سیاه و سپیدهای ایجاد قطب سوم خودروسازی/دولت سر ایران‌خودرو و سایپا «هوو» می‌آورد؟

"سایپا" از سال 1346 با نام " شرکت سهامی تولید اتومبیل سیتروئن ایران" تاسیس شد و بعدها در اوایل سال 1354 نام شرکت، با حذف کلمه سیتروئن از انتهای عبارت فرانسوی آن به "شرکت سهامی ایرانی تولید اتومبیل" به نام اختصاری "سایپا SAIPA" که ماخوذ از عبارت فرانسوی Societe Annonyme Iraniane De Production Automobile است تغییر یاف. این شرکت پس از پیروزی انقلاب اسلامی تحت مالکیت دولت جمهوری اسلامی ایران در آمده و در نهایت تحت سرپرستی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران قرار گرفت.

"ایران خودرو" نیز همان ایران ناسیونال سابق است؛ کارخانجات صنعتی ایران ناسیونال که بزرگترین کارخانه اتومبیل‌سازی در ایران بود و در 12 مهرماه 1341 جهت تولید انواع خودرو ایجاد شد. در اردیبهشت ماه 1346 نیز بهره برداری از تأسیسات ساخت اتومبیل پیکان و در سال‌های بعد بهره‌برداری از خط تولید مینی‌بوس بنز 309 و خط تولید اتوبوس بنز 302 و خط تولید وانت آغاز شد و اکنون گفته می‌شود ایران خودرو بزرگترین کارخانه خودروسازی خواورمیانه است.

بر اساس این گزارش "ایران‌خودرو" و "سایپا" در حدود بیش از 50 سال تنها خودروسازان داخل کشور بوده‌اند، و البته انگار همین دو خودروساز هم قصد رقابت چندانی با هم نداشته‌اند.

چرا که پایین بودن کیفیت و بالا بودن قیمت محصولات این دو خودروساز هر سال بیش‌تر از سال قبل، مورد اعتراض مصرف‌کنندگان، کارشناسان، نمایندگان مردم و بعضی از دولت مردان بوده است.

شاید همین بی‌انگیزگی در رقابت برای افزایش کیفیت و کاهش قیمت باعث می‌شود هر از چندگاهی مسئولین وعده ایجاد "قطب سوم خودروسازی" را بدهند تا شاید این دو خودروسازی تکانی به خودشان داده و از به وجود آمدن قطب جدید خودروسازی ترس به دلشان راه دهند.

وعده ایجاد قطب سوم خودروسازی سال‌هاست که مطرح می‌شود؛ اما جدی‌ترین باری که از آن صحبت به میان آمد در اواخر دولت دهم بود که معاون وزیر صنعت خبر از ایجاد قطب سوم خودرسازی در کشور داد و گفت این قطب سوم در سال 91 متولد خواهد شد.

دولت یازدهم هم البته از دادن وعده درباره ایجاد قطب سوم خودروسازی، جا نماند و اکبر ترکان دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی وعده ایجاد قطب سوم خودروسازی را در "چابهار" داد. سمنان، اصفهان و آذربایجان‌شرقی نیز از دیگر استان‌هایی بودند که خبر قطب خودروسازی شدندشان در رسانه‌ها اعلام شد.

حال سوال اینجاست که چرا برای سال‌های پیاپی وعده راه‌اندازی قطب سوم خودورسازی در کشور مطرح می‌شود اما خبری از برداشتن قدمی برای عملی کردن آن نیست. و یا ایجاد این قطب سوم به سود صنعت خودروسازی کشور و مصرف‌کنندگان هست یا خیر؟

یک بررسی کوتاه و گفتگو با نمایندگان مجلس و کارشناسان خودرو نشان می‌دهد که در عمل خبری از ایجاد قطب سوم خودروسازی نیست و فقط عده‌ای یا به ایجاد قطب سوم خودروسازی علاقه‌مندند و یا با اعلام خبر ایجاد آن مقاصد خاصی را دنبال می‌کنند.

قول می‌دهم حضور قطب سوم خودروسازی قطعا شکست می‌خورد
"سید محمد بیاتیان" عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار بازارخبر ؛ درباره راه افتادن قطب سوم خودروسازی در کشور گفت: در بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا که در خودروسازی‌شان حرفی برای گفتن دارد، اینگونه نیست که چندین خودروساز داشته باشند تا جو رقابتی شود؛ نهایتا یک یا دو خودروساز وجود دارد آنهم نه به گستردگی خودروسازی ما.

 

با توجه به کارشناسان مجربی که دولت دارد بعید می دانم وارد همچنین بازی شود چرا که ضرورت دارد در حال حاضر منابع مالی در صنایع دیگری هزینه شود و یا کمک شود دو خودروساز فعلی تقویت شوند

بیاتیان با بیان اینکه من فکر می‌کنم راه اندازی قطب سوم خودروسازی در کشور به نفع ما نیست گفت: ما می‌توانیم سرمایه‌گذاری دراین حوزه را به بخش‌های دیگری ببریم و در کنارش اجازه بدهیم خودروسازان فعلی یعنی ایران خودرو و سایپا و بعضی از شرکت‌هایی که با عنوان خودروساز، کار مونتاژ انجام می‌دهند، فضایشان رقابتی شود.

وی ادامه داد: اگر فضای رقابتی در صنعت خودروسازی ما ایجاد نشده است مقصر اصلی دولت‌های مختف هستند که به نوعی در این خودروسازی دخالت کردند و اجازه ندادند خودروسازان خودشان برای خودشان تصمیم بگیرند و مردم تکلیف آنان را روشن کنند.

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس با بیان اینکه اگر شورایی تحت عنوان شورای رقابت در خودروسازی دخالت نکند نیازی نیست که قطب دیگری برای خودروسازی بوجود آید گفت:‌ شرکت‌های موجود توان ایجاد رقابت تنگاتنگ و بالابردن کیفیت را دارند به شرط آنکه دولت دخالت خود را در این حوزه به حداقل برساند.

بیاتیان در پاسخ به این سوال که آیا دولت در ایجاد قطب سوم خودروسازی در مناطق آزاد مصمم است، گفت:‌ به نظر می‌رسد دولت در ایجاد قطب سوم مصمم است ولی من از همین حالا قول می دهم که حضور یک قطب سوم خودروسازی در آینده نه چندان دور قطعا به شکست منجر خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه عده‌ای معتقدند خودروساز خارجی بیاید، رقابت ایجاد می‌شود، گفت:‌ خودروساز خارجی هیچ وقت ساز و کار شورای رقابت ما را نخواهد پذیرفت. 

این نماینده مجلس همچنین تاکید کرد: با توجه به کارشناسان مجربی که دولت دارد بعید می دانم وارد همچنین بازی شود چرا که ضرورت دارد در حال حاضر منابع مالی در صنایع دیگری هزینه شود و یا کمک شود دو خودروساز فعلی تقویت شوند.

بیاتیان با بیان اینکه ما جز سایپا و ایران خودرو قطب دیگری در کشور نداریم گفت:‌ واردکنندگان قطعات خودروهای چینی که آنها را در داخل بهم وصل می‌کنند، نمی‌توانند ادعای خودروساز بودن داشته باشند؛ البته دو خودروساز اصلی کشور صد در صدی نیستند اماتوانمندی این را دارند که به سمت خودروسازشدن پیش روند.

دولت باید بخش خصوصی را برای ایجاد قطب سوم تشویق کند
"حسین گروسی" عضو کمیسیون صنایع  و معادن مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار بازارخبر درباره ایجاد قطب‌های جدید خودروسازی در کشور گفت:‌ این مسئله هنوز تحقق پیدا نکرده است و اینهایی که ادعای قطب بودن دارند اکثرا واردکننده خودروهای چینی هستند.

 

اگر در داخل خودروهای با کیفیت و استاندارد تولید شود، واردات در حد معقول اشکالی ندارد

این نماینده مجلس ادامه داد: ما الان فقط دو قطب خودروسازی،‌ یعنی سایپا و ایران‌خودرو را داریم؛ غیر از این هرچه است فقط اسمش خودروسازی است.

وی درباره ضرورت ایجاد قطب‌های دیگر خودروسازی در کشور گفت: اگر «سازنده باشند» و واقعا «خودروساز» باشند و بخش خصوصی درآن فعال شود اشکالی ندارد و به شرط آنکه از قطعات داخلی استفاده کنند.

گروسی ادامه داد: اینها اگر بتوانند با کشورهای پیشرفته کنسرسیوم تشکیل دهند می‌توانند خودروسازی را فعال کنند اما اگر تنها واردکننده باشند قطعا دردی از کشور و وضعیت اشتغال دوا نخواهند کرد.

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی با اشاره به حضور خودروهای چینی در بازار ایران گفت: اگر در داخل خودروهای با کیفیت و استاندارد تولید شود، واردات در حد معقول اشکالی ندارد.

وی در این باره اضافه کرد: اما در حال حاضر متاسفانه بعضی از خودروهای وارداتی حتی کیفیتش از خودروهای داخلی پایین است و اگر خودرویی قرار است وارد شود باید از نظر کیفیت و مصرف سوخت بهتر از تولیدات داخل باشد. 

این نماینده مجلس شورای اسلامی در این باره تاکید کرد: وزارت صنعت، معدن و تجارت باید بخش خصوصی را برای ایجاد قطب سوم تشویق کند که اگر این حمایت انجام شود بخش خصوصی ورود پیدا خواهد کرد.

امیدواریم دولت سر قولش بماند
"یعقوب جدگال" نماینده مردم چابهار در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با بازارخبر؛ درباره وعده دبیر مناطق آزاد مبنی بر ایجاد قطب سوم خودروسازی در چابهار اظهار داشت: آقای ترکان بر اساس پتانسیل‌هایی که چابهار به عنوان یک منطقه آزاد دارد قول داده بود که این منطقه قطب سوم خودروسازی شود اما این مسئله فعلا در حد حرف باقی مانده است.

دولت وعده داده بود که چابهار قطب سوم خودروسازی شود اما این مسئله فعلا در حد حرف باقی مانده است

نماینده مردم چابهار در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه هنوز هیچ اقدامی برای ایجاد قطب سوم خودروسازی در چابهار انجام نشده است، گفت:‌ امیدواریم دولت سر قولش بماند و این منطقه را به قطب سوم خودروسازی تبدیل کند.

وی با بیان اینکه موافق ایجاد قطب سوم خودروسازی در کشور هستم، عنوان کرد: ایجاد صنایع چیزی‌ست که همه خواهان آن هستند و اگر این اتفاق بیفتد صنعت خودروسازی کشور رونق پیدا خواهد کرد و در اثر ایجاد رقابت، کیفیت و قیمت خودرو به وضعیتی مطلوب نزدیک‌تر خواهد شد.

جدگال در پایان تاکید کرد: البته از وعده دولت یازدهم برای ایجاد قطب سوم خودروسازی در چابهار زمان زیادی نمی گذرد و ما امیدوار هستیم در آینده چابهار به‌عنوان قطب سوم خودروسازی فعال شود.

بهتر است از دو خودروساز دیگر حمایت شود
"فرهاد به‌نیا" عضو انجمن قطعه‌سازان در گفتگو با خبرنگار بازارخبر؛ درباره علت مطرح شدن ایجاد قطب سوم خودروسازی درکشور گفت: هدف اصلی از طرح چنین موضوعی ایجاد فضای رقابتی با دوخودروساز بزرگ کشور است که در نتیجه آن بتواند در روی قیمت و کیفیت خودرو تاثیر بگذارد و رضایت بیشتری ایجاد کند.

انتشار این اخبار با هدف هشدار به دو خودروساز بزرگ کشور انجام می‌شود

به‌نیا ادامه داد: اینکه چرا این اتفاق تاکنون نیفتاده است، به علت بحران نقدینگی موجود در کشور و انقباضی عمل کردن سیستم بانکی کشور است.

این کارشناس صنعت خودرو با بیان اینکه در این شرایط، ایجاد هیچ صنعتی علی‌الخصوص صنعت خودرو امکان پذیر نیست، گفت: اگر دولت بخواهد برای صنعت خودرو کاری بکند بهترین کار این است که به دو خودروساز فعلی یعنی سایپا و ایران خودرو که از زیر مجموعه های دولت هستند کمک کند.

عضو انجمن قطعه‌سازان همچنین تاکید کرد: دولت می تواند برای افزایش ظرفیت و کیفیت و افزایش رضایت مصرف کننده از دوخودرو ساز فعلی بیشتر از پیش حمایت بکند.

وی درباره ادامه داشتن انتشار اخبار پیرامون ایجاد قطب سوم خودروسازی گفت: انتشار این اخبار با هدف هشدار به دو خودروساز بزرگ کشور انجام می شود که اگر آنها فکر اساسی برای تعدیل قیمت یا تولید پلت‌فورم‌های جدید نکنند به سراغ قطب سوم خودروسازی خواهیم رفت.

عضو انجمن قطعه‌سازان با بیان اینکه دولت با هدف تحریک دو خودروساز حرف از ایجاد قطب سوم خودروسازی می زند گفت:‌ بهتر است دولت بجای انتشار چنین اخباری از دوخودروساز فعلی حمایت بکند.