راهکار قرآن برای سعادت و تحول جامعه

به گزارش پایگاه خبری 598، به نقل از خبرگزاری حوزه، «آیات و نکات»، پرونده رمضانی رسانه رسمی حوزه برای ماه مبارک رمضان است که حجت‌الاسلام امین اسدپور از پژوهشگران قرآنی در سی شماره به بیان سی آیه از قرآن کریم پرداخته که به صورت روزانه تقدیم شما خوبان خواهد شد.

بسم الله الرحمن الرحیم

آیه منتخب از جزء هفتم قرآن کریم آیه ۲۰ سوره مبارکه انعام است.

حضرت حق در این آیه می‌فرماید: «الَّذِینَ آتَیْنَاهُمُ الْکِتَابَ یَعْرِفُونَهُ کَمَا یَعْرِفُونَ أَبْنَاءَهُمُ ۘ الَّذِینَ خَسِرُوا أَنفُسَهُمْ فَهُمْ لَا یُؤْمِنُونَ/ کسانی که کتاب بر آن‌ها فرو فرستادیم پیغمبر اکرم را می شناختند همانطور که فرزندان و پسران خودشان را می شناختند، کسانی که به خودشان زیان زدند و ایمان نیاورند».

نکته‌ای که در این آیه شریفه باید مورد توجه قرار دهیم، آن است که معرفت و شناخت اگر توأم با باور قلبی، گرایش وجودی انسان و تنظیم مبدأ میل حرکت انسانی نباشد، به تنهایی راهگشا نیست.

یکی از آسیب هایی که معمولا جریان های فقهی و نخبگانی جامعه ما دارد، این است که فکر می‌کنند با شناخت، همه چیز حل می‌شود. فکر می کنند که اگر شبهات و مشکلات نظری و فکری جوانان، جامعه، خانواده و فرزندان خودشان را برطرف کنند، راه سعادت افراد و جامعه تضمین شده است؛ درحالی که فاصله بین شناخت و عمل خیلی زیاد است و این فاصله را معمولا دستگاه‌های معرفتی و دانشی نمی بیند و نسبت به این حلقه های مفقوده ای که بین شناخت تا عمل وجود دارد، در حجاب قرار می‌گیرند.

قرآن کریم به خوبی تاکید کرده است که برای یک حرکت اجتماعی موفق باید شناخت جامعه را ارتقا داد، اما به آن نباید اکتفا کرد. باید تلاش کرد که با ساختارهای تربیتی و فرهنگی جامعه مبدأ ملی جامعه، مبدا تصمیم‌سازی و تصمیم گیری آحاد جامعه را هدایت و به سرانجام رساند.

این آیه شریفه بیان می‌کند که مشرکین و اهل کتاب اطراف مکه و مدینه همانطوری که فرزندان خود را می شناختند، پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله را هم کاملا می‌شناختند. یعنی در لایه معرفت و شناخت هیچ مشکلی نبود و شناخت تام نسبت به مسئله نبوت حاصل شده است، اما علت عدم ایمان و کفر آنها به جهت عدم معرفت به مبدا علّی و دستگاه تربیتی حاکم بر انسان است.

در قرآن کریم معرفتی که صرفا با ذهن، عقل و شناخت های حسی به دست آمده و به ساحت قلب راه پیدا نکرده است، نمی تواند مبدأ میل تربیتی و گرایشی انسان را متحول و تنظیم کند؛ لذا علاوه بر شناخت و معرفت که در جای خود حتما نیاز است، بایستی شناخت به ساحت قلب و مبدأ میل کنش ها و گرایش‌های انسانی هم باشد تا بتواند اثرگذاری مثبت خودش را داشته باشد.

اگر حرکت بدون شناخت باشد، این حرکت زیگزاگی می شود و به تعبیری تنظیم‌گری خودش را در مدار واقعی از دست می‌دهد.

ان‌شاءالله که معرفت توأم با اراده، تصمیم و عزم در همه ما به وجود بیاید.