ایزدی : اکثر آنهایی که پروتکل را پذیرفتند، اصلا برنامه هسته‌ای ندارند/ بازرسی مدیریت شده بی‌معناست، محدودیت ایجاد کنیم، بازرسان عدم همکاری را گزارش می‌کنند و این یعنی بهانه برنداشتن تحریم
به گزارش پایگاه 598 ، فواد ایزدی کارشناس مسائل بین الملل در گفتگوی مشروح با خبرنگار «نسیم»، در خصوص موضوع "دسترسی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی" به مراکز نظامی ایران براساس پروتکل الحاقی؛ با بیان اینکه "در پروتکل اجازه دسترسی محدود داده شده است" گفت: هرچند کشورها می‌توانید در اجرای پروتکل الحاقی دسترسی‌ها را تا حدودی محدود کنند، اما مشکلی که وجود دارد این است که اولا امکان دارد بازرسان آژانس خواستار دسترسی بیشتر از پروتکل الحاقی باشند پس باید دید این امکان در عمل وجود دارد یا نه؟ و دوم اینکه در موضوع پذیرفتن پروتکل، اگر کشوری بر اساس پروتکل الحاقی محدودیتی برای طرف بازرسان ایجاد کرد ممکن است آنها نیز ادعا کند که با آژانس همکاری نشده است.
* بازرسی مدیریت شده بی معناست، محدودیتی برای بازرسان ایجاد کنیم آنها هم عدم همکاری را گزارش می کنند
ایزدی در ادامه با اشاره به اینکه بعضی اوقات از طرف تیم مذاکره کننده هسته‌ای مطرح می‌شود که "ما به آزانس بین المللی انزژِ هسته ای دسترسی محدود می‌دهیم" گفت: برخی می گویند که اگر بازرسان آژانس وارد فلان واحد نظامی ما شدند روی آن چیزی که نمی‌خواهیم آنها ببینند را پارچه می‌کشیم!! حال مشکل این است که اگر شما محدودیت‌های مدیریت شده ایجاد کردید ممکن است طرف مقابل درخواست کند که از جاهایی که محدود شده یا پارچه کشیدید هم بازرسی کنید! آن وقت چه؟ این مشکل است که ما در گذشته هم داشتیم و بازرسان آژانس آن روزها به جای بازرسی از مکانهایی که قرار بود بازرسی کنند، بازرسی نکردند و جایی که علاقه داشتند و در لیست بازرسی نبود را مورد بازرسی قرار دادند. لذا اگر شما محدودیتی را برای بازرسان آژانس با عنوان اینکه پروتکل الحاقی امکان ایجاد محدودیت می‌دهد، ایجاد کردید و آنگاه طرف مقابل بخواهد آن جاهایی را که شما محدود کردید را هم ببیند اگر اجازه دهید پس محدودیت معنا ندارد و اگر بخواهید اجازه ندهید طرف مقابل ادعا خواهد کرد که ایران با ما همکاری نکرد.
ایزدی با بیان اینکه متأسفانه دوستان مذاکره کننده در توافقاتی که انجام می‌دهند در حال پذیرفتن روشی هستند که قاضی و مجری در آن یکی است گفت: یعنی آژانس باید نظارت و تأیید همزمان انجام دهد و هیچ مرجع دیگری هم نیست که بخواهد فعالیت‌های آژانس را کنترل کند.
وی با اشاره به سابقه‌ای همکاری ایران و آژانس خاطر نشان کرد: در 12 سال همکاری ایران و آژانس همیشه شاهد کار شکنی‌هایی آژانس بودیم و به همین دلیل پیمودن دوباره این مسیر با آژانسی که نشان داده به غیر از یک نهاد آمریکایی صهیونیستی چیز دیگری نیست، در عمل نتیجه ای جز آنچه در این سالها بر سر کشور رفته نخواهد بود.
این کارشناس مسائل بین‌الملل اظهار داشت: اگر بیان شود که براساس پروتکل محدودیت ایجاد می‌کنیم ممکن است طرف مقابل نیز محدودیت را نپذیرد و بگوید خواستار دیدن فلان جا نیز هستیم و در این شرایط اگر اجازه ندهیم آنوقت کار شما در موضوع برداشته شدن تحریم‌ها بر اساس توافق لوزان معطل می‌ماند چون براساس این توافق متأسفانه آژانس است که باید راستی‌آزمایی کند.
* رسیدن به انتهای یک موضوع ساختگی امکان پذیر نیست
وی با اشاره به اینکه آژانس برای راستی‌آزمایی ایران در همه موضوعاتی که در آن علاقمند است مانند موضوع پی‌ام‌دی و دیگر موضوعات وارد خواهد شد گفت: از آنجایی که از ابتدا این مباحث بحث ساختگی بوده رسیدن به انتهای آن امکان پذیر نیست.
ایزدی خاطر نشان کرد: اگر شما قلب راکتور اراک را در بیاورید آژانس می‌تواند بگوید این امر انجام شده است اما موضوعاتی مانند پی‌ام‌دی اما و اگرهای زیادی را بین ما و آژانس ایجاد می‌کند و چون براساس بیانیه لوزان راستی آزمایی به دست آژانس است، طرف مقابل می‌تواند به شکل مداوم کار را به این بهانه که همکاری کافی از طرف ایران با آژانس نشده به عقب بیاندازد که این نشان می‌دهد روش حاضر روش صحیحی نیست.
وی با تاکید براینکه استدلال برخی مبنی بر اینکه چون پروتکل الحاقی توسط بیش از 100 کشور پذیرفته شده پس مشکلی در پذیرش ایران نیست صحیحی نیست گفت: نکته این است اکثر قریب به اتفاق کشورهایی که پروتکل را پذیرفته‌اند اصلا برنامه هسته‌ای ندارند و به همین دلیل دغدغه‌ای نیز در این حوزه برای آنها نیست و در حالی که در هماهنگ کامل با آمریکا هستند و با آنها همکاری می‌کنند اصلاً با این کشور درگیری نداشته‌اند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل افزود: بسیاری از کشورها فقط به صرف اینکه امضای پروتکل الحاقی برای آمریکا مهم بوده، با فشارهای سیاسی آن را امضاء کردند، اماباید گفت که امضای این پروتکل اصلاً تأثیری بر روی آنها نمی‌گذارد، چون هیچ برنامه‌ای در این خصوص ندارند و کشورهای کوچکی هستند که وابسته آمریکا هستند.
وی با اشاره به اینکه معدودی از کشورهای دارای برنامه هسته‌ای نیز پروتکل الحاقی را پذیرفته‌اند گفت: اما این کشورها درگیری سیاسی با آمریکا ندارند و نمی‌توان وضعیت کشوری را که 12 سال است تحت تحریم غیرقانونی و فشار آژانس بوده است را با کشوری که دانشمندان هسته‌ای‌اش را در خیابان ترور می‌کنند مقایسه کرد.
* چرا آمریکا دانشمندان کشورهای دیگر را ترور نمی کند؟
ایزدی با طرح این سوال که آیا این جزء قوانین بین الملل است که دانشمندان هسته‌ای را در خیابان ترور کنند؟ گفت: خب دانشمندان شما را ترور می‌کنند اما دانشمندان کشورهای دیگر ترور را نمی‌کنند چون اصلاً مشکلی و درگیری با آنها ندارند پس با این حساب نمی‌شود گفت چون فلان کشور پروتکل الحاقی را امضاء کرد و اصلاً کشوری که برنامه هسته‌ای نداشت یا فلان کشوری که برنامه هسته‌ای داشته ولی اصلاً مشکلی با آمریکا نداشت آن را امضاء کرد پس ما نیز باید آن را امضاء کنیم.
وی در خصوص پذیرش پروتکل الحاقی پیشنهاد داد اگر قرار است که کشور پروتکل الحاقی را امضا کند باید چند شرط داشته باشد گفت: اولین شرط این است که باید همه تحریم‌ها چه هسته‌ای و چه در موضوع تروریسم یا حقوق بشر و دیگر موارد به شکل کامل برداشته شود و نکته دوم این که نباید بعد از این ایران ذیل فصل هفت شورای امنیت باشد.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با تاکید براینکه محدود کردن فعالیت‌های هسته‌ای و دادن اجازه بازرسی‌های متعدد به طرف مقابل بهایی دارد گفت: بهایی این امتیازات این است که همه تحریم‌ها چه اروپایی و چه سازمان ملل و چه آمریکایی باید برداشته شود و کشور از ذیل فصل 7 منشور سازمان ملل خارج شود و اگر طرف مقابل این شرایط را قبول می‌کند می‌توان گفت پیوستن به پروتکل الحاقی و دادن اجازه‌های بازرسی گسترده به طرف مقابل قابل قبول است و اگر قبول نمی‌کند دادن این اجازه در حقیقت ارزان فروختن برنامه هسته‌ای است که امیدوارم اتفاق نیفتد.
وی با تاکید براینکه پروتکل الحاقی باید مجلس به تصویب مجلس برسد گفت: ممکن است دولت اعلام کند که به صورت داوطلبانه آن را اجرا خواهد کرد ولی با این حال مجلس باید آن را تصویب کند تا ایران ملزم به پذیرش پروتکل الحاقی باشد و من فکر می‌کنم قبل از اینکه دوستان متوجه شوند چه دستاوردی در این مذاکرات به دست آمده هیچ چیزی را نباید امضاء کنند.
ایزدی با اشاره به اینکه فعلاً مذاکرات هسته‌ای هیچ دستاورد قابل لمسی نداشتند است گفت: قرار است بعضی از تحریم‌ها در یک بازه زمانی طولانی تعلیق شود اما اگر قرار باشد که دستاوردها در همین حد نسیه و در آینده به شکل غیر تأثیرگذار باشد قطعاً نباید هیچ چیزی امضاء شود و پروتکل الحاقی هم نباید اجرا شود.
* بازرسی هایی را مخواهند انجام دهند که اصلا در پروتکل الحاقی نیست
وی با اشاره به اینکه برخی از بازرسی‌هایی را که طرف مقابل بیان کرده است می‌خواهد براساس پروتکل الحاقی انجام دهد اصلا در این متن پروتکل نیامده است گفت: طرف مقابل می‌خواهد بازرسی‌هایی را براساس پروتکل الحاقی انجام دهد که براساس این پروتکل امکان‌پذیر نخواهد بود و نباید انجام شود اما چون خلاف قوانین است و آنها می‌خواهند فراتر از پروتکل الحاقی عمل کنند، تفسیر قوانین را به میل خود تغییر می دهند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به این نکته که "طرف مقابل در مذاکرات هسته‌ای حرف از نوعی از بازرسی‌ها می‌زند که بی‌سابقه است و هیچ کشوری چنین بازرسی‌هایی را نداشته" گفت: ما اگر این همه دسترسی به آنها بدهیم در مقابل چه امتیازی می‌گیریم؟ این سئوالی است که تیم مذاکره کننده پاسخی به آن نداده است.
وی با بیان اینکه "امروز تیم مذاکره کننده اعلام می‌کند همه تحریم ها برداشته می‌شود اما فردا صبح می گوید که فقط تحریم های هسته‌ای فقط برداشته می‌شود" گفت: با قانون جدید کنگره که چند روز پیش تصویب شد نیز دست تیم مذاکره کننده آمریکایی بسته شده و براین اساس آنها نمی‌تواند تحریم‌های اصلی را بردارند و به همین دلیل براساس قانونی که کشور آنها تصویب کرده و رئیس جمهور آنها قرار است امضا کند، آن چیزی که قرار است ایران در ازای انجام محدودیت‌ها بر صنعت هسته‌ای خود قبول کند به هیچ وجه مشخص نیست.
ایزدی در پایان افزود: آقای عراقچی در جلسه‌ای که در دانشگاه علامه برگزار شد گفتند ما برای برداشته تحریم‌ها مذاکره نمی‌کنیم؛ ما می‌پرسیم پس برای چی مذاکره می‌کنید؟ و این سئوالی است که باید پاسخ آن قبل پذیرش اقدامات داوطلبانه‌ای که اگر بخواهیم از آن برگردیم تبعات جدی برای کشور ایجاد می‌شود پاسخ داده شود.
* بازرسی مدیریت شده بی معناست، محدودیتی برای بازرسان ایجاد کنیم آنها هم عدم همکاری را گزارش می کنند
ایزدی در ادامه با اشاره به اینکه بعضی اوقات از طرف تیم مذاکره کننده هسته‌ای مطرح می‌شود که "ما به آزانس بین المللی انزژِ هسته ای دسترسی محدود می‌دهیم" گفت: برخی می گویند که اگر بازرسان آژانس وارد فلان واحد نظامی ما شدند روی آن چیزی که نمی‌خواهیم آنها ببینند را پارچه می‌کشیم!! حال مشکل این است که اگر شما محدودیت‌های مدیریت شده ایجاد کردید ممکن است طرف مقابل درخواست کند که از جاهایی که محدود شده یا پارچه کشیدید هم بازرسی کنید! آن وقت چه؟ این مشکل است که ما در گذشته هم داشتیم و بازرسان آژانس آن روزها به جای بازرسی از مکانهایی که قرار بود بازرسی کنند، بازرسی نکردند و جایی که علاقه داشتند و در لیست بازرسی نبود را مورد بازرسی قرار دادند. لذا اگر شما محدودیتی را برای بازرسان آژانس با عنوان اینکه پروتکل الحاقی امکان ایجاد محدودیت می‌دهد، ایجاد کردید و آنگاه طرف مقابل بخواهد آن جاهایی را که شما محدود کردید را هم ببیند اگر اجازه دهید پس محدودیت معنا ندارد و اگر بخواهید اجازه ندهید طرف مقابل ادعا خواهد کرد که ایران با ما همکاری نکرد.
ایزدی با بیان اینکه متأسفانه دوستان مذاکره کننده در توافقاتی که انجام می‌دهند در حال پذیرفتن روشی هستند که قاضی و مجری در آن یکی است گفت: یعنی آژانس باید نظارت و تأیید همزمان انجام دهد و هیچ مرجع دیگری هم نیست که بخواهد فعالیت‌های آژانس را کنترل کند.
وی با اشاره به سابقه‌ای همکاری ایران و آژانس خاطر نشان کرد: در 12 سال همکاری ایران و آژانس همیشه شاهد کار شکنی‌هایی آژانس بودیم و به همین دلیل پیمودن دوباره این مسیر با آژانسی که نشان داده به غیر از یک نهاد آمریکایی صهیونیستی چیز دیگری نیست، در عمل نتیجه ای جز آنچه در این سالها بر سر کشور رفته نخواهد بود.
این کارشناس مسائل بین‌الملل اظهار داشت: اگر بیان شود که براساس پروتکل محدودیت ایجاد می‌کنیم ممکن است طرف مقابل نیز محدودیت را نپذیرد و بگوید خواستار دیدن فلان جا نیز هستیم و در این شرایط اگر اجازه ندهیم آنوقت کار شما در موضوع برداشته شدن تحریم‌ها بر اساس توافق لوزان معطل می‌ماند چون براساس این توافق متأسفانه آژانس است که باید راستی‌آزمایی کند.
* رسیدن به انتهای یک موضوع ساختگی امکان پذیر نیست
وی با اشاره به اینکه آژانس برای راستی‌آزمایی ایران در همه موضوعاتی که در آن علاقمند است مانند موضوع پی‌ام‌دی و دیگر موضوعات وارد خواهد شد گفت: از آنجایی که از ابتدا این مباحث بحث ساختگی بوده رسیدن به انتهای آن امکان پذیر نیست.
ایزدی خاطر نشان کرد: اگر شما قلب راکتور اراک را در بیاورید آژانس می‌تواند بگوید این امر انجام شده است اما موضوعاتی مانند پی‌ام‌دی اما و اگرهای زیادی را بین ما و آژانس ایجاد می‌کند و چون براساس بیانیه لوزان راستی آزمایی به دست آژانس است، طرف مقابل می‌تواند به شکل مداوم کار را به این بهانه که همکاری کافی از طرف ایران با آژانس نشده به عقب بیاندازد که این نشان می‌دهد روش حاضر روش صحیحی نیست.
وی با تاکید براینکه استدلال برخی مبنی بر اینکه چون پروتکل الحاقی توسط بیش از 100 کشور پذیرفته شده پس مشکلی در پذیرش ایران نیست صحیحی نیست گفت: نکته این است اکثر قریب به اتفاق کشورهایی که پروتکل را پذیرفته‌اند اصلا برنامه هسته‌ای ندارند و به همین دلیل دغدغه‌ای نیز در این حوزه برای آنها نیست و در حالی که در هماهنگ کامل با آمریکا هستند و با آنها همکاری می‌کنند اصلاً با این کشور درگیری نداشته‌اند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل افزود: بسیاری از کشورها فقط به صرف اینکه امضای پروتکل الحاقی برای آمریکا مهم بوده، با فشارهای سیاسی آن را امضاء کردند، اماباید گفت که امضای این پروتکل اصلاً تأثیری بر روی آنها نمی‌گذارد، چون هیچ برنامه‌ای در این خصوص ندارند و کشورهای کوچکی هستند که وابسته آمریکا هستند.
وی با اشاره به اینکه معدودی از کشورهای دارای برنامه هسته‌ای نیز پروتکل الحاقی را پذیرفته‌اند گفت: اما این کشورها درگیری سیاسی با آمریکا ندارند و نمی‌توان وضعیت کشوری را که 12 سال است تحت تحریم غیرقانونی و فشار آژانس بوده است را با کشوری که دانشمندان هسته‌ای‌اش را در خیابان ترور می‌کنند مقایسه کرد.
* چرا آمریکا دانشمندان کشورهای دیگر را ترور نمی کند؟
ایزدی با طرح این سوال که آیا این جزء قوانین بین الملل است که دانشمندان هسته‌ای را در خیابان ترور کنند؟ گفت: خب دانشمندان شما را ترور می‌کنند اما دانشمندان کشورهای دیگر ترور را نمی‌کنند چون اصلاً مشکلی و درگیری با آنها ندارند پس با این حساب نمی‌شود گفت چون فلان کشور پروتکل الحاقی را امضاء کرد و اصلاً کشوری که برنامه هسته‌ای نداشت یا فلان کشوری که برنامه هسته‌ای داشته ولی اصلاً مشکلی با آمریکا نداشت آن را امضاء کرد پس ما نیز باید آن را امضاء کنیم.
وی در خصوص پذیرش پروتکل الحاقی پیشنهاد داد اگر قرار است که کشور پروتکل الحاقی را امضا کند باید چند شرط داشته باشد گفت: اولین شرط این است که باید همه تحریم‌ها چه هسته‌ای و چه در موضوع تروریسم یا حقوق بشر و دیگر موارد به شکل کامل برداشته شود و نکته دوم این که نباید بعد از این ایران ذیل فصل هفت شورای امنیت باشد.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با تاکید براینکه محدود کردن فعالیت‌های هسته‌ای و دادن اجازه بازرسی‌های متعدد به طرف مقابل بهایی دارد گفت: بهایی این امتیازات این است که همه تحریم‌ها چه اروپایی و چه سازمان ملل و چه آمریکایی باید برداشته شود و کشور از ذیل فصل 7 منشور سازمان ملل خارج شود و اگر طرف مقابل این شرایط را قبول می‌کند می‌توان گفت پیوستن به پروتکل الحاقی و دادن اجازه‌های بازرسی گسترده به طرف مقابل قابل قبول است و اگر قبول نمی‌کند دادن این اجازه در حقیقت ارزان فروختن برنامه هسته‌ای است که امیدوارم اتفاق نیفتد.
وی با تاکید براینکه پروتکل الحاقی باید مجلس به تصویب مجلس برسد گفت: ممکن است دولت اعلام کند که به صورت داوطلبانه آن را اجرا خواهد کرد ولی با این حال مجلس باید آن را تصویب کند تا ایران ملزم به پذیرش پروتکل الحاقی باشد و من فکر می‌کنم قبل از اینکه دوستان متوجه شوند چه دستاوردی در این مذاکرات به دست آمده هیچ چیزی را نباید امضاء کنند.
ایزدی با اشاره به اینکه فعلاً مذاکرات هسته‌ای هیچ دستاورد قابل لمسی نداشتند است گفت: قرار است بعضی از تحریم‌ها در یک بازه زمانی طولانی تعلیق شود اما اگر قرار باشد که دستاوردها در همین حد نسیه و در آینده به شکل غیر تأثیرگذار باشد قطعاً نباید هیچ چیزی امضاء شود و پروتکل الحاقی هم نباید اجرا شود.
* بازرسی هایی را مخواهند انجام دهند که اصلا در پروتکل الحاقی نیست
وی با اشاره به اینکه برخی از بازرسی‌هایی را که طرف مقابل بیان کرده است می‌خواهد براساس پروتکل الحاقی انجام دهد اصلا در این متن پروتکل نیامده است گفت: طرف مقابل می‌خواهد بازرسی‌هایی را براساس پروتکل الحاقی انجام دهد که براساس این پروتکل امکان‌پذیر نخواهد بود و نباید انجام شود اما چون خلاف قوانین است و آنها می‌خواهند فراتر از پروتکل الحاقی عمل کنند، تفسیر قوانین را به میل خود تغییر می دهند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به این نکته که "طرف مقابل در مذاکرات هسته‌ای حرف از نوعی از بازرسی‌ها می‌زند که بی‌سابقه است و هیچ کشوری چنین بازرسی‌هایی را نداشته" گفت: ما اگر این همه دسترسی به آنها بدهیم در مقابل چه امتیازی می‌گیریم؟ این سئوالی است که تیم مذاکره کننده پاسخی به آن نداده است.
وی با بیان اینکه "امروز تیم مذاکره کننده اعلام می‌کند همه تحریم ها برداشته می‌شود اما فردا صبح می گوید که فقط تحریم های هسته‌ای فقط برداشته می‌شود" گفت: با قانون جدید کنگره که چند روز پیش تصویب شد نیز دست تیم مذاکره کننده آمریکایی بسته شده و براین اساس آنها نمی‌تواند تحریم‌های اصلی را بردارند و به همین دلیل براساس قانونی که کشور آنها تصویب کرده و رئیس جمهور آنها قرار است امضا کند، آن چیزی که قرار است ایران در ازای انجام محدودیت‌ها بر صنعت هسته‌ای خود قبول کند به هیچ وجه مشخص نیست.
ایزدی در پایان افزود: آقای عراقچی در جلسه‌ای که در دانشگاه علامه برگزار شد گفتند ما برای برداشته تحریم‌ها مذاکره نمی‌کنیم؛ ما می‌پرسیم پس برای چی مذاکره می‌کنید؟ و این سئوالی است که باید پاسخ آن قبل پذیرش اقدامات داوطلبانه‌ای که اگر بخواهیم از آن برگردیم تبعات جدی برای کشور ایجاد می‌شود پاسخ داده شود.
اخبار ویژه
نظرات بینندگان
جدیدترین اخبار پربازدید ها
