بیان علت کاهش شتاب علمی کشور

به گزارش پایگاه 598، محسن شریفی مدیرکل دفتر سیاست گذاری و برنامه ریزی امور پژوهشی وزارت علوم در نشست خبری صبح امروز با بیان آماری از عملکرد علمی ایران در سال‌های اخیر گفت: براساس آمار پایگاه اسکوپوس در سال‌های اخیر وضعیت تولیدات علمی ایران جایگاه خوبی داشته است به طوریکه در سال ۲۰۱۲ ، ۴۰ هزار و ۳۰۰ مقاله علمی تولید کردیم که این تعداد در سال ۲۰۱۴ به ۴۱ هزار و ۳۰۰ مقاله رسیده است.

وی افزود: همچنین رتبه علمی کشور از رتبه ۱۷ در سال ۲۰۱۲ ، هم اکنون به رتبه ۱۶ رسیده است و سهم ایران در تولید علم دنیا از ۱.۵ در سال ۲۰۱۲ به ۱.۷ در حال حاضر رسیده است.

شریفی ادامه داد: همچنین براساس آمار پایگاه استنادی ISI تعداد مقالات ما در سال ۲۰۱۲ ، ۳۰ هزار و ۳۰۰ بوده که درپایان سال ۲۰۱۴ به ۳۱ هزار و ۱۰۰ مقاله رسیده است و رتبه جهانی ایران که در سال ۲۰۱۲ مقام ۲۰ بود هم اکنون به ۱۸ رسیده است.

شریفی با بیان اینکه رتبه علمی ایران در منطقه دوم بوده و همچنان جایگاه ما حفظ شده است گفت: سهم تولید علمی ایران در سال ۲۰۱۲ ، ۱.۳۸ درصد از تولید علم جهان بوده است که هم اکنون به ۱.۰۶ رسیده است.

به گفته وی رتبه استنادی ایران در پایان سال ۲۰۱۴ ، ۲۲ است در حالی که براساس استناد به مقالات در سال ۲۰۱۲ ما در رتبه ۲۳ بودیم که این آمار نشان می‌دهد وضعیت علمی کشور در برخی موارد بهبود یافته و یا حفظ شده است.

وی اضافه کرد سهم ما در مقالات برتر دنیا نیز در سال ۲۰۱۲ ، ۸۲ صدم درصد بوده است که در سال ۲۰۱۴ به ۱.۵۶ رسیده است و از نظر قرار گرفتن دانشمندان در لیست یک درصد برتر دنیا در سال ۲۰۱۲ رتبه قابل قبولی نداشتیم ولی هم اکنون ۱۷۰ دانشمند ایرانی در رشته‌های مختلف در لیست یک درصد برتر دانشمندان دنیا هستند.

شریفی اظهارداشت: تعداد دانشگاه‌های کشور در بین دانشگاه‌های یک درصد برتر دنیا براساس آمار پایگاه ISI در سال ۲۰۱۲ قابل توجه نبوده که در سال ۲۰۱۴ به ۱۲ دانشگاه و در سال ۲۰۱۵ به ۱۳ دانشگاه رسیده است.

شریفی با بیان علت کاهش شتاب علمی کشور گفت: در بحث تولید علم تعداد مقالات ما بخصوص مقالات ژونالی در حال افزایش است ولی سرعت انتشار با گذشته تفاوت دارد که در مورد تولیدات علمی علت کندی، تعداد مقالاتی است که در همایش‌های بین‌المللی با کاهش مواجه شد.

مدیرکل دفتر سیاست گذاری و برنامه ریزی امور پژوهشی وزارت علوم گفت: البته شتاب و تعداد مقالاتی که در مجلات است را باید تفکیک کنیم زیرا تعداد رو به افزایش است ولی شتاب ملایم است زیرا پس از چند سال که با شتاب بیشتری حرکت کردیم پروسه قابل قبولی رسیدیم که حالا باید این رتبه را حفظ کنیم.

وی گفت: در حال حاضر ۹۸۲ نشریه علمی داریم که حدود ۱۵۰ نشریه به زبان انگلیسی است و ۶۰ درصد نشریات نیز در حوزه علوم انسانی است.

شریفی با اشاره به دو برنامه وزارت علوم در کمیسیون نشریات اظهار داشت: تولید نشریات را براساس توسعه کیفی و کمی دنبال می‌کنیم که قرار است توسعه کمی هدفمندتر انجام شود و از نظر کیفی نیز تمام نشریات ارزیابی شدند.

وی افزود: ۳۳ نشریه در رتبه A+  قرار گرفته اند، ۴۱۱ نشریه رتبهA   ۶۳ نشریه رتبه B و ۴۴۶ نشریه رتبه C را کسب کردند.

وی گفت: همچنین براساس ۱۶ شاخص ISI  نشریات انگلیسی زبان را ارزیابی کردیم که ۱۶ نشریه رتبه  A را کسب کردند که در فاز اول قرار شد برای این ۱۶ نشریه برنامه‌ریزی کنیم تا سالانه چند نشریه ما وارد ISI شود.

مدیرکل دفتر سیاست گذاری و برنامه ریزی امور پژوهشی وزارت علوم ادامه داد: نشریات فارسی زبان که دارای خلاصه انگلیسی یا زبان دیگری باشند را هم ارزیابی می‌کنیم. تا این نشریات هم کاندید شوند، بنا داریم سالانه حداقل یک بار نشریات را به صورت جامع ارزیابی کنیم تا اگر نشریه‌ای در سه سال پیاپی نتوانست رتبه خوبی را کسب کند به تناسب جایگاهی که دارد وارد فرایندی شود که پس از سه بار اخطار کتبی لغو اعتبار این نشریات آغاز می‌شود.

وی در رابطه با نظارت بر واحدهای پژوهشی گفت: واحدهای پژوهشی دولتی هستند و یا غیر دولتی که دولتی‌ها یا وابسته به دانشگاه، وزارت علوم و یا وزارتخانه‌های دیگر هستند و غیر دولتی‌ها خصوصی و افرادحقیقی می‌توانند در صورت داشتن شرایط،‌این موسسات را ایجاد کنند.

شریفی در رابطه با مصادیق تخلفات علمی پژوهشی نیز گفت: مصادیق تخلفات و دستورالعمل رسیدگی به تخلفات در پایان سال ۹۳ از سوی وزیر علوم به دانشگاه‌ها ابلاغ شد که هم دانشجویی و هم بحث هیات علمی را پوشش می‌دهد.

وی افزود: البته در بحث نشریات،‌مقالات و پایان نامه‌ها که خارج از فضای هیات علمی و دانشجویان است و حتی گاهی به خارج از کشور مربوط می‌شود وزارت علوم به تنهایی اختیار برخورد ندارد و متولی این کار هم نیست.

شریفی گفت: تمام نشریاتی که بی اعتبار و یا تقلبی هستند را شناسایی کردیم که ۲۴۰ نشریه و ۱۱ پایگاه علمی شناسایی شدند.

وی در رابطه با قطب‌های علمی نیز گفت: تعداد قطب‌های علمی ۱۵۴ قطب است که ۲۸ مورد در حوزه علوم انسانی فعالیت می‌کنند و برنامه‌ریزی ۵ ساله سوم قطب‌های علمی نیز تا پایان سال ۹۴ در حال آماده شدن و ارزیابی است.

وی با بیان اینکه دو هدف برای قطب های علمی در نظر گرفته شده است گفت: برنامه محور بودن متناسب با نیاز جامعه و توجه به ایجاد جایگاه مرجعیت علمی در حوزه تخصصی مهمترین اقدام ایجاد شورای توسعه پژوهش و فناوری در علوم انسانی و هنر است که این شورا تشکیل شده، آیین نامه آن نوشته شده و به امضای وزیر علوم رسیده است که در رابطه با برنامه‌ریزی و هدفمندسازی پایان‌نامه ها اقدام می‌کنند.