در دیدار فعّالان مسئلۀ جمعیت، اردیبهشت ۱۴۰۳
آمریکا تلاش می کند با همکاری روسیه بحران سوریه را پای میز مذاکره حل کند و قرار است امریکا سران معارضه را پای میز مذاکره بیاورد؛ اما بشار اسد این روزها در حال پاکسازی کامل مناطق نا آرام را دارد و بر روی زمین نیز دست برتر را دارد؛ بنابراین هر چند به نفعش نیست اما قبول کرده است که بدون پیش شرط در کنفرانس ژنو حضور یابد.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی دانا، زهرا هاشم‌زاده در یادداشتی نوشت: ملت سوریه چند روز پیش هزارمین روز ناآرامی و جنگ داخلی را پشت سر گذاشت.تحلیل مساله ی سوریه بسیار سخت و پیچیده است چرا که بازیگران آشکار و ناپیدای زیادی دارد.
در ادامه به بررسی آخرین وضعیت سوریه در محور های زیر پرداخته میشود.
1. حافظ اسد و نظام سوریه
نظام سوریه که یک نظام کمونیستی است که رهبری و تقسیم قدرت آن در دست حزب بعث آن کشور است. حافظ اسد، رئیس جمهور سابق سوریه، دارای دو ویژگی بارز بود:
الف: او و حزب بعث با تبلیغ و ترویج هرگونه دین و مذهبی در سوریه مخالف بودند.
ب: حافظ اسد به شدت مخالف اسرائیل بود و از همه کسانی که با اسرائیل مبارزه میکردند، حمایت میکرد.
در عرصه ی سیاست داخلی اما بی عدالتی های زیادی وجود داشت .
2. بشار اسد
اولین مسولیت اجرایی بشار در عرصه ی سیاست، مسائل لبنان بود.وی از این رهگذر با گروه های مقاومت در لبنان آشنا می شود و این شروع خوش یمنی برای این رئیس جمهور آینده تلقی می شود.در آغاز دوران ریاست جمهوری اش نیز اقدام به اصلاحات چشمگیری نمود: اهل سنت را در برنامه های اقتصادی مشارکت داد. نظام اقتصادی بسته ی کمونیستی را با اقتصاد آزاد تعویض کرد، استفاده از اینترنت ، تلفن همراه که تا آن زمان ممنوع بود را آزاد کرد. منتقدین اجازه ی عالیت آزاد سیاسی پیدا کردند،... به حدی که بعضی گروه ها از اصلاحات بشار سوء استفاده کردند و پس از هشت ماه بهار دمشق به سررسید وبا فشار بزرگان حذب بعث، بشار اسد سرعت اصلاحاتش را کم کرد.
مواضع سیاسی بشار اسد بعد از پدر همچنان در محور مقاومت منطقه ای قرار گرفته است و همواره از گروه های مبارز فلسطینی و لبنانی حمایت کرده است . که جنگ 33 روزه نمود بارز این حمایت های همه جانبه ی دولت سوریه از محور مقاومت است.
3. ماهیت انقلاب و ناآرامی های سوریه
در فضایی که انقلاب ها و اعتراضات مردمی دامن کشورهای عربی فرد محور (مانند تونس،مصر،بحرین،یمن،لیبی) را گرفته بود بشار اسد هر چند از نظر ساختار حکومتی با سایر دول عربی یگانه بود اما بخاطر محبوبیت و اصلاحات در حال انجامش باورش نمی شدمشابه این اعتراض ها در کشورش رخ بدهد اما فارغ از اینکه اصلاحات و امتیازاتی که بشار به ملت داده بود اکثرا به قشر شهرنشین رسیده بود و روستایی ها و عشیره هایی که در مناطق دورتر بودند از این اصلاحات بی بهره بودند.در نگاه به سرآغاز اعتراضات سوریه نیز مشخص می شود که بحران در منطقه ای شروع شد که از لحاظ اقتصادی عقب افتاده و دارای اقتصادی کشاورزی و سنتی بوده است (درعا)
□ بحران از منطقه ای روستایی و کشاورزی شروع شد
□ و سیر گسترش این بحران نیز در مناطق روستایی بوده است
□ شهرنشینان در هیچکدام از اعتراضات با معارضه همراهی نکردند(بخاطر اینکه اصلاحات بشار را مشاهده کرده بودند)
□ این اعتراضات از همراهی و حمایت دانشگاه و دانشجوها و قشر تحصیلکرده سوریه برخوردار نیست
□ سران معارضه اکثرا کدخداها و روسای عشایر هستند.و این امر باعث شده تا ارتش آزاد سوریه که از این دسته های قبیله ای تشکیل شده ، هیچوقت به یک اتحاد پایدار نرسد و نتواند یک سازمان قوی و منسجم داشته باشد.
□ در اعتراضات سوریه به جای انتخاب رویه ی مسالمت آمیز و مبارزه سیاسی اجتماعی در اولین گام مبارزه ی مسلحانه توسط معارضه در پیش گرفته شد. و این امر به سود حکومت تمام شد و دست نظام را در مبارزه با معارضه باز گذاشت
□ با توجه به اینکه سوریه در محور مقاومت در سالهای اخیر نقش مهمی بازی کرده بود، سرنگون کردن یا محدود کردن بشار در برنامه های امریکا و غرب قرار گرفته بود فلذا بازیگران خارجی از فرصت استفاده کردند و با تمام توان معارضه ی سوریه را حمایت کردند تا از این رهگذر بتوانند برنامه ی از پیش آماده شده ی خود را اجرا کنند.
□ نکته دیگر اینکه نقاط فعالیت معارضه همگی در اطراف مرزهای سوریه است و در مناطق مرکزی ناآرامی وجود ندارد و این مطلب، نقش حمایت های خارجی را در تشدید بحران سوریه برجسته می کند
4. گروه های مختلف حاضر در جبهه معارضه سوریه
□ دسته های مسلح عشایر که تحت عنوان" ارتش آزاد سوریه "از آن یاد میشود
□ القاعده که خود دو گروه کاملا مجزا در عرصه ی سوریه دارد . دسته ی اول که با حمایت کشورهای عربی ساخته شده و از طریق مرز لبنان وارد سوریه شده اند و نام گروهشان "جبهه النصرة" هست به رهبری جولانی(اهل سوریه) که مدعی است با ایمن الظواهری رهبر القاعده و جانشین بن لادن بیعت کرده است . دسته ی دیگری از القاعده نیز در سوریه وجود دارد که از عراق وارد کارزار شام شده و نام خود را دولت اسلامی عراق و شام(داعش) گذاشته است .
□ جبهه الاسلام ، نام گروه دیگری است که مستقیما توسط عربستان وارد کارزار شام شده است و مخالف حضور القاعده در سوریه است (باید بدانیم که عربستان از اینکه خود یکی از هدف های القاعده باشد به شدت هراس دارد )
5. مناطق پنجگانه ی درگیری
· قلمون- حمص(در کنار مرزهای لبنان)
· درعا(در کنار مرزهای اردن)
· حلب
· رقه(در کنار مرزهای ترکیه)
· دیر الزور(در کنار مرزهای کشور عراق)
6. تبعات توافقنامه ای هسته ای ایران بر اوضاع سوریه
پس از اینکه حمله نظامی امریکا به سوریه منتفی شد و ایران با گروه 5+1 توافقنامه ی هسته ای امضا کرد و حق غنی سازی هسته ای ایران به رسمیت شناخته شد، اینک سازمان های جهانی به صورت غیر مستقیم به نقش ایران در حل مسائل منطقه ای اذعان کرده اند. در موضوع سوریه نیز دولت بشار امید دارد با حمایت ایران بتواند از فشارهای امریکا بر این دولت خود بکاهد و معارضه ی سوریه را پای صندوق انتخابات آزاد بیاورد. هر چند ایران در زمینه ی سیاست داخلی و ساختار نظام سوریه اصلاحات عمده ای را پیشنهاد می د هد اما کشورهای منطقه اینک از سرنگونی نظام بشار از طریق حمله نظامی و غیره دست شسته اند و اعتماد خود به امریکا را تاحد زیاد ی از دست داده اند.
کشور عربستان که تاکنون نقش منافقانه در قبال اوضاع منطقه داشته است پس از توافقنامه هسته ای ایران پرده ی نفاق را کنار زده و به صورت علنی اعلام کرد که با اسرادیل هیچ دشمنی نداریم دشمن ما ایران است و بخاطر آن با اسرائیل همکاری می کنیم .
7. کنفرانس ژنو 2 بین طرفهای درگیر در سوریه
· امریکا تلاش می کند با همکاری روسیه بحران سوریه را پای میز مذاکره حل کند و قرار است امریکا سران معارضه را پای میز مذاکره بیاورد. روسیه نیز در تلاش است تا دولت سوریه را راضی کند تا به ژنو 2 بیاید. بشار اما این روزها در حال پاکسازی کامل مناطق نا آرام را دارد و بر روی زمین نیز دست برتر را دارد . بنابراین هر چند به نفعش نیست اما قبول کرده است که بدون پیش شرط در کنفرانس ژنو حضور یابد.
· روسیه و سوریه بر حضور ایران در این کنفرانس تاکید دارند. امریکا نیز حضور ایران را مشروط به پذیرفتن مصوبات ژنو یک می داند که بین دولت سوریه و معارضه بدون حضور ایران برگزار شده بود.
8. جمع بندی
بحران سوریه با توجه به تعدد بازیگران خارجی بمثابه ی یک جنگ جهانی کوچک است تا حدی که این جنگ را "جنگ دیگران علیه دیگران" نامیده اند . تحلیل گران معتقدند هر کشوری که در جنگ سوریه برنده شود ترسیم کننده نظام بین الملل بعدی است.
در ادامه به بررسی آخرین وضعیت سوریه در محور های زیر پرداخته میشود.
1. حافظ اسد و نظام سوریه
نظام سوریه که یک نظام کمونیستی است که رهبری و تقسیم قدرت آن در دست حزب بعث آن کشور است. حافظ اسد، رئیس جمهور سابق سوریه، دارای دو ویژگی بارز بود:
الف: او و حزب بعث با تبلیغ و ترویج هرگونه دین و مذهبی در سوریه مخالف بودند.
ب: حافظ اسد به شدت مخالف اسرائیل بود و از همه کسانی که با اسرائیل مبارزه میکردند، حمایت میکرد.
در عرصه ی سیاست داخلی اما بی عدالتی های زیادی وجود داشت .
2. بشار اسد
اولین مسولیت اجرایی بشار در عرصه ی سیاست، مسائل لبنان بود.وی از این رهگذر با گروه های مقاومت در لبنان آشنا می شود و این شروع خوش یمنی برای این رئیس جمهور آینده تلقی می شود.در آغاز دوران ریاست جمهوری اش نیز اقدام به اصلاحات چشمگیری نمود: اهل سنت را در برنامه های اقتصادی مشارکت داد. نظام اقتصادی بسته ی کمونیستی را با اقتصاد آزاد تعویض کرد، استفاده از اینترنت ، تلفن همراه که تا آن زمان ممنوع بود را آزاد کرد. منتقدین اجازه ی عالیت آزاد سیاسی پیدا کردند،... به حدی که بعضی گروه ها از اصلاحات بشار سوء استفاده کردند و پس از هشت ماه بهار دمشق به سررسید وبا فشار بزرگان حذب بعث، بشار اسد سرعت اصلاحاتش را کم کرد.
مواضع سیاسی بشار اسد بعد از پدر همچنان در محور مقاومت منطقه ای قرار گرفته است و همواره از گروه های مبارز فلسطینی و لبنانی حمایت کرده است . که جنگ 33 روزه نمود بارز این حمایت های همه جانبه ی دولت سوریه از محور مقاومت است.
3. ماهیت انقلاب و ناآرامی های سوریه
در فضایی که انقلاب ها و اعتراضات مردمی دامن کشورهای عربی فرد محور (مانند تونس،مصر،بحرین،یمن،لیبی) را گرفته بود بشار اسد هر چند از نظر ساختار حکومتی با سایر دول عربی یگانه بود اما بخاطر محبوبیت و اصلاحات در حال انجامش باورش نمی شدمشابه این اعتراض ها در کشورش رخ بدهد اما فارغ از اینکه اصلاحات و امتیازاتی که بشار به ملت داده بود اکثرا به قشر شهرنشین رسیده بود و روستایی ها و عشیره هایی که در مناطق دورتر بودند از این اصلاحات بی بهره بودند.در نگاه به سرآغاز اعتراضات سوریه نیز مشخص می شود که بحران در منطقه ای شروع شد که از لحاظ اقتصادی عقب افتاده و دارای اقتصادی کشاورزی و سنتی بوده است (درعا)
□ بحران از منطقه ای روستایی و کشاورزی شروع شد
□ و سیر گسترش این بحران نیز در مناطق روستایی بوده است
□ شهرنشینان در هیچکدام از اعتراضات با معارضه همراهی نکردند(بخاطر اینکه اصلاحات بشار را مشاهده کرده بودند)
□ این اعتراضات از همراهی و حمایت دانشگاه و دانشجوها و قشر تحصیلکرده سوریه برخوردار نیست
□ سران معارضه اکثرا کدخداها و روسای عشایر هستند.و این امر باعث شده تا ارتش آزاد سوریه که از این دسته های قبیله ای تشکیل شده ، هیچوقت به یک اتحاد پایدار نرسد و نتواند یک سازمان قوی و منسجم داشته باشد.
□ در اعتراضات سوریه به جای انتخاب رویه ی مسالمت آمیز و مبارزه سیاسی اجتماعی در اولین گام مبارزه ی مسلحانه توسط معارضه در پیش گرفته شد. و این امر به سود حکومت تمام شد و دست نظام را در مبارزه با معارضه باز گذاشت
□ با توجه به اینکه سوریه در محور مقاومت در سالهای اخیر نقش مهمی بازی کرده بود، سرنگون کردن یا محدود کردن بشار در برنامه های امریکا و غرب قرار گرفته بود فلذا بازیگران خارجی از فرصت استفاده کردند و با تمام توان معارضه ی سوریه را حمایت کردند تا از این رهگذر بتوانند برنامه ی از پیش آماده شده ی خود را اجرا کنند.
□ نکته دیگر اینکه نقاط فعالیت معارضه همگی در اطراف مرزهای سوریه است و در مناطق مرکزی ناآرامی وجود ندارد و این مطلب، نقش حمایت های خارجی را در تشدید بحران سوریه برجسته می کند
4. گروه های مختلف حاضر در جبهه معارضه سوریه
□ دسته های مسلح عشایر که تحت عنوان" ارتش آزاد سوریه "از آن یاد میشود
□ القاعده که خود دو گروه کاملا مجزا در عرصه ی سوریه دارد . دسته ی اول که با حمایت کشورهای عربی ساخته شده و از طریق مرز لبنان وارد سوریه شده اند و نام گروهشان "جبهه النصرة" هست به رهبری جولانی(اهل سوریه) که مدعی است با ایمن الظواهری رهبر القاعده و جانشین بن لادن بیعت کرده است . دسته ی دیگری از القاعده نیز در سوریه وجود دارد که از عراق وارد کارزار شام شده و نام خود را دولت اسلامی عراق و شام(داعش) گذاشته است .
□ جبهه الاسلام ، نام گروه دیگری است که مستقیما توسط عربستان وارد کارزار شام شده است و مخالف حضور القاعده در سوریه است (باید بدانیم که عربستان از اینکه خود یکی از هدف های القاعده باشد به شدت هراس دارد )
5. مناطق پنجگانه ی درگیری
· قلمون- حمص(در کنار مرزهای لبنان)
· درعا(در کنار مرزهای اردن)
· حلب
· رقه(در کنار مرزهای ترکیه)
· دیر الزور(در کنار مرزهای کشور عراق)
6. تبعات توافقنامه ای هسته ای ایران بر اوضاع سوریه
پس از اینکه حمله نظامی امریکا به سوریه منتفی شد و ایران با گروه 5+1 توافقنامه ی هسته ای امضا کرد و حق غنی سازی هسته ای ایران به رسمیت شناخته شد، اینک سازمان های جهانی به صورت غیر مستقیم به نقش ایران در حل مسائل منطقه ای اذعان کرده اند. در موضوع سوریه نیز دولت بشار امید دارد با حمایت ایران بتواند از فشارهای امریکا بر این دولت خود بکاهد و معارضه ی سوریه را پای صندوق انتخابات آزاد بیاورد. هر چند ایران در زمینه ی سیاست داخلی و ساختار نظام سوریه اصلاحات عمده ای را پیشنهاد می د هد اما کشورهای منطقه اینک از سرنگونی نظام بشار از طریق حمله نظامی و غیره دست شسته اند و اعتماد خود به امریکا را تاحد زیاد ی از دست داده اند.
کشور عربستان که تاکنون نقش منافقانه در قبال اوضاع منطقه داشته است پس از توافقنامه هسته ای ایران پرده ی نفاق را کنار زده و به صورت علنی اعلام کرد که با اسرادیل هیچ دشمنی نداریم دشمن ما ایران است و بخاطر آن با اسرائیل همکاری می کنیم .
7. کنفرانس ژنو 2 بین طرفهای درگیر در سوریه
· امریکا تلاش می کند با همکاری روسیه بحران سوریه را پای میز مذاکره حل کند و قرار است امریکا سران معارضه را پای میز مذاکره بیاورد. روسیه نیز در تلاش است تا دولت سوریه را راضی کند تا به ژنو 2 بیاید. بشار اما این روزها در حال پاکسازی کامل مناطق نا آرام را دارد و بر روی زمین نیز دست برتر را دارد . بنابراین هر چند به نفعش نیست اما قبول کرده است که بدون پیش شرط در کنفرانس ژنو حضور یابد.
· روسیه و سوریه بر حضور ایران در این کنفرانس تاکید دارند. امریکا نیز حضور ایران را مشروط به پذیرفتن مصوبات ژنو یک می داند که بین دولت سوریه و معارضه بدون حضور ایران برگزار شده بود.
8. جمع بندی
بحران سوریه با توجه به تعدد بازیگران خارجی بمثابه ی یک جنگ جهانی کوچک است تا حدی که این جنگ را "جنگ دیگران علیه دیگران" نامیده اند . تحلیل گران معتقدند هر کشوری که در جنگ سوریه برنده شود ترسیم کننده نظام بین الملل بعدی است.
اخبار ویژه
ماجرای ناتمام فرشهای نفیس سعدآباد؛
در دیدار با مردم مازندران؛
در اتفاقی نادر خبرنگار CNN به نمایشگاه موشکی رفت؛
نظرات بینندگان
جدیدترین اخبار پربازدید ها
پربحث ترین عناوین
پر طرفدار ترین ها
