چگونه با عینک قرآن به حوادث و تحولات بنگریم؟

یادداشت 598/ حوادث و تحولات زیادی در پیرامون ما رخ می دهند. برخی افراد و تشکل ها و نهاد ها و شخصیت ها نسبت به تحولات پیرامونی واکنش نشان داده و اعلام موضع می نمایند. سئوال اینست که در برخورد قرآنی با چالش ها و اتفاقات پیرامونی باید از کدام الگو پیروی کرد؟

در خطایی که توسط حضرت آدم (ع) رخ داد، خسارت اشتباه (ترک اولی) به او و فرزندانش وارد گردید. او توبه کرد، توبه اش نیز پذیرفته شد، و خسارت را نیز پرداخت نمود (از بهشت رانده شد)، ولی با این وجود خطای پنهانی او علی رغم اینکه توبه کرده بود، توسط خداوند متعال رسانه ای شد؟! تا همه نسل ها و عصرها و انسانهای خرد و کلان بدانند، خطای کوچک بزرگان (ولو در حدیک ترک اولی) چه هزینه ای سنگینی میتواند بدنبال داشته باشد؟. هزینه ای که تمامی چالش های بشری در طول تاریخ به گونه ای به آن مربوط می شود. 

در داستان حضرت نوح (ع) که خطا بزرگتر است و دایره وسیعتری را در بر می گیرد، خسارتش نیز نه تنها به پیامبر (ع) و اصحابش وارد می گردد، بلکه تمامی موجودات در معرض انقراض قرار میگیرند. در یافتن راه حل برای عبور از این چالش پیش آمده، او باید کشتی بسازد، "به اعیینا و وحینا" نیز باید بسازد، در غیر این صورت کشتی نجات بخش نخواهد بود. برای سوار شدن بر کشتی نیز نباید نگاه قومی-قبیله ای و یا صنفی را لحاظ نماید. او باید اول دورترین نقطه را ببیند، اول باید حیوانات را سوار کند؟!. اگر امروز ما در برابر چالش مشابهی مواجه شویم، اگر مسئول کشتی دانشگاهی (چون خود دانشگاهی هستم از این قشر مثال میزنم که به اقشار دیگر بر نخورد) باشد، بر اساس رتبه به ترتیب اول "اساتید تمام" و بعد "دانشیاران" و به همین ترتیب افراد را سوار بر کشتی خواهند کرد. و اگر ارتشی باشد اول فرماندهان رده بالا، و اگر در حوزه باشد اول مراجع و.... ولی در مدل قرآنی ابتدا دورترین نقطه، ضعیف ترین لایه دیده می شود.

ابتدا حیوانات باید سوار بر کشتی بشوند. اینکه چه میزان مبانی نظری معرفتی در حوزه های مختلف اکولوژیکی و زیست محیطی و در این نهفته است، از حوصله این نوشتار خارج است، ولی ما نگاهی به پیرامون خود بکنیم و ببینیم که در حوادث رخ داده تا چه میزان نگاه صنفی بر موضع گیری های ما حاکم است؟ وزیر محترم بهداشت ما تا چه میزان دربرخورد با حوزه سلامت با نگاه صنفی نگاه می کند؟ و این نگاه صنفی باعث شکست طرح تحول سلامت می شود، و کسی جرئت نقد ندارد. در سایر حوزه ها نیز به همین صورت. این نگاه صنفی باعث اتلاف منابع کشور و فرصت سوزی های بسیاری شده است.

در کشور ما به دلیل ناکارآمدی نهادهای مختلف اصل دین در معرض تهدید قرار میگیرد. نظام اقتصادی کشور به ربا آلوده است، مجلس ما از مبانی فاصله گرفته است، دولت بیش از اینکه به ظرفیت های داخلی چشم دوخته باشد، پنج سال وقت خود و کشور را در نگاه به آنسوی مرزها تلف کرده است. مشکلات اقتصادی کمر عده ای را شکسته است، و همه سرگرم حاشیه ای ناخواسته در مراسمی که برای دفاع از ماموریت اصلی علمای دین که همان اقامه عدل است، مشغولند. "فاین تذهبون"