سید الاطبا، گنجینه تشیع

او را سید العلما، سید الاطباء و هم سید الحکما مى نامند. وى از سادات بزرگ مرعشى و از نسل علامه جهان قوام الدین مرعشى علیه الرحمه بود؛  شرف الدین علی بن محمد مرعشی تبریزی، پدربزرگ آیت الله العظمی سید شهاب الدین مرعشی است و والد گرامى علامه نسابه حاج سید محمود تبریزى (ره) مى باشد.

سید الحکما سالیانى دراز در عتبات عالیات در جمله افاضل شاگردان صاحب ضوابط و صاحب جواهر، شیخ مرتضی انصارى بود و همچون دیگر علما و سرآمدان زمان، به کسب کمالات و علم و دانش پرداخت.

ایشان بعد از تکمیل فقه و اصول و دیگر علوم دینیه و تحصیل اجازه اجتهاد از اساتید بزرگ خود به تبریز مراجعت نموده و به جهت پیش ‍ آمدهائى به تحصیل طب تصمیم گرفت و در حدود پانزده سال در دارالعلم اصفهان به تکمیل علم طب اشتغال یافته و پس از آن راهی سبزوار شد و از دروس حکمت و کلام حاج ملا هادی سبزواری بهره مند گشت.

سید الحکمایی که دندان مصنوعی می ساخت

سید الحکما، با قوه اختراعیه عجیبى که داشت با اصول شیمیائى زنبور عسل درست مى کرد و در مرحله اول سفید رنگ و بى حس و بى حرکت بود و بعدا در اثر تابش آفتاب حس و حرکت در آن به وجود مى آمد و به رنگ زنبور عسل معمولى درمى آمد و نیز به مجرداینکه شنید دندان مصنوعى اختراع شده بدون اینکه آنرا دیده و یا کیفیت عمل آنرا شنیده باشد یک دندان مصنوعى به معین الملک حاکم وقت تبریز ساخت که خود دندانها از استخوان فیل بود و نسبت به دندانهاى اروپائى مزایائى داشت.

محل زندگی شرف الدین علی بن محمد مرعشی تبریزی

ایشان در تبریز آذربایجان شرقى در محله راسته کوچه و کوئى که بعدا بنام ایشان یعنى کوى سید على خان حکیم مشهور بود اقامت داشتند و پهلوى کوى مسجدى ساختند که به مسجد سید على خان حکیم شهرت یافت پس از مرور زمان یکى از تجار تبریز معروف به اپیکچى آن مسجد را تعمیر نمود و به نام مسجد ایپکچى مشهور گردید ولى در سال 1400 قمرى به جهت خیابان کشى آن کوى از بین رفت و باب بزرگى به مدرسه طالبیه از آن کوچه باز کردند اما مسجد در وسط خیابانى که تا سال 1409 تمام نشده بود همچنین باقى مى ماند ولى بعدا خیابان کشى نمودند و مسجد نیز از بین رفت .

ایشان هفت پسر به نام های سید جعفر فخر الحکماء - سید اسماعیل - سید محمد معروف به معظم السادات - سید محمد ابراهیم - سید عبدالستار - سید عبدالغفار - سید محمود، داشتند.

آثار سید الاطبا

وی آثار متعددی از خود بر یادگا گذاشت، که شامل : جامع العلل در شرح انوار، علامه، شرح قانون ابن سینا، شرح طب، علت زکام (گریپ)، شرح طب النبی، شرح طب الائمه، حاشیه منتهى المقال، حاشیه جواهر الکلام، کتاب تاریخ تبریز، راه تعیین قبله، رسائلى در جفر و رمل. و همچنین شرح منظومه سبزوارى و مکاسب شیخ انصارى و شرح لمعه شهید ثانى می شود.

علاقه شیخ محمد عبده به سید الحکما

گفتنی است شیخ محمد عبده مفتى جامع الازهر مصر به این دانشمند خیلى علاقه داشت و به او اظهار صمیمیت نموده، با وى مکاتبه مى کرد و در ضمن نامه هایش قصیده در مدح این سید بزرگوار به عربى فصیح سرود و برایش ارسال داشت.

شجره سلسله سادات مرعشیّه

دودمان مرعشى ، عالمان و بزرگوارانی بودند که هریک به سهم خود در راه خدمت به دین مبین اسلام و آگاهی بخشی به اقشار مختلف مردم جهد و کوشش کرده اند. شجره نامه سلسله سادات مرعشیه به شرح ذیل است:

مرند

آیة الله سید على حکیم مرعشى معروف به سید الاطباء و سید الحکماء تبریزى چنانکه ذکر شد هفت پسر داشت سه پسر ایشان در مرند زندگى مى کردند بنامهاى :

1- جناب آقاى سید محمد معروف به معظم السادات ساکن مرند ایشان دو فرزند ذکور دارند بنامهاى : آقاى سید محسن تاجر مرعشى و حاجى سید على علوى مرعشى .
2- جناب آقاى سید عبدالستار ساکن مرند دو پسر داشت بنامهاى : آقاى سید محمد على مرعشى و آقاى سید حسین سیدى ساکن مرند.
آقاى سید محمد على مرعشى چهار پسر دارد بنامهاى : آقاى یوسف - آقاى احمد - آقاى یعقوب - آقاى اسماعیل .
آقاى سید حسین سیدى سه پسر دارد: آقاى یحیى سیدى - آقاى ستار سیدى - آقاى ابوالفضل سیدى .
آقاى ستار سیدى دو پسر دارد: سید ابراهیم سیدى - سید على سیدى .
آقاى یحیى سیدى یک پسر دارد: سید مهدى سیّدى .
3- جناب آقاى سید عبدالغفار مرعشى دو پسر داشت : آقاى سید حسین حسینى ساکن مرند - و سید حسن شهیدیون ساکن مرند.
آقاى سید حسین حسینى سه پسر دارد: آقاى سید ابراهیم اصفیاء - آقاى سید محمد اصفیاء - آقاى سید على اصفیاء.
آقاى سید حسن شهیدیون پنج فرزند ذکور دارد: آقاى سید یعقوب - آقاى سید یونس - آقاى سید یوسف - آقاى سید جواد - آقاى سید غفار شهیدیون .
آقاى سید جواد داراى سه پسر است : آقاى سعید - آقاى صالح - آقاى سجاد شهیدیّون .
آقاى سید یونس داراى یک پسر: آقاى سید مصطفى شهیدیّون .
آقاى سید یوسف داراى دو پسر: آقاى سید اسماعیل - آقاى سید مهدى شهیدیون .
آقاى سید غفار چهار فرزند ذکور دارد: آقاى سید جمال - آقاى سید على - آقاى سید جلال - آقاى سید کمال شهیدیون

منابع:
کتاب (ریحانة الادب)
مرکز تعلیمات اسلامی واشنگتن