نگاهی گذرا به دلایل التهاب بازار ارز + نمودار

سرویس اقتصادی پایگاه 598، بازار مالی ارز در ایران به خاطر دلایل متعددی غیر از فعالیت سفته بازان و سیاست بازی ملتهب شده است: شاید در راستای سیاست های حل بحران نکته ای که خیلی به آن توجه نمیشود بحث ایجاد اطمینان اقتصادی در بازار است بنابراین دور از واقعیت نیست که بگوییم اولین و مهمترین دلیل به وجود آمدن بحران التهاب بازار مالی ارز، عدم اطمینان است؛ اختلاس های لو رفته ، عدم شفافیت در ارائه اطلاعات از طرف مقامات اجرایی (مانند وزارت دارایی و بانک مرکزی) ، مدیریت ناصحیح و مواردی از این دست موجب شده است که اعتماد اقتصادی از بین برود و نسبت به آینده نوعی بی اطلاعی حاصل شود.

بنابر این ایجاد اطمینان اقتصادی در بازار مالی باید در الویت برنامه ها قرار گیرد . به طور مثال دلیلی قانع کننده ای وجود ندارد که بانک مرکزی تورم واقعی را اعلام نمیکند چون مردم زمانی قیمت سبد کالایی خود را با قیمت سال گذشته ان مقایسه کنند قطعا برایشان تفاوت محسوس خواهد بود بنابراین اعلام نکردن یا نادرست اعلام کردن رقم تورم موجب از دست رفتن اعتماد اقتصادی به یکی از ارکان اقتصاد می گردد.

دوما دلیل این بحران که در نموداری که روزنامه وال استریت ژورنال چاپ کرده است کاهش قابل توجه مبادلات صادراتی ایران با کشورهای مختلف است مخصوصا صادرات نفت ایران بر اساس تحریم های ایالات متحده و اتحادیه اروپا و شریکان تجاری آن ها  که موجب گشته است در آمدهایی ارزی کاهش پیدا کند و این تصور پدید آید که بر اساس بدهی های ایران به مراکز بین المللی این کاهش صادرات موجب کم شدن ذخایر استراتژیک ارزی جمهوری اسلامی ایران شود که خود سیگنالی جهت افزایش قیمت ارز است ،در مقاله دو هفته گذشته درباره ناصحیح بودن این ذهنیت صحبت شد.

سوما با اینکه  تجارت الکترونیک کشور ایران رشد مناسبی در طی چند سال اخیر داشته است ولی نقاط ضعفی هم دارد که موجب گشته  نیاز به ارز کاغذی رواج پیدا کند و با ارزهای مختلف همچون کالایی اساسی برخورد شود که با رفع نقاط ضعف میتوان هم نیاز به ارز کاغذی را کاست و هم جلوی سفته بازی دلالان را گرفت.

چهارما یکی از دلایل التهاب بازار مقابله ناصحیح مقامات اجرایی با پدیده سفته بازی بود، کاهش پیدا کردن ارزش پولی زمانی که تحریم های اقتصادی اعمال میشوند کاملا طبیعی خواهد بود بنابراین  به محض آنکه بازار به این اعتقاد رسید که با کاهش ارزش واحد پولی خود مواجه خواهد شد یا به عبارتی دیگر قیمت ارز در حال افزایش است تقاضای سفته بازی  (SPECULATIVE) در بازار شکل می گیرد، به این معنی که عده ای دلار را صرفا به این جهت می خرند که در آینده ای نزدیک آن را بفروشند، که مقابله با این تقاضا بسیار مشکل و در عین حال غلط است و نباید با این تقاضا به صورت قضایی مقابله شود چون ارکان اقتصادی قوی همچون بانک مرکزی و حتی خود دولت در داخل خاک خود میتواند با سیاست های مالی همچون سیاست های انقباضی و ایجاد سیاست های دستوری نسبت به رفع شوک تحریم اقتصادی جهت جلوگیری از ایجاد التهاب در بازار اقدام نماید و دست دلالان را از بازار ارزی کوتاه نمیاد.

از جمله دلائل دیگری که میتوان به آن اشاره کرد ضعف مدیریت، عدم وجود حسابرسی موثر و کارا مخصوصا حسابرسی رعایت، پوشش نامناسب رسانه ای می باشد.

اقدامات اشتباهی هم در گذشته رخ داده که به ایجاد این التهاب دامن زده است به طور مثال با وجود افزایش تورم در سالیان گذشته که متاثر از افزایش نقدینگی بود ، دولت تبعیت از سیاست های تثبیت قیمت ارز را دنبال نمود که حتی بدون وجود شوک تحریم، شاهد ایجاد اختلال در این بازار میبودیم.