استراتژی جریان‌داخلی حامی‌فتنه لو رفت

رجانیوز: نزدیک شدن به زمان برگزاری انتخابات یازدهمین دوره ریاست جمهوری سبب شده تا برخی جریانات سیاسی که در حوادث فتنه ۸۸ نقش محوری داشتند و به همین دلیل از سوی افکار عمومی به شدت مورد انتقاد قرار گرفتند و از سوی مردم طرد شدند، اکنون به دنبال بازیابی هویت تشکیلاتی خود با بیان اظهارات نادمانه باشند و حتی در این راستا، بخش مهمی از بدنه حامیان خود در خارج از کشور را نادیده بگیرند و در صدد بازگشت به عرصه سیاسی کشور به هر نحو ممکن باشند.

در همین راستا یک مجله اصلاح‌طلب در هفته جاری تیتر و عکس نخست خود را به این مساله اختصاص داد و ضمن انتشار مصاحبه‌ای با عبدالله نوری، از چهره‌های تندروی حامی فتنه، دست به تحلیل اوضاع سیاسی کشور در مسیر برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سال 92 زده و خواستار بازیابی وضعیت نابسامان بدنه داخلی حامی فتنه و برنامه‌ریزی برای حضور در این انتخابات شد.

از سوی دیگر، سید محمد خاتمی که با وجود تلاش‌های گسترده خود برای نشان دادن چهره ای مستقل از میرحسین موسوی و مهدی کروبی، در میان مردم به عنوان یکی از سران اصلی فتنه شناخته می‌شود، در ماه‌های اخیر و همچنین به طور کلی دو سال گذشته سخنانی را مطرح کرده که اگرچه از سوی فعالان سیاسی داخل کشور به عنوان تلاش برای به فراموشی سپردن نقش وی در جریان آشوب‌های خیابانی سال ۸۸ ارزیابی شد اما جریان اپوزیسیون در خارج از کشور را نیز به واکنش تند و گسترده علیه او واداشت؛ واکنشی که در آن، خاتمی به سوءاستفاده از این افراد و قدرت طلبی متهم شده است.

این در حالی است که شرکت خاتمی در انتخابات مجلس نهم که بنا به گفته اصلاح‌طلبان قرار بود از سوی این طیف سیاسی مورد تحریم قرار بگیرد، عزم جدی خاتمی برای ترمیم جبهه اصلاحات و برعهده گرفتن نقش رهبری این طیف با هدف بازگشت به عرصه سیاسی را نمایان کرد.

خاتمی همچنین در یکی از سخنان خود سال گذشته خود با اشاره به حوادث پس از انتخابات ریاست جمهوری دهم، خواستار فراموشی این وقایع شده و گفته بود: اگر ظلمی شده است که شده است همه بیاییم عفو کنیم و به آینده نگاه کنیم و اگر به نظام و رهبری ظلم شده است به نفع آینده از آن چشم پوشی شود و ملت هم از ظلمی که بر او و فرزندانش رفته است می‌گذرد.

این مساله از آنجایی مورد توجه فعالان سیاسی قرار گرفته که وی از روزهای نخستین شکل‌گیری جریان فتنه به دنبال آن بود تا خود را رهبر اصلاحات و این جریان معرفی کند و با کمرنگ جلوه دادن نقش میرحسین موسوی و مهدی کروبی، زمینه را برای حضور مجدد خود – پس از دوران ریاست جمهوری - در معادلات قدرت فراهم کند؛ موضوعی که با انتشار چندین باره برخی اخبار پیرامون درگیری شدید لفظی او با موسوی بر سر رهبری جریان موسوم به سبز، رنگ واقعیت به خود گرفت.

به نظر می رسد محمد خاتمی در دو سال اخیر به دنبال تعریف جدیدی از آرایش سیاسی در جبهه مخالفان نظام است تا مشروعیت از دست رفته اصلاحات را برگرداند. رئیس بنیاد باران در این زمینه به دنبال ایجاد یک «مرز ساختگی» بین جریان فتنه و طیف اصلاحات است تا از این طریق بتواند جریان متبوع خود را زیر تابلوی «اصلاح‌طلبان معتقد به چارچوب نظام» جمع کند و با معرفی خود به عنوان «ناجی» اصلاح‌طلبان، نه تنها از حذف این جریان جلوگیری کند که زمینه حضور مجدد آن را در عرصه سیاسی کشور فراهم کند.

وی در عین حال تلاش می‌کند خود را از زیر «آوار فتنه ۸۸» هم بیرون بکشد و همچون موسوی و کروبی به مرگ سیاسی تن ندهد. این سناریوی مطلوب خاتمی اما، با موانع سختی مواجه است. یکی از این موانع جدی این است که محمد خاتمی همچنان از سوی افکار عمومی به عنوان یکی از اضلاع مثلث سران فتنه شناخته می‌شود و مواضع وی و حزب متبوعش (مجمع روحانیون مبارز) در جریان اغتشاشات سال گذشته در فهرست اتهامات سنگین او به چشم می‌خورد.

بر این اساس، خاتمی به همراه مجمع روحانیون به هدایت فتنه ۸۸، صدور بیانیه خونین روز شنبه ۳۰ خرداد ۸۸، حمایت از شعارهای انحرافی «نه غزه، نه لبنان» و «جمهوری ایرانی»، دفاع از جریان هتاک به روزعاشورا و بنیانگذار جمهوری اسلامی و... متهم است. او همچنین به اقدامات ضدانقلاب علیه نظام که زیر پرچم اصلاحات انجام شد، مشروعیت بخشید. رئیس بنیاد باران با وجود این واقعیت‌ها و در شرایطی که تا امروز حاضر به عذرخواهی و عقب نشینی از مواضع پیشین خود نشده، قصد دارد سناریوی ایجاد مرزبندی در جریان فتنه را پیش ببرد.

از سوی دیگر، فعالان سیاسی معتقدند روند ابراز برائت از سران فتنه که سال گذشته و پس از حوادث پراکنده ۲۵ بهمن روند شتابانی به خود گرفته، امسال نیز ادامه پیدا خواهد کرد؛ موضوعی که با سخنان ابراهیم یزدی در آغازین روزهای سال ۹۰ کلید خورد و اکنون به خاتمی رسیده است.

این کار‌شناسان معتقدند اکنون سیاسیون می‌دانند که با توجه به تنفر عمومی جامعه نسبت به سران فتنه، اگر خواستار ادامه فعالیت سیاسی در چارچوب نظام و جناح‌های مختلف هستند، حتما باید از این افراد دوری و این موضوع را هم رسما اعلام کنند؛ مساله‌ای که پایانی تلخ را برای تمامی اقدامات میرحسین موسوی و مهدی کروبی رقم زده است.

تناقض و دیگر هیچ

واکاوی سخنان و اظهارات خاتمی و همفکرانش در دو سال گذشته، نشان از یک تناقض عمیق و معنادار در مواضع جریان نزدیک به مجمع روحانیون مبارز دارد؛ تناقضی که از همراهی با راهیپمایی 25 بهمن 88 شروع شده و به اعلام عذرخواهی از نظام و رهبری رسیده است.

البته نگاه آماری به سخنان خاتمی، منتجب‌نیا، سعید شریعتی و امثالهم در جبهه اصلاحات مشخص می‌کند که اعلام موضع این افراد تابعی از حوادث و رویدادهای جامعه است و سران اصلاحات تلاش می‌کنند تا با همراهی با امواج مردمی، زمینه را برای بازگشت آرام خود به عرصه سیاسی آنهم بدون عذرخواهی و جبران خطاهای بزرگی که در فتنه 88 مرتکب شده اند، فراهم کنند.

17 اردیبهشت 88

خاتمی: باید تلاش کنیم تعداد شرکت کنندگان در انتخابات بالا برود و احساس مسؤولیت را در مردم برای به صحنه آمدن بیشتر کنیم

1 خرداد 88 – مصاحبه با نیوزویک

خاتمی: من فکر نمی کنم که در انتخابات ایران تقلب به معنی خاص کلمه وجود داشته باشد یا بتواند تاثیرگذار باشد.

25 خرداد 88

خاتمی: من مصمم بودم در اجتماع مسالمت آمیز امروز شما شرکت کنم و با شما سخن بگویم و اعتراض عملی خود را نسبت به جفایی که در حق مردم و انقلاب می شود اعلام دارم

25 خرداد 88 – در میان تظاهرات کنندگان

خاتمی: انتخابات مشکوک است و دلایل و شواهد كافی مانع از اعتماد به نتایج اعلام شده آن می گردد

30 خرداد 88

مجمع روحانیون مبارز بدون توجه به هشدار مقام معظم رهبری مبنی بر پایان دادن به لشگرکشی‌های خیابانی، از حامیان میرحسین موسوی خواست تا به خیابان‌ها بیایند که نهایتا منجر به کشته شدن تعدادی از هم وطنان شد

8 تیر 88

خاتمی: به هر حال یک حادثه‌ای رخ داده و مردم به آن اعتراض دارند؛ باید اشکالات را رفع و مردم را قانع کرد

28 تیر 88

خاتمی: من به صراحت می گویم اتكا به آراء مردم و برگزاری همه پرسی قانونی تنها راه برون رفت نظام از بحران فعلی است. این همه پرسی را باید نهادهای بی طرفی نظیر مجمع تشخیص مصلحت نظام برگزار کنند و از مردم سؤال شود آیا آنچه پیش آمده، مطلوب و رضایتبخش است؟ اگر اكثریت مردم این وضع را قبول داشته باشند، ما هم تسلیم هستیم

29 آذر 88

منابع خبری از ارسال نامه محرمانه خاتمی به رهبر معظم انقلاب و ابراز پشیمانی وی از اقدامات و مواضع خود در جریان آشوب‌های خیابانی خبر دادند

11 بهمن 88

خاتمی: هیچگونه ساختار شکنی و خشونتی مورد تأیید ما نیست و امیدواریم با مردم هم با خشونت رفتار نشود

6 فروردین 89:

خاتمی: مسئولین و دولتمردان باید همه تلاش خود را مصروف سازند تا مردم را نسبت به عملکرد خود قانع کنند. چرا که اگر این اتفاق نیافتد با رخ دادن حادثه‌ای اقتصادی احتمال شعله ور شدن آتش زیر خاکستر هست

1 شهریور 89 (روز قدس)

منتجب‌نیا: معتقدم شعارهايي كه سال گذشته مطرح شد از جريان اصلاحات نبود و بسیار اشتباه بود. در همين حال شعار اشتباهي را كه سرداده شد نيز بايد بررسي كرد. روز قدس يادگار امام(ره) براي حمايت از مردم مظلوم فلسطين است.

4 مهر 89

خاتمی: معتقدم دل اکثریت ملت با حرف‌هایی است که ما می‌زنیم

5 دی 89

خاتمی: کف خواست اصلاح‌طلبان، آزادی زندانیان، پایبندی همگان به قانون اساسی، فراهم آوردن ساز و کار برگزاری انتخابات سالم است

21 دی 89

خاتمی: در یک فضای آزاد، مناظره و بحث بین طرفین برگزار شود و اگر اشتباهی از هر کدام از طرفین بوده در آن مناظره به آن اعتراف شود.

21 دی 89

خاتمی: در انقلاب ما فقط مسلمان و شیعه نبودند که در صحنه آمدند همه مردم امدند وگفتند جمهوری اسلامی می‌خواهیم.این هدف انقلاب ما بود و بحمدالله این جمهوریت مستقر شد و همه باید از آن دفاع کنیم.

26 بهمن 89

منتجب‌نیا: اگر قانون شکنی باب شود در کشور افرادی هستند که بعضاً اساس نظام و انقلاب را قبول ندارند و از آب گل‌آلود ماهی می‌گیرند. این نوع حرکات (حوادث 25 بهمن) جز زیان برای کشور و ملت چیز دیگری در بر نخواهد داشت و به نفع بیگانگان است.

10 فروردین 90

منتجب‌نیا: مسائل شخصی مهدی کروبی ربطی به حزب اعتمادملی ندارد و ما طبق اساسنامه بر اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌کنیم

27 فروردین 90

خاتمی: در سالی که بیش از همیشه نیاز به نشاط و حضور ملت داریم باز هم پیشنهاد ما این است که حصرها برداشته شود و زندانیان آزاد شوند، فضای سیاسی و رسانه ای جامعه طبق موازین و قانون باز شود، حضور و فعالیت احزاب و تشکل ها ممکن و امن گردد و به سوی انتخابات آزاد و سالم حرکت کنیم

22 اردیبشهت 90

خاتمی: اگر ظلمی شده است که شده است همه بیاییم عفو کنیم و به آینده نگاه کنیم و اگر به نظام و رهبری ظلم شده است به نفع آینده از آن چشم پوشی شود و ملت هم از ظلمی که بر او و فرزندانش رفته است می گذرد و آن وقت همه به آینده بهتر رو خواهیم آورد

7 خرداد 90

خاتمی: این نیروها وانرژی هایی که بخصوص در این دو سال برای دفع و حذف یکدیگر؛صرف شده است اگر صرف تکامل وضع روحی خودمان و بهبود وضع زندگی و رسیدگی و خدمت به انقلاب و کشور و حرکت در جهت آرمان های والای ملت می شد ؛مطمئنا امروز وضعی به مراتب بهتر از انچه هست داشتیم

7 خرداد 90

منتجب نیا (درباره برخی اظهارات خاتمی و شرط‌گذاری‌های وی برای حضور در انتخابات): طرف را به ده راه نمی‌دادند، سراغ کدخدا را گرفت

28 خرداد 90

خاتمی: خواستهای ما در این مقطع حساس برای حضور در انتخابات، آزادی زندانیان، ایجاد فضای باز و سالم و امن سیاسی و حرکت به سوی انتخابات سالم و مطلوب است

و اما 15 اسفند 90، پس از شرکت در انتخابات مجلس نهم که با اعتراض برخی از اطرافیانش روبرو شد

خاتمی: من براساس راهبرد اصلاح طلبانه به آشتی ملی و بازگشت به آرمان‌های اصیل انقلاب و قانون اساسی و ایجاد فضای همدلی و مشارکت همگان دعوت کرده و می‌کنم و انتظار داشته و دارم که همه با اسیر نماندن در گذشته و با نگاه به آینده روند تازه‌ای را در کشور آغاز کنند. تأکید اصلاح طلبی بر روند‌ها و اقدام‌های قانونی و غیر خشونت آمیز به این معنا نیست که اصلاح امور کشور بدون پرداخت هزینه می‌سر است. اما در هر اقدام سیاسی در نظر گرفتن مصالح و شرایطی که نیروهای فعال در داخل کشور با آن مواجه‌اند ضرورت دارد. در مورد انتخابات مشارکت فعال و معرفی نامزد طبعاً در گرو وجود شرایط مناسب است. مصالح بزرگ‌تر کشور و اصلاحات مقدم بر ملاحظات شخصی است و اقتضائات خاص خود را دارد. تعیین استراتژی عدم معرفی نامزد و ارائه لیست هیچگاه به معنی تحریم انتخابات نبود و می‌بایست این امر را در عمل اثبات کنیم تا با گرفتن هرگونه بهانه‌ای از بدخواهان روزنه‌ای برای امکان مفاهمه بیشتر با تکیه بر حقوق و مصلحت مردم و پیشرفت واقعی کشور باز شود.