ششمین نمایشگاه توانمندی‌های صادراتی ایران؛
دانشجو :
وزیر علوم دولت دهم با تأکید بر اینکه اسناد پایگاه‌های استنادی علمی قابل انکار نیست، گفت: اگر وزرای دولت‌های نهم و دهم اطلاعیه صادر کنند که هر مشکلی از ابتدای تاریخ تاکنون و از حال تا آینده برای این کشور رخ داده و می‌دهد از بی‌آبی و خشکسالی تا بیکاری و معضلات فرهنگی همۀ تقصیرها گردن ماست، آیا آقایان در دولت یازدهم شروع به نوشتن دیکته خودشان می‌کنند یا اینکه باز هم دنبال سیاه‌نمایی گذشته خواهند رفت؟
به گزارش پایگاه 598، سیدضیا هاشمی معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم در برنامه تلویزیونی «نگاه یک» درباره توقف رشد علمی تأکید کرد که این مسئله ربطی به این دولت ندارد و دو سال قبل از اینکه دولت فعلی شکل بگیرد ما در پایگاه اسکوپوس به رتبه 17 رسیدیم و سال بعد هم در این رتبه ماندیم، یعنی بعد از 15 سال رشد علمی ما متوقف شد.
برهمین اساس قرار مصاحبه‌ای با کامران دانشجو وزیر علوم دولت دهم هماهنگ کردیم و با وی به گفت‌وگو نشستیم.
دانشجو در این نشست تأکید کرد که اسناد پایگاه‌های استنادی علمی قابل انکار نیست و بهتر ایت آقایان سری به این اسناد بزنند و براساس مستندات صحبت کنند.
وزیر علوم دولت دهم در واکنش به گفته‌های مسئولان وزارت علوم دولت یازدهم مبنی بر اینکه کاهش رشد علمی طی دو سال اخیر به دلیل مشکلات دولت دهم است، گفت: اگر تمام وزرای دولت‌های نهم و دهم اطلاعیه صادر کنند که بابا هر مشکلی از ابتدای تاریخ تاکنون و از حال تا آینده برای این کشور رخ‌داده و می‌دهد از بی‌آبی، کم‌آبی و خشکسالی گرفته تا سیل، رکود، گرانی، بیکاری، افت علمی، معضلات فرهنگی و... همۀ تقصیرها گردن ماست، آیا آقایان در دولت یازدهم شروع به نوشتن دیکته خودشان می‌کنند یا اینکه بازهم دنبال سیاه‌نمایی گذشته خواهند رفت؟
گفت‌وگوی ما با وزیر دولت دهم را ببینید.
فارس: مدتی است که مسئولین وزارت علوم علل افت دو پله‌ای رتبۀ علمی کشور و افت رشد تولیدات علمی را به دولت قبل منتسب می‌کنند، نظر شما چیست؟
دانشجو: اینکه چیز جدیدی نیست در دو سال و نیمی که از عمر دولت یازدهم می‌گذرد هر چه که بوده و نبوده، همه مشکلات و خرابی‌ها را به دولت قبل منتسب کرده‌اند، افت رشد علمی کشور و تولیدات علمی هم مثل بقیه موارد.
فارس: منظورتان چیست؟ آن‌ها می‌گویند علت این افت برمی‌گردد به سال 90 و الان اتفاقاً رشد علمی سریع‌تر شده است.
دانشجو: منظورم مشخص است. ببینید در مورد مسکن مهر، در مورد وضع اقتصاد، در مورد یارانه‌ها، در مورد گران شدن آب، برق و گاز، در مورد گران شدن کالاهای مورد نیاز مردم، گران شدن نان و لبنیات و...، در مورد رکود اقتصادی، حتی در تابستان کمی آب آشامیدنی و در زمستان جاری شدن سیل را به دولت قبلی نسبت میدهند چه برسد به کند شدن سرعت تولیدات علمی کشور.
انتظار دیگری هم نمی‌رود، وقتی دولت یازدهم به جای اینکه مشکلات را برطرف کند در تمام زمینه‌ها مشکلات را گردن دولت قبلی می‌اندازد، در مورد مشکلات دانشگاهی و تولیدات علمی هم همین روال کاملاً طبیعی به نظر می‌رسد و انتظار دیگری نمی‌رفت.
فارس: چند روز قبل هم معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم گفت که مشکلات افت علمی برمی‌گردد به سال 90 و بی‌انگیزه شدن اساتید و دانشجویان وگرنه در دو سال دولت یازدهم نه‌تنها افت نداشته بلکه رشد هم وجود داشته است. بالاخره نظر شما در این مورد چیست؟
دانشجو: گفتید معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم در مورد رتبه علمی و تولیدات علمی صحبت کرده است؟
فارس: بله، ایشان گفته‌اند مشکلات برمی‌گردد به سال 90 و بی‌انگیزه شدن اساتید در آن زمان، مضافاً اینکه در دو سال اخیر هیچ افتی وجود نداشته و اینها همه فضاسازی است.
دانشجو: خوب چه انتظاری دارید؟ حوزه مرتبط با مدیریت و کار ایشان حوزه فرهنگی و اجتماعی در دانشگاه‌ها است، شاید اطلاعات کافی در مورد این حوزه یعنی حوزه پژوهشی و فناوری نداشته باشند.
در ارتباط با تولیدات علمی قاعدتاً حوزه معاونت پژوهشی و فناوری اشراف دارد یا خود وزیر علوم باید مصاحبه کند.
فارس: شاید ایشان از طرف مجموعه وزارت علوم صحبت کرده، البته مسئولین دیگر وزارت علوم و خود وزیر هم قبلاً بحث افت رشد تولیدات علمی را انکار کرده بودند.
دانشجو: برای من جالب است در مورد تولیدات علمی معاون فرهنگی صحبت و اظهارنظر کند. بپرسید چرا؟
فارس: چرا؟
دانشجو: واضح است، اولاً که این حوزه کاری ایشان نیست و ثانیاً در همین حوزۀ فرهنگی به‌قدری معضلات به وجود آمده است که مقام معظم رهبری هم همین چند روز قبل در دیدار با رؤسای دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها در مورد یکی دو تا از معضلات مثل برگزاری کنسرت و اردوهای مختلط به بهانه ایجاد فضای شاد و بانشاط برای دانشجویان هشدار دادند.
کار فرهنگی را تعریف کردند که در نظام جمهوری اسلامی چیست. فرمودند اینها کار فرهنگی را غلط فهمیدند (البته مضمون فرمایشات ایشان)، فرمودند مگر اروپایی‌ها و آمریکا از این اختلاط چه سودی برده‌اند که حالا قرار است ما جای پای آن‌ها بگذاریم؟
ایشان در فراز دیگری از فرمایشاتشان هشدار دادند به این مضمون که فضا و جو غالب در دانشگاه‌ها باید در اختیار دانشجویان و اساتید متدین و حزب الهی باشد.
در شرایط که معمولاً اگر موضوعی جدی نباشد و خطری جدی کشور را تهدید نکند حضرت آقا هشدار نمی‌دهند و حالا موضوع فرهنگی و حتی مصادیق آن را به صورت جدی و صریح بیان می‌کنند، به معاون فرهنگی وزارت علوم توصیه می‌کنم که بهتر است همین حوزه فرهنگی دانشگاه‌ها را مطابق با تعریف صورت گرفته از طرف مقام معظم رهبری پیگیری کنند تا از حادترشدن معضلات فرهنگی در دانشگاه‌ها جلوگیری شود و فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی دانشگاه‌ها در راستای تعریفی که مقام معظم رهبری از کار فرهنگی دانشگاه‌ها فرمودند صورت بگیرد.
فارس: آقای دکتر دانشجو بالاخره در مورد تولیدات علمی کشور صحبت‌هایی است که مطرح و در مصاحبه تلویزیونی هم گفته شده، شما آیا پاسخی ندارید؟
دانشجو: راستش را بخواهید دلم نمی‌خواهد پاسخ بدهم چون موارد کاملاً روشن و واضح است و همان‌طور که گفتم مشی دولت یازدهم تاکنون در دو سال و نیم گذشته این بوده که هر چه در دولت قبلی صورت گرفته را سیاه‌نمایی کند و همه مشکلات را هم به آن‌ها منتسب کند. مگر قضیه بورسیه‌ها را فراموش کردید، بحث صندوق رفاه دانشجویان، بعد هم بحث بی‌انگیزه شدن اساتید در زمان دولت قبلی و...
حالا به فرض، اگر من به عنوان مسئول چهارساله وزارت علوم در دولت دهم اعلام کنم، آقا همۀ مشکلات و منجمله افت علمی فعلی، معضلات فرهنگی دانشگاه‌ها در حال حاضر، کنسرت‌ها، اردوهای مختلط و... همه و همه، هر چه در قبل از دولت نهم و دهم بوده و هر مشکلی که بعدازآن حتی در سال‌های آینده هم در دانشگاه‌ها پیش بیاید منتسب به مسئولین وزارت علوم در دولت‌های نهم و دهم است آیا آقایان شروع به نوشتن دیکته خودشان و انجام کار می‌کنند؟
اگر همگی وزرا در دولت‌های نهم و دهم اطلاعیه صادر کنند که بابا هر مشکلی از ابتدای تاریخ تاکنون و از حال تا آینده برای این کشور رخ‌داده و می‌دهد از بی‌آبی، کم‌آبی و خشکسالی گرفته تا سیل، رکود، گرانی، بیکاری، افت علمی، معضلات فرهنگی و... همۀ تقصیرها گردن دولت نهم و دهم است، آیا آقایان در دولت یازدهم شروع به نوشتن دیکته خودشان می‌کنند یا اینکه بازهم دنبال سیاه‌نمایی گذشته خواهند رفت؟
ببینید وزرا در دولت نهم و دهم با خدا معامله می‌کردند نه با کدخدا. ما سعی می‌کردیم بی‌منت برای مردم خدمتگزاری کنیم و بهانه هم نمی‌آوردیم.
در طول مدت مسئولیت آقای زاهدی و اینجانب در وزارت علوم یک‌بار دیدید که از این حاشیه‌ها درست شود؟ ما کارمان را می‌کردیم و توکلمان هم به خدا بود.
فارس: چرا توضیحی درباره افت علمی که می‌گویند از سال 90 بوده و به خاطر کم شدن انگیزۀ اساتید در آن زمان است، توضیحی ندارید؟
دانشجو: اجازه بدهید من پاسخ را با تعدادی آمار از کار خودمان که از پایگاه‌های استنادی ISI و Scopus استخراج‌شده است بدهم و ان‌شاءالله کفایت مذاکره شود، با کار مسئولین فعلی هم کاری ندارم.
اینها اسناد غیرقابل انکار است، آقایانی که اینگونه حرف می‌زنند بهتر است کمی براساس مستندات صحبت کنند و سری هم به پایگاه‌های استنادی علمی بزنند.
سهم تولیدات علم ایران در جهان از سال تحصیلی 85-84 تا سال تحصیلی 92-91 مرتباً افزایش داشته است به‌نحوی‌که در طول این سال‌ها از حدود 4/0 درصد به بیش از 56/1 درصد می‌رسد یعنی افزایش حدود چهار برابری داشته است.
بیش از 70 درصد از مجموعه تولیدات علمی ایران در دولت‌های نهم و دهم صورت گرفته است.
از ابتدای انقلاب تا سال تحصیلی 92-91 حدود 175 هزار مقاله در پایگاه ISI از ایران ثبت‌شده بود که بیش از 103 هزار مقاله (یعنی حدود 60 درصد کل مقالات ثبت‌شده) در چهار سال دولت دهم بوده است.
در همین مدت در پایگاه استنادی Scopus نیز حدود 217 هزار مقاله از ایران به ثبت رسیده که بیش از 130 هزار مقاله آن (یعنی حدود 65 درصد از کل مقالات) مربوط به چهار سال دولت دهم است.
با سیاست‌گذاری‌های درست مثل گسترش برنامه‌ریزی‌شده تحصیلات تکمیلی در دولت‌های نهم و دهم، بستن قراردادهای واقعی با صنایع مهم و کارآمد کشور، همکاری بسیار نزدیک با وزارت دفاع و درگیرکردن بیش از 67 دانشگاه در انجام بیش از 200 پروژۀ دفاعی، تصویب و حمایت طرح‌های کلان ملی با همکاری و کارفرمایی خود صنایع (به‌خصوص صنایع دفاعی کشور) و حمایت از اساتید و دانشجویان خلاقِ متعهدِ مؤمن به‌نظام، تعریف پایان‌نامه‌های ارشد و دکتری با نگاه باز کردن گره‌ها و حل مشکلات داخلی کشور و با همکاری صنایع ذینفع، کار به‌جایی رسید که بیش از 50 درصد تولیدات علمی کشور از حل مشکلات کشور و باز کردن گره‌های داخلی استخراج می‌شد، این در حالی است که این رقم قبل از سال 84 حتی به 3 درصد هم نمی‌رسید. البته این کار باید ادامه می‌یافت تا این رقم به بالای 95 درصد برسد.
ایران در سال تحصیلی 90-89 توانست رتبه اول علمی در منطقه و رتبه 15 علمی در جهان را به دست آورد و تا سال تحصیلی 92-91 آن را حفظ کند.
رشد علمی کشور از سال تحصیلی 90-89 تا سال 92-91 بین 11 تا 13 برابر متوسط رشد علمی جهان بود به‌طوری‌که در سال تحصیلی 92-91 یعنی سال آخر دولت دهم این رشد به رقم خیره‌کننده 3/32 درصد می‌رسد.
این در حالی است که در سال تحصیلی 93-92 برای نخستین بار از سال 84 به بعد به‌جای رشد با افت 47/2- درصدی در تولیدات علمی کشور روبرو می‌شویم.
تازه این افت در رشته‌های تخصصی مرتبط با وزارت علوم بسیار بیشتر است که من فقط چند نمونه را عرض می‌کنم. مثلاً در هنر درصد افت 4/26- و در علوم کامپیوتری 32- درصد است و در رشته اقتصاد به 36- درصد هم می‌رسد.
البته با توجه به اینکه مقالات مرتبط با علوم پزشکی رشد خود را حفظ کرده بودند و نمایه Scopus افت کلی تولید علم در ایران را می‌دهد سرجمع این افت علمی به 47/2- درصد می‌رسد.
در همین سال‌هاست که ماهواره ایران در مدار قرار گرفت، سانتریفیوژهای نسل‌های 2، 4 و 8 درست شد، در سال 91-90 غنی‌سازی 20 درصد صورت گرفت، رتبه‌های علمی ما در جهان و در علوم متفاوت مانند هوافضا، نانو و... به تک‌رقمی رسید. اقتدار علمی کشور به‌جایی رسید که موجبات نگرانی دشمنان قسم‌خورده ایران را فراهم کرد تا فکری کنند برنامه و نقشه بریزند که جلوی آن را بگیرند.
حالا با این شش هفت موردی که بنده عرض کردم مردم قضاوت کنند که اگر دانشجویان و اساتید در دورۀ دولت دهم انگیزه نداشتند آیا این پیشرفت‌ها حاصل می‌شد؟ در عدم انگیزه چگونه رشد ایجاد می‌شود و اقتدار علمی به وجود می‌آید؟
فارس: آقای دانشجو بالاخره به سؤال ما پاسخ دادید.
دانشجو: این مطالب بارها گفته‌شده است و مراکز و نمایه‌های معتبر استنادی دنیا هم به آن اعتراف کرده‌اند، حالا اگر یک عده‌ای خوششان نمی‌آید و می‌خواهند آن‌ها را کتمان کنند یا همچنان به سیاست سیاه‌نمایی دولت‌های نهم و دهم بپردازند مشکل خودشان است. اما بالاخره مردم که خدمت بی‌منت را از سیاه‌نمایی تشخیص میدهند.
ما هم همان‌طور که عرض کردم نگاهمان به خداست و از خدا مدد می‌جوئیم و نه از کدخدا، که اصلاً قائل به کدخدایی نیستیم. البته یک شخصیت فرهیخته‌ای به نام دکتر کدخدایی را هم می‌شناسیم که هم دوستشان داریم و هم امیدوارم که همیشه موق و مؤید باشند.
اخبار ویژه
نظرات بینندگان
جدیدترین اخبار پربازدید ها
پر طرفدار ترین ها
