سفری به یادماندنی به پایتخت کهن ایران +عکس

شهر قزوين كه حدود يك قرن در دوره صفويان پايتخت كشورمان بوده از شهرهاي تاريخي با بافت سنتي، مذهبي و صنعتي و داراي جاذبه‌هاي گردشگري بسيار زياد و متنوع است. قدمت برخي از اماكن به چند قرن هم مي‌رسد. اما امروز و در اين سفر شما را با يكي از شاهكارهاي معماري در دوره صفويه آشنا مي‌كنيم. اين ميراث گرانبها عمارت كلاه فرنگي يادگار باقيمانده از دوره صفويه است كه در وسط شهر قزوين همچون نگيني بر انگشتري تاريخ اين شهر مي‌درخشد.

عمارت كلاه فرنگي از معدود بناهاي باقيمانده به صورت باغ از دوران صفويه در قزوين است. اين عمارت بعدها در دوره قاجاريه در زماني كه سعدالسطنه حاكم قزوين بوده بازسازي مي‌شود و از آن به بعد به كاخ چهل ستون معروف شده است. اين كاخ بسيار زيباست و درست در مركز شهر قزوين،در ميدان آزادي(سبزه‌ميدان) اين شهر واقع شده است.

ميدان آزادي يا همان سبزه‌ميدان برعكس ميدانهاي ديگر كه گرد هستند به شكل مستطيل و در فضايي بسيار بزرگ با گلكاري و آب‌نما و حوضچه‌هاي زيبا و با صندلي‌هايي كه جهت استراحت در آن تعبيه شده دقيقاً روبروي كاخ قرار دارد، انگار در گذشته‌هاي دور جزو محوطه كاخ بوده است. قرابت اين ميدان و كاخ طوري است كه بين باغ كاخ و سبزه‌ميدان فقط يك خيابان يكطرفه رد شده است.

به علت فضاي سبز و گلكاري اين ميدان در قديم عكاساني در اين مكان بودند كه از مراجعان عكس يادگاري مي‌گرفتند. اكثر افرادي كه از اين ميدان عبور كرده‌اند حتماً‌ در آلبوم خود يك عكس يادگاري از اين فضاي زيبا دارند. در حال حاضر هم نرده‌هاي اطراف ميدان را برداشته‌اند و تنديس عكاس‌باشي را در وسط آن نصب نموده‌اند كه جلوه خاصي به ميدان داده است. اين ميدان اكثر اوقات روز،‌ خصوصاً‌ در هنگام عصر پاتوق مردم و بيشتر بازنشستگان است. و اما فضاي باغ گلكاري شده در اطراف عمارت كلاه فرنگي نيز جلوه خاصي به آن داده و چشم‌هاي گردشگران را به خود خيره مي​کند. اين محوطه در سالهاي قبل در زمانهاي خاصي جهت بازديد عموم باز مي‌شد و پذيراي بازديد كنندگان بود. بيشتر نمايشگاههاي مناسبتي مثل نمايشگاه هفته دفاع مقدس در اين محوطه برگزار مي‌شد.

اما در حال حاضر جهت بازديد گردشگران در آن هميشه باز است و محوطه اطراف باغ هم جهت استراحت افراد مراجعه‌كننده اختصاص يافته است.بنا به گفته‌ها و نوشته‌هاي گذشتگان، عمارت كلاه فرنگي زماني كه شاه‌طهماسب صفوي بر مسند شاهي در ايران نشسته بود ساخته شده است. در سال 951 هجري قمري شاه طهماسب به علت ترس از حمله دولت عثماني به تبريز كه در آن زمان پايتخت ايران بود و در نزديكي مرز حكوت عثماني قرار داشت،‌ تصميم گرفت پايتخت را از تبريز به شهر قزوين كه داراي قدمت تاريخي بود و تمام راههاي مواصلاتي كشور به سمت غرب از آن مي‌گذشت منتقل كند. با اين كار هم پايتخت را از دسترس دشمن دور مي‌كرد و هم موجب مي‌شد بازار صادرات و واردات ايران به علت واقع شدن پايتخت در مسير عبور كاروانها رونق بگيرد.

اين امر باعث شد كه شاه صفوي زمينهاي موسوم به زنگي‌آباد كه متعلق به شخصي به نام ميرزا شرف جهان از معتمدين و بزرگان قزوين بود را خريداري و دستور ساخت مجموعه كاخهاي شاهي را صادر نمايد. براي ساخت كاخ، شاه صفوي كاركشته‌ترين معمارهاي كشور را فراخواند و گفت باغي به شكل مربع درست كنند و در وسط آن عمارت كاخ را كه از مجموعه تالارها،‌ ايوان‌ها و حوضچه‌ها درست شده بود بسازند. امروزه از اين كاخ فقط در عالي قاپو در خيابان سپه و عمارت كلاه فرنگي كه زماني ساختمان فرمانداري بود باقي مانده‌ است. عمارت كلاه فرنگي كه در زمان شاه طهماسب در شمال كاخهاي شاهي قرار داشت محل پذيرايي مهمانهاي خارجي بود.اين عمارت ساختماني است در دو طبقه و به شكل هشت‌ضلعي با ستونهاي آجري و با طاقهايي به شكل نيم‌دايره در طبقه پايين‌ ساخته شده است.

ديوارهاي اين طبقه مزين به نقاشي‌ها، نوشته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و نگارگري‌هاي بسيار زيبايي است كه به نگارگري مكتب قزوين كه شهرت جهاني دارد مربوط مي‌شود. در روزگار قديم خاتم‌كاريها و طلاكاري‌هاي در و ديوار بسيار زيبا بوده ولي به مرور زمان اين تزئينات زيبايي اوليه خود را از دست داده است.

عمارت كلاه فرنگي از بس زيباست كه با گفتن نمي‌شود وصفش کرد،‌ حتماً‌ بايد رفت و از نزديك آن همه شكوه و عظمت معماري سنتي را ديد. در طبقه دوم، دور تا دور آن را ايواني با ستونهاي چوبي بوسيله پنجره‌ها يا همان ارسي‌هايي با شيشه‌هاي رنگارنگ مزين شده است.

باشگاه خبرنگاران