
به گزارش پایگاه خبری 598، دیدار رهبران دو عضو مهم شورای امنیت سازمان ملل، یعنی روسیه و آمریکا، در آلاسکا، به طور طبیعی این روزها به سرخط اخبار و تحلیلهای حوزه بینالملل تبدیل شده است. آناستازیا تِنیشِوا، خبرنگار و تحلیلگر روس از روزنامه تایمز مسکو، در مقالهای به این دیدار پرداخته است.
ولادیمیر پوتین و همتای آمریکاییاش، دونالد ترامپ، در اولین نشست رسمی خود در سال ۲۰۱۸ در هلسینکی با چهرههایی خندان به یکدیگر دست دادند و هر دو رهبر وعده بهبود روابط را دادند.
امروز، این دو، یکی مأمور سابق کا گ ب و دیگری تاجر املاک سابق، در آلاسکا و در شرایطی کاملاً متفاوت دیدار خواهند کرد: جنگ اوکراین وارد چهارمین سال خود شده، روابط بین دو کشور تیرهوتار است و گفتمان دوران جنگ سرد در حال بازگشت است.
این دو رهبر با اهداف بسیار متفاوتی وارد مذاکراتی میشوند که قرار است به جنگ اوکراین پایان دهد. اما کارشناسان میگویند پوتین حتی پیش از نشستن بر سر میز مذاکره، یک پیروزی کلیدی به دست آورده است.
تیناتین جاپاریدزه، تحلیلگر گروه اوراسیا، می گوید:
"این نشست از اساس یک پیروزی بزرگ برای پوتین محسوب میشود. او را در موضعی مسلط قرار میدهد و از آن برای پیشبرد اهدافش استفاده میکند."
این تحلیلگر به مسکوتایمز گفت:
"این راهی برای به دست آوردن زمان، به تأخیر انداختن تحریمهای بیشتر آمریکا و در عین حال تثبیت دستاوردهای نظامی در میدان نبرد است. و علاوه بر این، پوتین سعی دارد از این فرصت برای ارتباط مستقیم دوباره با ترامپ استفاده کند و با این کار، شکافی بین آمریکا و اروپا ایجاد کند."
پوتین و ترامپ ساعت ۱۱:۳۰ به وقت محلی در آلاسکا — قلمرویی که زمانی متعلق به روسیه بود و در سال ۱۸۶۷ به آمریکا فروخته شد — ملاقات خواهند کرد. علاوه بر مزایای لجستیکی و امنیتی، بسیاری این مکان را به دلیل پیوندهای تاریخی آن با روسیه، نمادین میدانند.
کاخ سفید اعلام کرد ایده این مذاکرات صلح از سوی پوتین مطرح شد و ترامپ با وجود ناامیدی فزاینده از امتناع مسکو از آتشبس، میزبانی این نشست را پذیرفت.
یوری اوشاکوف، دستیار سیاست خارجی کرملین، گفت اگرچه مذاکرات عمدتاً بر اوکراین متمرکز خواهد بود، اما موضوعات دیگری نیز مورد بحث قرار خواهند گرفت.
وزیر امور خارجه روسیه سرگئی لاوروف، وزیر دفاع آندری بلوسوف، وزیر دارایی آنتون سیلوئانوف و فرستاده اقتصادی کیریل دیمیتریف، دیگر اعضای هیئت روسیه را تشکیل میدهند.
پوتین و ترامپ همچنین یک "دیدار دونفره" با حضور مترجمان خود خواهند داشت که پس از آن یک کنفرانس مطبوعاتی مشترک برگزار میشود — اولین کنفرانس مطبوعاتی مشترک بین رهبران آمریکا و روسیه از زمان اجلاس هلسینکی در سال ۲۰۱۸.
روث دیِرموند، مدرس ارشد مطالعات امنیتی پساشوروی در دپارتمان مطالعات جنگ کینگز کالج لندن، گفت که ظاهر این نشست، گمانهزنیها درباره تغییر جهت سیاست خارجی آمریکا تحت دولت ترامپ را تأیید میکند.
جاپاریدزه استدلال کرد که برای ترامپ، این نشست "راهی برای ازسرگیری تعامل با روسیه بر اساس شرایط خودش است."
او تصریح کرد:
"این یکی از دلایلی است که او میخواهد اطمینان حاصل کند که در این اجلاس موضوعات بیشتری غیر از جنگ اوکراین و مذاکرات مربوط به آتشبس مورد بحث قرار بگیرد."
روث دیِرموند، مدرس ارشد مطالعات امنیتی پساشوروی در دپارتمان مطالعات جنگ کینگز کالج لندن، گفت که ظاهر این نشست، گمانهزنیها درباره تغییر جهت سیاست خارجی آمریکا تحت دولت ترامپ را تأیید میکند. او می گوید:
"استقبال از پوتین — که به اتهام جنایات جنگی تحت تعقیب دیوان کیفری بینالمللی است — در یک ایالت آمریکا که زمانی قلمرو روسیه بود- تأییدی تکاندهنده از چرخش واشنگتن از متحدان سنتی خود به سمت مسکو است."
این تحلیلگر که همسو با سران اروپایی ناتو به نظر می رسد، افزود:
"اجلاس روز جمعه نشانهای غیرعادی از بازآرایی سیاست خارجی آمریکا تحت دولت ترامپ و نحوهای است که فقدان تخصص و درک این دولت، مزایای بیسابقهای برای کرملین ایجاد میکند."
ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، علیرغم درخواستهای مکرر کییف و متحدان اروپایی مبنی بر حضور این کشور جنگزده در گفتوگوهایی که آینده آن را تعیین میکند، از مذاکرات کنار گذاشته شده است.
مسکو در حال حاضر حدود ۲۰ درصد از خاک اوکراین را در اشغال دارد و اصرار دارد که این سرزمینها به عنوان بخشی از روسیه به رسمیت شناخته شوند — شرطی برای صلح.
پیش از این اجلاس، زلنسکی تکرار کرد که کشورش "به اشغالگر زمین نخواهد داد" و "هر تصمیمی بدون اوکراین، تصمیمی علیه صلح نیز هست."
زلنسکی روز چهارشنبه گفت:
"من به رئیسجمهور آمریکا و همه همکاران اروپاییمان گفتم: 'پوتین بلوف میزند.' او سعی دارد قبل از نشست آلاسکا، بر همه جبهههای اوکراین فشار وارد کند."
ادوارد لوکاس، پژوهشگر ارشد مرکز تحلیل سیاست اروپا، با اشاره طعنهآمیز به غیبت اوکراین از مذاکرات به مسکوتایمز گفت:
"فکر میکنم اگر سر میز نباشی، در منو هستی."
به گفته لوکاس، دعوت از پوتین برای مذاکره در آمریکا، خلاف سیاست تحریم و انزوای غرب علیه مسکو است که از زمان حمله روسیه به اوکراین برقرار شده است.
او تاکید می کند:
"ما از سال ۲۰۱۴، و به ویژه از ۲۰۲۲، سعی کردهایم با روسیه مانند یک کشور منفور رفتار کنیم و آن را از نظر اقتصادی، دیپلماتیک و سیاسی منزوی کنیم. و نتیجه این شده که پوتین مانند یک VIP رفتار میشود. پس این از حالا یک پیروزی بزرگ برای اوست."
الکساندر باونوف، پژوهشگر ارشد بنیاد کارنگی برای صلح بینالمللی، نظری مشابه داشت:
"با موافقت با یک دیدار دونفره درباره اوکراین پیش از آتشبس، ترامپ از حالا امتیاز داده و بنابراین بیش از پوتین ریسک میکند."
ادوارد لوکاس می گوید: "ما از سال ۲۰۱۴، و به ویژه از ۲۰۲۲، سعی کردهایم با روسیه مانند یک کشور منفور رفتار کنیم و آن را از نظر اقتصادی، دیپلماتیک و سیاسی منزوی کنیم. و نتیجه این شده که پوتین مانند یک VIP رفتار میشود. پس این از حالا یک پیروزی بزرگ برای اوست."
ترامپ پیشتر تهدید کرده بود در صورت امتناع مسکو از آتشبس تا ۸ اوت، تحریمهای ثانویه شدیدی علیه روسیه اعمال خواهد کرد — اولتیماتومی که کرملین نادیده گرفت.
باونوف گفت:
" اگر پوتین از قبول آتشبس امتناع کند، تجارت نفت روسیه تحت تحریمهای ثانویه قرار خواهد گرفت—که ترامپ خودش هم در اثربخشی آن تردید دارد."
این کارشناس روس تاکید دارد:
"[ترامپ] همچنین مجبور خواهد بود به ارسال سلاح به اوکراین ادامه دهد، حتی اگر هزینه آن را اروپا بپردازد، یا حتی موشکهای دوربرد در اختیارش بگذارد — گامی به سمت درگیری مستقیم با روسیه بدون هیچ تضمینی برای تغییر روند جنگ به نفع اوکراین. ترک اجلاس با دستخالی برای ترامپ ناخوشایند خواهد بود، و متحدان نگرانند که این او را به سمت پذیرش حیلههای پوتین سوق دهد."
ترامپ گفت معتقد است پوتین قصد دارد در این اجلاس "معاملهای" برای پایان جنگ اوکراین انجام دهد و افزود که قصد دارد پس از آن جلسهای دیگر با حضور هر دو، پوتین و زلنسکی، ترتیب دهد.
روز پنجشنبه، پوتین گفت:
"تعامل ما با دولت فعلی آمریکا، که همانطور که همه میدانند، به نظر من تلاشهای نسبتاً پرانرژی و صادقانهای برای توقف خصومتها، حل بحران و دستیابی به توافقها انجام داده است.
هدف ایجاد شرایط بلندمدت صلح نه تنها بین کشورهای ما، بلکه در اروپا و در واقع در سطح جهانی است."
اما کارشناسان نگرانند که اوکراین پس از این اجلاس — که از آن حذف شده — تحت فشار قرار گیرد تا علیرغم تلاشهای متحدان اروپایی، شرایط نامساعدی را بپذیرد.
این هفته، زلنسکی با کِر استارمر، نخستوزیر بریتانیا، در لندن دیدار کرد و در گفتوگوهای برلین بین ترامپ و رهبران اروپایی شرکت کرد — کسانی که امیدوار بودند واشنگتن را متقاعد کنند هنگام مذاکره با روسها به منافع اوکراین احترام بگذارد.
جاپاریدزه گفت:
"فکر میکنم آن پیام [از سوی متحدان اروپایی] توسط ترامپ شنیده شد و او سعی کرد به همه نشان دهد که در این مذاکرات منافع اوکراین را در نظر خواهد گرفت."
او اضافه کرد:
"اگرچه اوکراین در حال حاضر از مذاکرات مستقیم کنار گذاشته شده، اما نشانههای اخیر — به ویژه اعلام ترامپ مبنی بر تماس فوری با زلنسکی پس از اجلاس — حاکی از آن است که به زودی ممکن است اوکراین در این مذاکرات مشارکت داده شود."
چاپادزه این را هم تصریح کرد:
"ترامپ لزوماً به آلاسکا نمیرود تا منافع اوکراین را نمایندگی کند، اما غیبت زلنسکی از این نشست در حال حاضر، هرچند برای کییف ایدهآل نیست، اما کمتر از یک هفته پیش نگرانکننده به نظر میرسد."
با این وجود این تحلیلگر این مساله را هم در پایان اضافه می کند:
"این نگرانی ایجاد می شود که آمریکا و روسیه ممکن است به تفاهمی به هزینه اروپا یا اوکراین برسند، اما این مسئله هنوز نامشخص است."