سوء مدیریت ادامه دار بانک مرکزی در کنترل نقدینگی کشور

به گزارش سرویس اقتصادی پایگاه 598، هفته گذشته انتقاد دکتر پژویان رئیس شورای رقابت در دولت دهم، از آمار منتشرشده توسط بانک مرکزی پیرامون میزان رشد نقدینگی شروع بحث‌هایی بود که زمینه‌ای برای آسیب‌شناسی نظام بانکی را فراهم کرد.

آمار بانک مرکزی نشان داد، در اسفندماه سال ۹۳ نقدینگی کشور با رشد ۳۸٫۸ درصدی نسبت به سال ۹۲ به ۷۸۲هزار میلیارد تومان رسیده است.

پژویان گفته بود: آن‌ها که ادعا می‌کردند پرداخت یارانه نقدی و مسکن مهر عامل ایجاد نقدینگی در جامعه است، خودشان این طرح‌ها را به‌تدریج کنار گذاشتند، حالا پاسخ دهند چرا بازهم نقدینگی افزایش‌یافته است.

با وجود اینکه کارشناسان بانک مرکزی معتقدند افزایش چشمگیر نقدینگی بیشتر از این‌که واقعی باشد ناشی از افزایش پوشش آمارهای پولی بانک مرکزی و لحاظ آمارهای پنج بانک و دو مؤسسه اعتباری در آمارهای پولی و بانکی مربوط علت اصلی رشد نقدینگی بوده است اما طیب نیا وزیر اقتصاد با پذیرش عدم توانایی بانک مرکزی در کنترل نقدینگی تأکید کرده است و عامل آن را هم عدم استقلال بانک مرکزی می‌داند.

اما به‌راستی دلیل افزایش چشمگیر نقدینگی در ایران چیست؟

حیدر مستخدمین حسینی معاون وزیر اسبق اقتصاد با تحلیلی مبسوط از افزایش نقدینگی چند دلیل عمده را ذکر می‌کند: اولاً اینکه بانک‌ها به دلیل نداشتن نقدینگی، از بانک مرکزی برداشت کرده‌اند که این مسئله بر میزان نقدینگی افزوده است.

ثانیا یکی از دلایل شتاب گرفتن رشد نقدینگی افزایش بدهی بانک‌های تجاری به بانک مرکزی است، که آن‌هم ناشی از تعهداتی است که قبلاً بر دوش دولت بوده و دولت آن‌ها را بر گردن بانک‌ها نهاده بود تا به‌نوعی استقراض غیرمستقیم از بانک مرکزی داشته باشد.

آنچه از این آمار می‌توان به‌طور خلاصه می توان نتیجه گرفت این است که بیش از مسکن مهر و پرداخت یارانه که منتقدان، عامل نقدینگی در دولت دهم می دانستند، به اندازه بدهی دولت به بانک مرکزی در این دولت بر رشد نقدینگی اثرگذار نبوده است.

راه‌حلی که طیب نیا برای حل این مشکل ذکر می‌کند استقلال بانک مرکزی از دولت و انضباط مالی دولت در برداشت از بانک مرکزی است که متأسفانه این دولت نتوانسته در این زمینه موفق باشد.