اقتصاددان و استاد دانشگاه در گفتگو با 598؛
مهدی جهانتیغی: سناتور
جان کری در حوزه سیاست خارجه آمریکا دیپلماتی نام آشناست که نزدیک به دو
دهه یکی از ستون‌های کمیته روابط خارجه در مجلس سنا بوده است. وی که رقیب
بوش در سال ۲۰۰۴ بوده علی رغم اینکه فردی بانفوذ در میان دموکرات‌ها محسوب
می‌شود ولی جمهوریخواهان وی را بر سوزان رایس ترجیح داده و برای بدست
گرفتن وزارت امور خارجه آمریکا از او حمایت کردند.
به گزارش رجانيوز، طی سالهای اخیر مواضع جان کری در مباحث بین اللملی من جمله، جنگ عراق، افغانستان، مسائل فلسطین، سودان و... مورد توجه محافل تحلیلگر غربی بوده است. در این میان وی درباره ایران تاکتیک‌های نسبتا متفاوتی را نسبت به جمهوریخواهان دنبال میکند و به نظر می‌آید ویژه‌ترین ماموریت وی در چهار سال آینده در وزارت امور خارجه آمریکا ایران خواهد بود. از میان اظهارات جان کری درباره ایران می‌توان سرفصل‌های ذیل را به عنوان نگاه‌های راهبردی وی درباره کشورمان مورد توجه قرار داد:
۱. وی معتقد است ایران اصلیترین چالش در سیاست خارجه آمریکاست. جان
کری اعتقاد دارد تنها در صورت توافق با ایران آمریکا می‌تواند به یک
ساختار جدید امنیتی با ثبات در خاورمیانه برسد. وی در صورت این توافق گفته
است آمریکا نقش آفرینی بیشتر ایران در تحولات منطقه‌ای می‌پذیرد اما به
شرطی که همانطور که آمریکا از تغییر نظام سیاسی در ایران دست برمیدارد
رهبران جمهوری اسلامی نیز باید رفتار خود را در منطقه در رابطه با حماس و
حزب الله تعدیل کنند. وی معتقد است ایران قدرت مهم منطقه‌ای می‌باشد که
برای ابرقدرت شدن سو برداشت دارد و باید برداشت‌های ایران را از ابرقدرت
شدن تغییر داد.
۲. وزیر خارجه جدید آمریکا این پیش فرض را بیان کرده که عده‌ای در
حاکمیت ایران به دنبال برقرار ارتباط با آمریکا می‌باشند وفقط باید به این
دسته از افراد این پیام را برسانیم که به دنبال براندازی و سقوط حکومت
نیستیم. جان کری معتقد است باید در مواجه با ایران این پیش فرض که به
دنبال براندازی حکومت هستیم را اثبات کنیم. وی معتقد است تاکنون تلاش‌ها
برای مذاکره با ایران به شکست انجامیده و تنها راه این می‌باشد که راهی
باید برای مذاکره با رهبر ایران پیدا کنیم. کلیدی‌ترین قسمت ماموریت ویژه
در مواجه با ایران را وزیر خارجه جدید آمریکا خود وی گفته است: «ما بر دو
راهی رسیده‌ایم، ایران باید بین مقابله با امریکا و ایجاد رابطه، یکی را
انتخاب کند»
معنای دیگر این سخن با توجه به رویکردهای تاکنون جان کری این می‌باشد
که در درون حاکمیت عده‌ای باید به این نقطه برسند که برای دوری از مواجه و
مقابله با آمریکا بهترین روش گفتگو خواهد بود.
۳. وی نسبت به اصلاح طلبان بسیار خوشبین‌تر از حتی بوش پسر است. جان
کری چند سال قبل حتی مدعی شد که در اجلاس جهانی اقتصاد در داووس یک گفتگوی
۴ ساعته با نمایندگان اصلاح طلب ایرانی داشته است. البته این خبر از طرف
برخی اصلاح طلبان بعد‌ها به اشکال مختلفی تلاش شد تعدیل بشود.. ولی جان
کری به صراحت در همان مقطع گفت که همانطور که ایرانی‌ها (نماینده اصلاح
طلبان حاضر در اجلاس داووس) تأکید داشتند من هم معتقدم دولت آمریکا به نحو
شایسته‌ای با دولت میانه روی خاتمی وارد مذاکره نشد. بر اساس سند ویکی
لیکس، در دیدار جان کری، سناتور امریکایی و امیر قطر درباره محیط داخلی
ایران تصورات راهبردی وی بدین گونه قایل فهم می‌باشد:
نظام ایران قوی است، خاتمی یک اصلاح طلب می‌باشد ولی جایگاه و
مهره‌ای ضعیف می‌باشد در حالیکه هاشمی اینگونه نیست! وی درباره فتنه گران
۸۸ نیز جمله صریحی با این گزاره دارد که باید تلاش فتنه گران که در میدان
بودند احترام بگذاریم ولی از آنجا که نظام ایران قدرتمند هست راهی جز
مذاکره وجود ندارد.
۴. وی درباره رابطه با ایران به مدل تعامل سال‌ها قبل آمریکا با چین
و روسیه معتقد است. جان کری در اینباره گفته است: «در سال ۱۹۷۰ نیکسون،
رییس‌جمهور وقت هنری کیسینجر، وزیر خارجه سابق را برای همکاری با» ماوتسی
تونگ «به چین فرستاد؛ کاری که تا قبل از آن اجازه انجام آن وجود نداشت و
یا گفت‌وگوهای ریگان با گورباچف؛ بنابراین دلیلی وجود ندارد که ما نتوانیم
به احترام مشترک کشوری بپردازیم که تاریخی چون تاریخ ایران و آن همه قدرت
دارد.» وی همچنین مشارکت ایران در بحث سال ۲۰۰۱ در افغانستان را قابل بسط
و تکرار در حوزه‌های دیگر منطقه‌ای هم می‌داند. وی در دوران بوش معتقد بود
که برای مذاکره با ایران باید جمهوریخوهان پیش شرطهای خود را تغییراتی
بدهند. او در دوران وزارت امور خارجه خود نسبت به پیش شرطهای مذاکره در
قبال ایران تاکیتک‌های جدیدی را قطعا رو خواهد کرد.
۵. وی به صراحت اعلام کرده تلاش برای انزوا و یا سرنگونی ایران بعد
سال‌ها تلاش بی‌فایده بوده است و آمریکا به دنبال سرنگونی حکومت ایران
نیست. جان کری معتقد است: این یک سیاست است نه یک تضمین امنیتی و این
ضمانت‌ها به معنای دست کشیدن از چیزی نیست؛ این مساله فقط اذعان داشتن به
واقعیت است؛ به همین سادگی. وی از سوی دیگر برای مهار ایران معتقد است که
ایالات متحده باید بر افزایش بر حجم رابطه‌های خود با شش کشور عضو شورای
همکاری خلیج فارس – عربستان، کویت، بحرین، قطر، امارات و عمان و ایجاد
ائتلاف جهانی که روسیه در ان نقش داشته باشد تاکید ویژه داشته باشد.
۶. وی در باره برنامه هسته‌ای ایران معتقد است که می‌توان حق هسته‌ای
ایران را پذیرفت. کری راه مواجه با ایران هسته‌ای گسترده‌تر کردن
ائتلاف‌ها و تکیمل کمبودهای اطلاعاتی از برنامه هسته‌ای ایران می‌داند.
این سناتور باسابقه اعتقاد دارد باید با توسل به راه‌های دیپلماتیک مانع
دست‌یابی ایران به سلاح اتمی شد. وی گزینه جنگ را با توجه به تجربه عراق
بسیار غیر معقول می‌داند. وی معتقد است برای داشتن چشم‌اندازی از موفقیت،
به رویکردی نیاز دارند که به دیپلماسی فرصت بدهد، بدون آنکه ایران فرصت
وقت‌کشی داشته باشد. وی در کنار به اصرار ویژه برای راه حل دیپلماتیک
خواهان تحریم‌های سخ‌تر در قبال ایران نیز می‌باشد.
اخبار ویژه
کارشکنی ها برای اجرایی نشدن دستور رئیس جمهور شروع شد؛
نظرات بینندگان
جدیدترین اخبار پربازدید ها
پربحث ترین عناوین
پر طرفدار ترین ها
