات اسلامی باشد، چراغ راهنمایی برای گذر از معضلات و مشکلات اجتماعی است.

* سرکار خانم گُلگیری، لطفا بفرمایید که دختران جامعه امروز چگونه می توانند با تاسی از سبک و شیوه زندگی آن بانو به موفقیت در زندگی دست یابند؟

دختران جامعه امروز با آگاهی کامل از مهارت‌های اجتماعی و داشتن تقوا و علم می‌توانند در زندگی موفق باشند. باید با تاسی به حضرت معصومه(س) و الگو گرفتن از مادرش حضرت زهرا (س) خود را به دختر تراز انقلابی نزدیک و نزدیک‌تر کنیم.

در این مسیر ابتدا باید پایه‌های اعتقادی و معرفتی خود را تقویت نماییم و با اصل قرار دادن اخلاق مداری و رفتار شایسته، به تعامل با دیگران بپردازیم.

رعایت آداب و احکام اسلامی اصل مسلمی خواهد بود که هرگز نباید از آن تخطی کنیم و همواره باید مراقب باشیم تا در چارچوب بایدها و نبایدهای دین در جامعه حضور داشته باشیم حضوری که به افراط و تفریط کشیده نشود و سلامت و آرامش خود و خانواده‌ مان را به مخاطره نیاندازد.

حضور فعال دختر انقلابی در عرصه‌های علمی، فرهنگی، اجتماعی و حتی سیاسی مطلوب و مناسب است، اما همواره باید دقت داشت که نقش اساسی و بی‌بدیل وی در عرصه خانواده دستخوش آسیب و تهدید نشود.

این روزها روز مشارکت در صحنه انقلاب و تاثیرگذاری در تصمیم مهم کشور است. نیاز است تا با انتخاب اصلح پاسدار خون شهیدانی باشیم که جان خود را در دفاع از اسلام و میهن فدا کردند.

* لطفا با در نظر گرفتن سیره حضرت معصومه(س)، فعالیت‌های اجتماعی بانوان در جامعه امروز را چگونه می‌توان ارزیابی کرد؟

دختران امروز باید با اولویت دادن خانواده به فعالیت های اجتماعی بپردازند و در مواجهه با نامحرم باید از آن حضرت الگو گرفت.

بانویی که در ارتباطش با نامحرم چنان حفظ حریم می‌کند که این رویارویی را به حداقل ممکن می‌رساند و سئوالات را از آنها گرفته و پاسخشان را مکتوب ارائه می‌دهد.

دختران ما باید با تاسی از آن بانوی بزرگ اسلام در زمینه حجاب و عفاف و حیا، پاسدار خوبی برای گوهرهای ارزشمندی باشند که خداوند در وجودشان به ودیعه گذاشته است.

آنان باید با حفظ حریم، در عین حال که در جامعه حضوری فعال دارند، متانت و وقار یک زن مسلمان را به نمایش بگذارند.

طراوت و شادابی دخترانه‌ را باید با حفظ سه گوهر حیا، عفت و متانت صد چندان کرد و این دریای احساس و عاطفه را در بهترین موطن خودش که کانون گرم خانواده است، به تجلی رساند تا هم خودشان از آن بهره‌مند شده و بتوانند آرامش را به خانواده‌ هایشان هدیه کنند و هم با تربیت نسلی شایسته به جامعه‌ خدمت کرده باشند.

* با توجه به اینکه جوامع غربی در حال ترویج متدهای خود هستند دختران مسلمان چگونه باید خود را از آنها مصون نگاه دارند ؟

کسب فضیلت و دانش می تواند برای دختران مسلمان به عنوان امری حیاتی در رشد و تعالی در زندگی فردی و اجتماعی مورد نظر قرار گیرد؛ زیرا جوامع غربی با رویکرد مشغول سازی دختران در جوامع بشری به امور سطحی همچون پرداختن افراطی و همه جانبه در تمام ساعات زمانی به مادیات، آرایش، زیبائی، تجملات، هواهای نفسانی، عیش و نوش در راستای دوری دختران در جوامع بشری از اخلاقیات، عواطف انسانی، دوری از حیا و عفاف و نیز غفلت از علم آموزی و دانش مفید حرکت نموده اند.

بدیهی است بسیاری از امور مرتبط با خصائص ذاتی دختران همچون حب زیبایی و جلوه نمائی به خودی خود، مورد سرزنش دین مبین اسلام نیست؛ لیکن رعایت حدود این امور و اجتناب از ایجاد خسارت و ضرر به حریم عفاف و حجاب از مهمترین خطوط قرمز در این مباحث می‌باشد؛ لذا ضرورت بسط و گسترش علم و دانش از مهمترین مؤلفه‌های پیش رو برای دختران می‌باشد تا با کسب علم و فضیلت در راستای نهادینه کردن مقوله‌هایی همچون عفاف و حجاب و حیا و نیز ایفای نقش سالم و مؤثر در فضای عمومی جامعه و کسب رشد و پیشرفت در حریم فردی و اجتماعی نائل گردند.

حضرت معصومه(س) به لحاظ رویکرد تربیتی، یک انسان تاریخ‌ساز، می‌تواند اسوه، الگو و مدل برای جامعه به خصوص برای دختران باشد چرا که از هر انسان تاثیر گذار در تاریخ می‌توان یک الگو و مدل استخراج کرد.

حال آنکه حضرت معصومه(س) می‌تواند به عنوان الگوی بی‌نظیر در مولفۀ علم آموزی مورد نظر قرار گیرد، احادیثی که از کریمۀ خاندان عصمت و طهارت حضرت معصومه(ع) رسیده است از مقام و منزلت برجسته آن حضرت در دانش و فضیلت حکایت دارد؛ اما اگر هیچ یک از احادیث هم نبود، تنها یک جملۀ امام رضا(ع)در زیارت نامۀ حضرت معصومه(س) برای آگاهی جامعۀ دختران ایرانی از شأن و منزلت آن حضرت نزد خدای بزرگوار کفایت می کرد؛ آنجا که می فرماید: «همانا برای شما نزد خداوند مقام بسیار والائی است».