نقد فیلم جنجالی با حضور فراستی و کارگردانش

خبرگزاری دانشجو، جلسه نقد و بررسی فیلم «زندگی خصوصی» با حضور فرح‌بخش، کارگردان؛ علیخانی، تهیه کننده و مسعود فراستی، منتقد سینما و تلویزیون در مجتمع فرهنگی 13 آبان برگزار شد.

«خصوصی» فیلم خوبی نیست / استهجان پنهانی سینمای ما مخرب‌تر از فیلم‌های فارسی گذشته است

مسعود فراستی در ابتدای صحبت خود به دانشجویان گفت: اول دوستان بگویند که از چه قسمتی از این فیلم دفاع کردند که در پایان اکران آن دست زدند.

وی افزود: کاری که راجع ‌به گشت ارشاد و فیلم «خصوصی» توسط آقایان ارشاد شد کار بسیار بدی بود و کسی حق ندارد به جای نقد اثری را از پرده سینما پایین بکشد. این کارهای است که بعد از 30 سال از انقلاب گذشته و با وجود قانون از یک جامعه متمدن این حرکات اشتباه است.

این منتقد سینما افزود: این دوستان موضع انفعالی دارند و در مقابل اثر با سکوت خود و با پایین کشیدن آن از پرده سینما اثر را پایین کشیدند و اعتراض خودشان را نشان دادند که این عین انفعال است.

وی ادامه داد:‌ نقد با ترور شخصیت فرق می‌کند نقد یک عمل متعهدانه است به نظر من این فیلم نه اعتقادی است نه اخلاقی کسانی که آن را تأیید می‌کنند می‌توانند از آن دفاع کنند.

فراستی در خصوص نقد فیلم گفت: ما نقد محتوای و نقد فرم و ساختار داریم. ما می‌توانیم بدون اینکه به فرم کار داشته باشیم نقد محتوا داشته باشیم اما باید بدانیم محتوا از دل فرم بیرون می‌آید.

وی ادامه داد:‌ همه حرف‌های ارزشی که فیلمساز می‌خواهد در اثرش به تصویر بکشد باید تبدیل به فرم شود و بداندکه فرم رسوب محتوای است و اگر فرم نباشد مطلقا محتوای در کار نمی‌باشد.

فراستی گفت: سینما یک مدیوم بی‌رحم است و همه راست و دروغ‌ها را رو می‌کند و نمی‌توان از آن فرار کرد. اگر داریم می گویم بی اخلاقی بد است اما نصف فیلم برای گیشه و فروختن بی اخلاقی می کند این فرم اشتباه است.

این منتقد سینما در پاسخ به اعتراض فرح بخش گفت: من قصد شانتاژ نداشتم اینکه گفتم دانشجویان برای کدام قسمت فیلم دست زدند این بود که می‌خواستم بحث و گفت وگو بین دو طرف ایجاد شود.

وی در خصوص صحبت فرح بخش کارگردان فیلم که گفت فیلم من مخاطب دارد گفت: بیننده نباید فریب واژه مخاطب را بخورد. این فیلم سازان فارسی انقدر به گردن مخاطب حق دارند که نمی‌توانند نقدی به مخاطب داشته باشند.

فراستی گفت: محض اطلاع فیلمسازان که از مخاطب سوءاستفاده می‌کنند بگویم که مخاطب، مخاطب در لحظه مخاطب اثر نیست بلکه باید مخاطب عام باشد.

وی نمونه‌ای از فیلم های مخاطب در لحظه‌ای را فیلم اخراجی‌های سه و جدایی نادر از سیمین معرفی کرد و گفت: این فیلم‌ها هر دو فیلم بدی بودند اما تحت تأثیر مخاطب یکی یک میلیارد و یکی سه میلیارد تومان فروخت.

این منتقد سینما یادآور شد: من شخصا طرفدار مخاطب عام هستم اگر فیلمی که مخاطب عام داشته باشد در لحظه می‌فروشد اما فیلمی که می خواهد بماند باید هم مخاطب عام داشته باشد هم مخاطب خاص.

وی اضافه کرد:‌ من معتقدم در فیلم نمی‌توان به مخاطب توهین کرد و  پز این را داد که فیلم ما مخاطب دارد. خیلی در سینماهایمان داریم که تکه‌های از فیلم فارسی را در اثرهای خود کار می‌کنند و باتوهین به مخاطب می‌گویند ما می‌خواستیم فیلم فارسی را بزنیم.

فراستی یادآور شد: ‌این سیاست‌گذاری های 30 ساله دولت ماست که کاری در جهت تضعیف فیلم فارسی نکرده است و استهجان پنهان در سینماها آمده که تهدید کننده تر از گذشته است.

وی در خصوص این فیلم خصوصی گفت: یک فاصله طولانی تا تیتراژ تا شروع فیلم است و یک حفره بزرگ در آن ایجاد شده به همین دلیل می‌گویم که این فیلم فیلم خوبی نیست.

این منتقد سینما در خصوص محتوای فیلم  که در خصوص صیغه در اسلام است گفت: باید فیلمی که راجع‌به صیغه حرف می‌زند درست حرف بزند نه اینکه هر کثافت‌کاری مرسوم بسیاری از دوستان را توجیه کنیم. یعنی اینکه ما در اثر حرفی را که می‌زنیم باید درست بزنیم. در فیلم های ما باب شده هر کدام یک جوری خیانت‌ها را نشان می‌دهند و بدون اینکه سم‌پاشی کنند اثر را تمام می‌کنند که این فاجعه‌ است برای سینمای ایران.

تا جایی که بتوانم از اثرم دفاع می‌کنم/ فیلمم غیرقانونی از پرده سینما پایین آمد 

در ادامه محمد حسین فرح‌بخش، کارگردان فیلم گفت: من حدود 50 اثر به کمک آقای علیخانی ساخته‌ایم که این آثار برای مردم است و اکثر اثرهای ما مورد تأیید مردم قرار گرفته است.

وی در خصوص فیلم «خصوصی» گفت: این فیلم یک فیلم اعتقادی و اخلاقی است چون ما در فیلم مسائل خاصی را عنوان کردیم بعضی ها انگ‌ها و تهمت‌هایی به ما می‌زنند که ما آماده پاسخگویی هستیم.

فرح بخش ادامه داد: من وقتی اثری را ساختم آماده دفاع از فیلمم هستم و اعتقاد ندارم اشتباهی در ساخت این فیلم رخ داده است.

کارگردان «خصوصی» در ادامه گفت: هفته گذشته که برای نقد و بررسی دانشگاه امام صادق (ع) رفتیم  تا سه شب ما را در دانشگاه نگهداشتن و فیلم های که تصویربردار ما از آن نشست گرفته بود از ما گرفتند که من در آخر به آنها گفتم که اینجا ندامت‌گاه امام صادق (ع) است نه دانشگاه امام صادق (ع).

فرحبخش در ادامه در خصوص فیلم خصوصی گفت: بستر شخصی‌است، که در طول این 32 یا 33 سال از نگاه این افراد ضربه خوردیم افراط و تفریط هیچ وقت نمی‌تواند ما را به اعتدال برساند ما در این فیلم زندگی زندگی شخصی که بدون توجه به شرع و عرف کارهای را انجام می‌دهد به تصویر کشیده ایم مانند امروز که غیرقانونی فیلمی را از پرده سینماها پایین می‌کشند.

وی ادامه داد: نقایص انقلاب همین افراد افراطی هستند که حرف و منش خود را عین دین می دانند و اصل بستر درام ما را نیز همین منافقان تشکیل می‌دهند.

کارگردان فیلم «خصوصی» خاطرنشان کرد: از نظر من حجاب برتر چادر است اما به زور نمی‌توان چادر سر مردم کرد و خلاف اخلاق عمل کنیم.

وی در قسمتی از نقد مسعود فراستی گفت: اینکه به دانشجو می‌گوید برای چی دست زدید یک نوع شانتاژ است و شما نباید آدم‌ها را در مقابل موقعیت‌ها پاسخگو کنید.

فرحبخش گفت: ما در فیلم خصوصی آدمی را نشان می‌دهیم که از صیغه سوء استفاده ابزاری می‌کند و خود را عین دین و قانون می‌داند.

وی در خصوص واکنش مردم نسبت به این فیلم گفت: در زمان اکران این فیلم ما  نظرات مردم را پرسیده‌ایم که خیلی از مخاطبین ما اظهار نظر مثبت نسبت به این فیلم داشتند.

کارگردان «خصوصی» در ادامه گفت: فیلم من را ده تا مجتهد دیدند و گفتند از نظر شرعی مشکل ندارد.

فرحبخش در ادامه گفت: من به اخلاق بیشتر از عرف و شرع پایبند هستم و خط قرمز من رهبری است و کسانی دیگر باید انتقادشان باید در چارچوب ادب باشد.

کارگردان فیلم «خصوصی» گفت: کف کار ما این است که اگر کار ما مطابق شرع نیست خلاف شرع هم نباشد.

وی در پاسخ به اظهار نظر فراستی گفت: من معتقدم چیزی به نام سکس پنهان در سینمای ایران نداریم بلکه نگاه مریض داریم درست است که قبل از انقلاب سینمای ما مستهجن بود اما سینما کنونی ما نگاه مریضی در بین آن وجود دارد.

حاشیه‌ها

در ابتدای جلسه فرح‌بخش، کارگردان فیلم خصوصی با گله‌مندی از جلسه نقد و بررسی فیلم خصوصی در دانشگاه امام صادق (ع) گفت: در دانشگاه امام صادق جلسه نقد و بررسی این فیلم تا ساعت 2 شب به طول انجامید بعد از آن ما را در دانشگاه تا ساعت 3 نگه داشتند و فیلم‌هایی که ما از نشست تهیه کرده بودیم از ما گرفتند که من گفتم که اینجا ندامتگاه امام صادق است نه دانشگاه امام صادق و امیدوارم که شما مانند دانشجویان امام صادق نباشید.

بعد از این حرف‌های فرح‌بخش موسوی، یکی از دانشجویان دانشکده صدا و سیما خطاب به فرح‌بخش گفت: شما که دم از اخلاق می‌زنید این عین بی‌اخلاقی است که شما پشت سه نفر از دانشجویان امام صادق این حرف‌ها را می‌زنید و امیدوارم پس از این جلسه پشت سر ما این حرف‌ها را نگویید که این صحبت‌ها با تشویق دانشجویان حاضر در سالن مواجه شد.

فرح بخش در کنار اعتراضات دانشجویان با اشاره به غیر شرعی بودن این فیلم گفت: بیش از 10 مجتهد فیلم من را تایید کرده و گفتند که از نظر شرعی مشکلی ندارد که این حرف فرح بخش نیز با اعتراض دانشجویان مواجه شد.

در ادامه این جلسه حضور علیرضا پورصباغ منتقد باعث اعتراض فرح‌بخش شد و گفت: من دیگر صحبتی ندارم شما حضور این فرد در جلسه را با من هماهنگ نکرده‌اید و گرنه من اصلا حاضر نبودم در این جلسه شرکت کنم.

فراستی که تصمیم آرام کردن فضا را داشت با حمایت از این منتقد قصد دادن فرصتی به او برای دفاع از خودش را داشت که با مخالفت فرح‌بخش مواجه شد.

پس از آرام شدن جو سالن نقد ادامه پیدا کرد و پس از نظرسنجی دانشجویان در مورد مثبت یا منفی بودن فیلم، اکثریت دانشجویان معتقد بودند که نقاط منفی فیلم بیشتر از نکات مثبت آن بود.

پس از آنکه فرح‌بخش سالن را ترک کرد این منتقد رزومه کاری خود را ارائه داد و جلسه نقد بدون جمع‌بندی پایانی به اتمام رسید.