مغز متفکر شبکه‌سازی تحریمی آمریکا علیه ایران کیست؟

به گزارش پایگاه خبری 598، هشت ماه پس از آن‌که دونالد ترامپ، در اقدامی نمادین و همراه با اکراه، فرمان احیای سیاست فشار حداکثری علیه ایران را امضا کرد، اکنون نماینده دولت او، راهی خاورمیانه شده تا با رایزنی در پایتخت‌های منطقه، زمینه اعمال تحریم‌های تازه علیه ایران را فراهم کند؛ تحریم‌هایی که بخشی از تلاش دولت آمریکا برای احیای سیاستی است که در دوره نخست ریاست ترامپ شکست خورد و به اهداف ادعایی خود نرسیده بود.

جان کی. هرلی که از نزدیکان ترامپ و از اعضای تیم مشاوران امنیتی او در دوره اول دولت جمهوری‌خواه وی به شمار می‌رود، تابستان گذشته توسط سنای آمریکا برای تصدی سمت معاون وزیر دارایی این کشور در امور تروریسم و اطلاعات مالی تأیید شد.

از آن زمان، هدایت برنامه‌های تحریمی و فشار اقتصادی علیه جمهوری اسلامی ایران به‌ویژه در چارچوب احیای سیاست موسوم به «فشار حداکثری» برعهده او گذاشته شده است.

هرلی از جمله چهره‌های کمتر شناخته‌شده اما تأثیرگذار در ساختار تحریم‌های دولت آمریکا است که پیش‌تر نیز در دوره نخست ریاست‌جمهوری ترامپ، به‌عنوان یکی از طراحان اصلی این راهبرد عمل کرده بود. او برخلاف بسیاری از مقام‌های سیاسی، تلفیقی از سابقه نظامی، اقتصادی و امنیتی دارد.

جان هرلی در سال ۱۹۸۶ از دانشگاه پرینستون فارغ‌التحصیل شد و سپس پنج سال در ارتش آمریکا فعالیت کرد. او به‌عنوان افسر توپخانه در جنگ نخست خلیج فارس حاضر بود و گفته می‌شود یکی از بالاترین نشان‌های نظامی آمریکا را دریافت کرد.

پس از پایان دوره خدمت نظامی، هرلی مدرک کارشناسی‌ارشد مدیریت کسب‌وکار (MBA) خود را در سال ۱۹۹۳ از دانشگاه استنفورد دریافت کرد و وارد عرصه سرمایه‌گذاری شد. وی در شرکت «فیدلیتی اینوستمنتس» و سپس «Bowman Capital» مدیریت دارایی را برعهده داشت و در ادامه شرکت سرمایه‌گذاری کورلی «Cavalry Asset Management» را با تمرکز بر بازارهای کلان مالی و شرکت‌های فناوری تأسیس کرد.

در کنار فعالیت‌های اقتصادی، هرلی از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۱ عضو هیات مشاوران اطلاعاتی رئیس‌جمهوری آمریکا (PIAB) بود که جایگاه او را در حلقه تصمیم‌سازی امنیتی واشنگتن تثبیت کرد. این عضویت و نزدیکی به حلقه ترامپ، زمینه حضور او را در ساختار اجرایی دولت فراهم کرد.

پس از پیروزی دوباره ترامپ در انتخابات ۲۰۲۴ و بازگشت او به کاخ سفید، هرلی به‌عنوان گزینه اصلی برای هدایت سیاست‌های مالی و تحریمی معرفی و با تأیید سنا، به شکل رسمی به‌عنوان معاون وزیر دارایی آمریکا در امور تروریسم و اطلاعات مالی منصوب شد. او در جلسه استماع سنا گفته بود: «اقدامات مقابله‌ای علیه بازیگران بی‌ثبات‌کننده باید با هماهنگی بین‌المللی و با جدیت دنبال شود.»

هرلی کسی بود که از بازگشت قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران در چارچوب سازوکار پس‌گشت حمایت و چندین بسته تحریمی تازه علیه نهادها و افراد مرتبط با ایران در ماه سپتامبر ۲۰۲۵ وضع کرد. او اینک در مسیر سفر به امارات، ترکیه، لبنان و سرزمین‌های اشغالی فلسطین، هدف اصلی رایزنی‌هایش را افزایش فشارهای مالی و هماهنگی برای اجرای تحریم‌های تازه علیه ایران عنوان کرده است.

از این منظر جان هرلی را می‌توان یکی از چهره‌های اصلی هدایت راهبرد ضدایرانی دولت ترامپ دانست که اکنون مسئولیت شبکه‌سازی تحریمی و پیشبرد فشار علیه ایران را برعهده دارد. تحولی که هم زمان با ادعای واشنگتن برای توافق هسته‌ای جدید با ایران در ازای رفع تحریم‌ها، تردیدها نسبت به نیت کاخ سفید را افزایش داده است.

اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان پیشتر در جمع خبرنگاران تصریح کرد که هنوز شرایط برای انجام یک گفت‌وگوی معنادار با آمریکا فراهم نیست. وی با تاکید بر اینکه حقوق و منافع ملت ایران باید محترم شمرده شود، خاطرنشان کرد: طرف‌های مقابل باید بپذیرند که جمهوری اسلامی ایران بر اساس اصول مسلم حقوق بین‌الملل و معاهده منع اشاعه دارای حقوق غیرقابل سلب است.

وی تاکید کرد: در هیچ مذاکره‌ای قرار نیست یک‌طرفه از حقوق مسلم خود گذشت کنیم. اگر این درک واقع‌گرایانه و احترام به حقوق ایران در طرف مقابل ایجاد شود، می‌توان گفت شرایط برای یک گفت‌وگوی معنادار فراهم است؛ اما در شرایط فعلی، فکر نمی‌کنم که ما به آن مرحله رسیده باشیم.