ارثیه سرد دولت روحانی کار ماندگار دولت رئیسی

به گزارش سرویس سیاسی پایگاه 598، در حوزه تأمین انرژی و برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری برای آن اقدامی بلندمدت و نیازمند اهتمام مستمر همه دولت‌ها به این مهم است. ایجاد و حفظ زیرساخت‌های مورد نیاز برای لوله‌کشی و گازرسانی در ایران به دلیل شرایط خاص جوی، جغرافیایی و ژئوپولیتیک نیازمند برنامه‌ریزی بسیار دقیق است و این برنامه‌ریزی در روزهای سرد امسال اهمیت دو چندان می‌یابد.

تأمین انرژی سرزمینی با ابعاد جغرافیایی و جمعیتی ایران شاید در فضای رسانه‌ آسان به‌ نظر برسد اما در واقعیت‌ بسیار متفاوت و نیازمند برنامه‌ریزی‌ و سرمایه‌گذاری‌ بلندمدت است که در ارثیه رسیده به دولت سیزدهم اثری از آنها دیده نمی‌شود؛ این روزها اما دولت سخت در تلاش برای تحقق این امر مهم است.

در همین خصوص مهندس خوش‌لهجه مدیر عامل شرکت گاز استان قم صبح چهارشنبه در حاشیه جلسه ستاد تسهیل و رفع موانع تولید که در محل سالن کرامت استانداری قم برگزار شد در گفتگو با خبرنگار ما در خصوص بحران گاز کشور و وضعیت فشار گاز استان قم گفت: خوشبختانه استان قم به دلیل موقعیت جغرافیایی و قرار گرفتن بر مسیر خطوط اصلی انتقال گاز طبیعی، تاکنون به طور جدی با اُفت فشار شدید گاز طبیعی مواجه نشده است.

وی افزود: شبکه گاز کشور به صورت سراسری است و برای پایداری جریان گاز و جلوگیری از اُفت فشار شبکه، تمامی مشترکان بخش‌های مختلف در اقصی نقاط کشور می‌بایست در مصرف گاز صرفه‌جویی کرده و به نکات مرتبط با بهینه‌سازی مصرف اهتمام ورزند، با توجه به این نکته می‌توان گفت که بحران گاز مختص به یک نقطه از کشور نیست و در صورت افزایش مصرف، تمامی استان‌های کشور درگیر این معضل می‌شود.

مدیر عامل شرکت گاز استان قم همچنین در خصوص دلایل بحران گاز کشور گفت: گفتنی‌ها بسیار و واقعیت آن است که دولت سیزدهم میراث‌دار بسیاری از کاستی‌ها و غفلت‌های دولت‌های پیش از خود است. در حوزه تأمین گاز و سوخت مورد نیاز برای زمستان سال جاری هم دولت میراث‌دار، کاستی‌ها و بی‌عملی‌هایی است که بخشی از شرایط امروز تأمین گاز و سوخت مورد نیاز در کشور را سبب شده است.

واقعیت ماجرای کمبود گاز در کشور

واقعیت آن است که پروسه تأمین گاز مورد نیاز کشور با ۸۵ میلیون جمعیت موضوعی کوتاه مدت و ۲ ساله نیست و برای این تأمین بهینه باید دست‌کم یک دهه قبل نیازهای کشور شناسایی و برای تأمین آن اقدامات بلندمدت صورت گیرد. در راستای این نیازسنجی در دولت نهم طرح استراتژیک ذخیره‌سازی گاز طبیعی در مخزن سراجه قم مورد بهره‌برداری قرار گرفت؛ طرحی که مطالعات آن در اسفند ۸۴ آغاز و در دی ۹۱ افتتاح شد و براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده، قرار بود این مخزن با ظرفیت ذخیره‌سازی ۱.۵ میلیارد متر مکعب گاز، ۱۰ میلیون مترمکعب از گاز کشور تأمین شود.

به زبان ساده قرار بود گاز تولید شده در میدان‌های گازی در جنوب کشور در ۶ ماهه نخست سال به این مخزن تزریق شده و برای ۶ ماهه دوم سال در خطوط سراسری مورد استفاده قرار گیرد. این طرح با توجه به محل استقرار مخزن در نزدیکی مناطق پرمصرف، می‌توانست الگوی خوبی برای تکرار در شهرها و مناطق سردسیر یا پرمصرف کشور باشد و با احداث چنین مخازنی در روزهای سرد سال، هموطنان به گاز طبیعی دسترسی داشته باشند.

این تدبیر که در دولت‌های پیشین به دلایل نامعلومی متوقف شد، این روزها در کشورهای اروپایی تا ۲۵ درصد گاز مورد نیاز آن‌ها را تأمین می‌کند.

بهره‌برداری از میادین گازی اکتشافی هم تدبیر بلندمدت دیگری بود که با اضافه شدن هریک از آنها به چرخه تأمین گاز مورد نیاز کشور، امکان خدمت‌رسانی بهتر برای مردم با شروع موج سرما فراهم شود. موضوعی که آمارها از غفلت یا دست‌کم عقب‌ماندن از برنامه‌ریزی‌ها سخن می‌گویند و این درحالی‌ است که به اعتقاد کارشناسان، وابسته‌سازی بسیاری از نیروگاه‌ها به گاز که یکی از اقدامات دولت قبل بود، در کنار عدم برنامه‌ریزی بلندمدت و کم‌کاری‌ها در تأمین و ذخیره‌سازی گاز یکی از مهم‌ترین دلایل دشواری این‌روزهای مردم است. اقداماتی مانند انحلال شرکت ذخیره‌سازی گاز در سال ۹۷ و توقف پروژه‌های آن هم شرایط را سخت‌تر کرد؛ به‌گونه‌ای که اگر این انحلال نبود، ظرفیت عرضه روزانه گاز ۱۰۰ میلیون متر معکب بیشتر می‌شد و کمبود گاز به‌شدت این روزها مردم را آزار نمی‌داد.

اقدام دشوار دولت رئیسی برای جبران بی‌عملی دولت روحانی

رفع مشکل تامین گاز در زمان اوج مصرف، نیازمند حدود ۵،۵ میلیارد دلار برای ۱۴ پروژه عقب مانده در زیرساخت‌های ذخیره سازی گاز است که از این طریق بتوان ۲۰ درصد گاز مصرفی را ذخیره کرد.

ذخیره کردن گاز مساله ای چند ماهه یا یکساله نیست چرا که نیاز به ساخت محل های ذخیره سازی دارد که طبیعتا حتی در صورت تامین کامل منابع مالی، سالها زمان می برد.

از ابتدای دولت سیزدهم (یکسال اخیر) برنامه ذخیره‌سازی گاز به صورت جدی دنبال می‌ شود به نحوی که تا سال ۱۴۰۵ و در صورت تأمین کامل منابع، میزان ذخیره‌سازی از ۱،۷ به ۱۰ درصد تولید خواهد رسید.

روایتی مدیرعامل پیشین شرکت انتقال گاز ایران از غفلت دولت گذشته در تامین نیاز گازی کشور

مدیرعامل پیشین شرکت انتقال گاز ایران نیز معتقد است که بخش مهمی از چالش فعلی گاز کشور و خراب شدن رابطه ایران با ترکمنستان در مورد گاز ناشی از نگاه غیرراهبردی در وزارت نفت دولت گذشته بود.

رضا الماسی با روایت غفلت دولت گذشته در تامین نیاز گازی کشور، تعلل در توسعه و تحکیم روابط با ترکمنستان را خطایی راهبردی دانسته و گفته است: زیرساخت‌های بسیاری با هزینه‌های گزاف برای واردات گاز از ترکمنستان ایجاد شد که در ۸ سال گذشته به دلیل فرصت‌سوزی دولت بلا استفاده ماند؛ در حالی‌ که ترکمنستان محتاج معامله با ایران بود.

مدیرعامل پیشین شرکت انتقال گاز همچنین گفته در سایه انفعال دولت موسوم به تدبیر و امید، ایران فرصت تبدیل شدن کُریدور واسطه‌ای گازی بین ایران و ترکمنستان را هم از دست داد؛ زیرا این امکان وجود داشت که گاز ترکمنستان از ایران به کشورهای دیگر صادر شود اما معاون برنامه ریزی بیژن زنگنه در مورد سوآپ گازی به او گفته بود که هر کاری می‌خواهید بکنید اما اسم گاز ترکمنستان را نیاورید! زنگنه در مورد واردات گاز از ترکمنستان منافع ملی را در نظر نگرفت.

همانگونه که اشاره شد تامین انرژی سرزمینی با وسعت ایران نیازمند برنامه ریزی دقیق و بلند مدت می باشد و امیدواریم دولت سیزدهم به این مهم اهتمام داشته و با کمک کارشناسان و جوانان کشورمان در این زمینه به موفقیت های چشمگیری دست پیدا کند.

پیوست: 

 isna.ir/xdN9Ly

https://irna.ir/xjLvQS

http://rajanews.com/node/364109

• *علی شعبانی