معاون خرید فولاد خوزستان مطرح کرد: فشار بی‌سابقه انرژی بر صنعت فولاد

به گزارش پایگاه خبری 598، دکتر عطا تفضلی، معاون خرید فولاد خوزستان، در نشست خبری خود در حاشیه دومین روز بیست‌ویکمین نمایشگاه ایران‌متافو، با اشاره به تشدید ناترازی‌ها و فشارهای اقتصادی بر زنجیره فولاد، تأکید کرد که «افزایش سی‌برابری قیمت انرژی، ناهماهنگی‌های ساختاری، هزینه‌های رو‌به‌رشد و رانت‌های ناشی از اختلاف نرخ ارز، حاشیه سود صنعت فولاد را در آستانه بحران قرار داده است.»

فشار بی‌سابقه انرژی بر صنعت فولاد

تفضلی با بیان اینکه طی چهار سال گذشته قیمت برق صنایع حدود ۳۰ برابر شده است، گفت: «در حالی که سهم فولادسازان در مصرف برق کشور تنها ۷ تا ۸ درصد است، اما بیشترین فشار افزایش قیمت‌ها بر این صنعت وارد شده و حاشیه سود بنگاه‌های فولادی به شدت کاهش یافته است.»
او افزود: «صنعت فولاد از ناترازی برق و گاز عبور کرده، اما اکنون ناترازی آب در حال پدید آمدن است.»

ناترازی‌ شدید در زنجیره تولید

معاون خرید فولاد خوزستان با اشاره به ناهماهنگی عمیق میان بخش‌های مختلف زنجیره—from کنسانتره تا گندله، آهن اسفنجی و فولادسازی—گفت: «سودآوری نامنظم این بخش‌ها نشان می‌دهد که زنجیره تولید فاقد توازن لازم است؛ یک سال یک حلقه سودده است و سال دیگر همان بخش به نقطه زیان تبدیل می‌شود.»
او به مثال‌هایی از این نوسانات اشاره کرد و گفت: «دو سال قبل گندله در انبارها انباشته شده بود و با قیمت‌هایی مشابه یا کمتر از کنسانتره معامله می‌شد، اما امروز همان بخش سودده است.»

توسعه بدون برنامه؛ عامل اصلی بی‌تعادلی

تفضلی توسعه بدون برنامه‌ریزی واحدهای معدنی و فولادی را اصلی‌ترین علت این ناترازی دانست و توضیح داد: «بسیاری از تولیدکنندگان کنسانتره به سمت تولید گندله، احداث واحد احیا و سپس فولادسازی رفته‌اند؛ در حالی که وظیفه تولید مواد اولیه با بخش معدن است و فولادساز باید فولاد تولید کند.»

وی افزود: «این حرکت بدون برنامه باعث شده برخی بخش‌ها با مازاد تولید و برخی دیگر با کمبود شدید مواجه شوند که هزینه‌های پنهان سنگینی به کل صنعت تحمیل می‌کند.»

بحران نقدینگی و فشارهای دولتی

او در بخش دیگری از سخنانش از ناترازی نقدینگی در واحدهای صنعتی سخن گفت و اظهار کرد:
«برخلاف سنوات گذشته، دولت در بسیاری موارد پیش از موعد طلب خود را از حساب واحدها برداشت می‌کند و این اقدام با شعارهای حمایتی از تولید سازگار نیست و فشار مضاعفی ایجاد می‌کند.»

چالش‌های ارزی و مشکلات اجرای قانون حمایت از تولید

تفضلی با اشاره به پیچیدگی فرآیند ثبت سفارش برای تولیدکنندگان داخلی گفت:
«بررسی مشابه داخلی بین دو تا شش ماه زمان می‌برد و گاهی سازنده داخلی تجهیزات سنگین را در حد نمونه اولیه ارائه می‌دهد که ریسک خسارت‌های بزرگ را برای واحد تولیدی ایجاد می‌کند؛ خسارتی که سازنده توان جبران آن را ندارد.»

وی افزود: «در مقابل، مسیر بازرگانی بسیار ساده است و بازرگان ظرف یک تا دو ساعت می‌تواند همان کالا را ثبت و وارد کند؛ مصداق کامل سیاست یک بام و دو هوا.»

او همچنین با اشاره به تعیین سهمیه ارزی برای کالاهای فاقد مشابه داخلی توضیح داد:
«برخی واحدها در حالی با پیام اتمام سهمیه مواجه می‌شوند که حتی یک دلار هم از سهمیه‌شان استفاده نشده است؛ و پیشنهاد استفاده از کد تعرفه‌های دیگر نیز خود تخلف و منشأ فساد است.»

صادرات کنسانتره؛ سود برای بازرگانان، زیان برای کشور

معاون خرید فولاد خوزستان با تأکید بر اینکه صادرات مواد خام معدنی باید با نگاه بلندمدت انجام شود، گفت:
«در حالی که برخی گزارش‌ها از ذخایر ۱۰ تا ۱۵ ساله معدنی کشور حکایت دارد، افزایش شدید صادرات کنسانتره، آینده صنعت را تهدید می‌کند.»

وی افزود: «اختلاف نرخ ارز سامانه مبادله و بازار آزاد، رانت سنگینی ایجاد کرده است. قیمت داخلی کنسانتره حدود ۶۰۰۰ تومان است، اما قیمت صادراتی آن با نرخ مبادله تنها حدود ۶۳۰۰ تومان می‌شود که حتی هزینه تولید را پوشش نمی‌دهد.»

به گفته او، صادرکنندگان برای سودآوری، ارز را در سامانه عرضه نمی‌کنند یا از کارت‌های بازرگانی یک‌بارمصرف استفاده می‌کنند؛ مسئله‌ای که به جهش غیرطبیعی کارت‌های بازرگانی در سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ منجر شده است.

نتیجه؛ زیان صنعت، سود برای اقلیتی خاص

تفضلی در پایان تأکید کرد: «نتیجه این روندها، زیان مستقیم برای کشور و صنعت فولاد است. در حالی که تولیدکنندگان داخلی با کمبود مواد اولیه و فشار نقدینگی روبه‌رو هستند، تنها گروهی محدود از اختلافات ارزی بهره می‌برند.»