فقه سیاسی

قائلان این سخن معتقدند فقه حکومتی برای اداره یک کشور لازم و ضروری است، اما برای ایجاد تمدن، ما نیازمند فقه تمدنی هستیم! بدیهی این تشتت در حوزه تعریف و تبیین فقه حکومتی و عدم ارائه تعریفی جامع و مانع از آن، و عدم پرداخت دقیق و علمی به آن از سوی نهادها و موسسات و اندیشمندان متولی این امر، امری ناگوار و غم‏‌افزاست، اما سخن اخیر و پیش کشیدن ایده گذار از فقه حکومتی به بهانه وصول به فقه تمدنی، اتفاقی به مراتب ناگوارتر است.

قرن هفتم تا هشتم دوره تولید گزاره سیاسی، از دوره صفویه تا انقلاب اسلامی تولید تئوری سیاسی و از انقلاب تا به امروز دوره تولید نظام سیاسی بوده است؛ این سیر تکاملی و رو به جلو است؛ در چشم انداز فقه سیاسی رسالت فقها این است که فقه ما را در تمدن سازی اسلامی وارد کنند اما هنوز این مهم محقق نشده است. تا کنون کتابی پیرامون تاریخ سیاسی نوشته نشده است و هر مطلبی بیان شده در مورد موضع گیری سیاسی فقها بوده است نه فقه سیاسی.

اگر حوزه های شیعی همت نکنند و مدل خود را از فقه سیاسی و حکومتی با استدلال بنیادین به دنیا ارائه ندهد، اقتضای کشورهای عربی این است که سلفیه با طرح های خود بلافاصله این خلأ را پر می کند. اگر سلفیه این کار را انجام دهد وضعیت حاکم بر جهان اسلام وضعیت عجیبی پیدا خواهد کرد؛ بنابراین ضرورت دارد که علمای تشیع با علمای تسنن تعامل داشته باشند و در این تعامل مدل شیعه را از فقه سیاسی به آنها ارائه داده و آنها را نسبت به پیاده سازی این مدل ترقیب کنند تا محتوا را گرفته و در هر قالبی که می خواهند اجرا کنند.