بایدها و نبایدهای شهردار جدید قم

به گزارش پایگاه خبری 598، پایگاه اطلاع رسانی خبرقم (قم‌نا) نوشت: این مجموعه نه تنها حاصل رصد و تحلیل دقیق وقایع و رویدادهای شهری است، بلکه بخشی از آن ناشی از مواجهه با مشکلاتی است که مدیران سابق و اسبق شهر قم یا خود عامل آن بوده‌اند یا در مدیریت آن گرفتار بوده‌اند.

حال که حکم شهردار جدید اقدام ابلاغ شده و وی از امروز در ساختمان شهرداری مستقر می‌شود، قم‌نا این تجربیات را در قالب بایدها و نبایدهای لازم در حوزه مدیریت شهری قم به‌صورت دوستانه، خیرخواهانه و از سر دلسوزی و تعهد، در اختیار شهردار جدید می‌گذارد.

۱- شاید اولین اقدامی که شهردار جدید قم بلافاصله پس از حضور در ساختمان شهرداری باید انجام دهد، استفاده از آسانسور عمومی _آسانسوری که برای تمام کارمندان و عموم مردم قابل دسترس باشد_ است. شهردار باید خود را مدیون مردم بداند و از هر اقدامی که موجب دوری‌اش از مردم می‌شود، از جمله استفاده از آسانسور خصوصی اجتناب کند.

۲- علاوه بر این، مردم قم نباید شبحی از شهردار شهرشان را ببینند؛ شهردار جدید قم باید در انظار عموم ظاهر شود، در مراسمات مردمی شرکت کند و مانع از ارتباط مردم با خودش نشود. همچنین پیشنهاد می‌شود شهردار جدید قم بخشی از ساعات خود در طول هفته را به برگزاری جلسات ملاقات مردمی اختصاص دهد.

۳- شهردار جدید قم باید خود را وامدار مردم بداند و از نزدیکی به گروه‌های سیاسی و پدرخوانده‌های شهر و افرادی که این روزها برای جایگاه‌های شهرداری دندان تیز کرده‌اند و افرادی که همچنان به دنبال نفوذ در کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری هستند، پرهیز کند. آقای شهردار! این جایگاه دست شما امانت است؛ لطفا اجازه سوءاستفاده از بیت‌المال را به ویژه‌خواران و زیاده‌خواهان ندهید.

۴- با این حال شهردار جدید قم نباید تمامیت‌خواه باشد و اقدام به حذف مخالفان خود از تمامی عرصه‌های حکمرانی و مدیریتی کند؛ به خصوص اگر این جایگاه حکمرانی و مدیریتی برآمده از رای مردم باشد. در دوره مدیریت شهردار سابق قم حتی اسامی اعضای شورای شهری که مخالف شهردار سابق بودند، در اخبار منتشر شده و سایر برنامه‌ها کمتر دیده می‌شد و یا به طور کامل حذف می‌شد. شهردار جدید قم باید بتواند با مخالفان خود نیز کار شهر را پیش ببرد.

۵- شهردار جدید قم برخلاف انتظارات، بومی قم نیست و طبیعی است که خانواده وی تا پیش از این در قم سکونت نداشته‌ باشند؛ اما این دلیلی برای عدم سکونت خانواده آقای شهردار در قم نیست. شهردار جدید قم خود و منصوبانش نباید «مدیر پروازی» باشند و همچون گذشته آخر هفته‌ها شهر را به دست یک دیپلمه یا فرد دیگری بسپارند!

۶- «هویت شهری» مهمترین اصل در حوزه مدیریت شهری است و زمامداران شهر قم از جمله شهردار جدید می‌بایست تمام فعالیت‌های خود را به‌ گونه‌ای تنظیم کنند که پیوست فرهنگی مرتبط با هویت شهری قم در تمامی پروژه‌های حوزه مدیریت شهری در نظر گرفته شود و با نگاه تمدنی امور شهر پیش رود.

۷- همچنین شهردار جدید قم باید قم را به عنوان ام‌القرای جهان اسلام ببیند و در تبلیغات محیطی چه در مناسبت‌های مذهبی سال، چه روزهای بدون مناسبت، هویت شهری قم را به صورت برجسته نشان دهد.

۸- مع‌الاسف تبلیغات تجاری در قم طی سال‌های گذشته بر نمادهای مذهبی قم پیشی گرفته است؛ به طوری که هم‌اکنون بسیاری از معابر شهر قم پر از بیلبوردها و بنرهای برندهای تجاری است. اگرچه اجاره جایگاه این بیلبوردها و بنرها یکی از منابع کسب درآمد توسط شهرداری است؛ اما به نظر می‌رسد در توسعه و استفاده از این منبع درآمدی افراط شده است.

۹- «هویت بصری» شهرها از دیگر مسائلی است که شهرداری‌ها به صورت مستقیم با آن سر و کار دارند. بررسی‌ها نشان می‌دهد افراط در تبلیغ «سرای ایرانی» باعث شده است تا این مجتمع تجاری در نقشه‌های ادراکی شهروندان به سومین نماد بصری قم _پس از حرم مطهر و مسجد مقدس جمکران_ تبدیل شود. من اگر جای شهردار جدید قم بودم پس از حضور در ساختمان شهرداری دستور جمع‌آوری تمام بیلبوردها و بنرهای سرای ایرانی را صادر می‌کردم؛ چرا که این کار علاوه بر صیانت از هویت بصری شهر و جبران ناکارآمدی‌های گذشته، به نوعی حمایت از کسب و کارهای خُرد شهر نیز محسوب می‌شود.

۱۰- شهردار جدید قم تلاش برای به اتمام رساندن پروژه‌های اصلی قم که مردم سال‌ها منتظر تکمیل آن هستند، را جزو رسالت‌ و وظیفه اصلی خود قرار دهد. یکی از جلوه‌های ناکارآمدی قبلی و قبلی‌ترها عدم بهره‌برداری از پروژه مترو و مونوریل قم است که بارها و سال‌ها برای اتمام آن وعده دادند. بر شهردار جدید قم واجب است تمام دست‌اندرکاران این ناکارآمدی‌ها را برکنار کند و با برنامه‌ریزی و تامین بودجه، ریل‌گذاری برای به پایان رساندن این پروژه‌ها را تسهیل کند.

۱۱- همچنین شهردار جدید قم باید در توسعه شهر قم، «عدالت اجتماعی» به صورت جدی و با وسواس بسیار لحاظ کند. پروژه‌های شهری قم نباید منجر به محرومیت‌زایی و حاشیه‌نشینی شود. علاوه بر این، توزیع سرمایه در شهر نباید به گونه‌ای باشد که مردم یک محله احساس تبعیض کنند و چه بسا لازم باشد مناطق کم‌برخوردار قم بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

۱۲- اگر از من سوال شود که «مهمترین معضلاتی که شهر قم با آن دست و پنجه نرم می‌کند، چیست؟!» پس از مشکلات فرهنگی، یقینا معضل محیط زیستی را بیان می‌کردم. شهر قم از جمله شهرهای آلوده کشور است که در شش ماه نخست سال با پدیده گرد و غبار و در شش ماه دوم نیز با پدیده آلاینده‌ها و وارونگی دما مواجه است. پربیراه نیست که اگر بگوییم مقصر اصلی آلودگی هوای قم در شش ماه دوم سال، شهرداری است؛ چراکه آمارها نشان می‌دهد بیش از ۷۰ درصد علت این آلودگی، خودروها هستند و همین آلودگی سالانه ۸۰۰ کشته در قم می‌دهد. شهردار قم باید به عنوان یکی از حکمرانان شهر، مصلحت و صلاح مردم را در نظر بگیرد و به جای ولع در ساخت زیر گذر و روگذر، با توسعه سیستم حمل و نقل عمومی و ارائه راهکارهای کارشناسی شده و با دوام، مردم را به سمت این استفاده از این سیستم سوق دهد. همچنین انتقال کوره‌های آجرپزی و برخورد جدی با ضایعاتی‌‌های حاشیه شهر می‌تواند از جمله اولویت‌های شهردار جدید قم باشد. آقای شهردار! نمی‌دانید اگر قفل سی و چندساله انتقال کوره‌های آجرپزی حاشیه جمکران به شهرک صنعتی محمودآباد را بشکنید، تا چه اندازه به مردم قم خدمت کرده‌اید!

۱۳- توسعه فضای سبز قم که قرار بود در سلامت روانی جامعه نقش ایفا کند، امروز سلامت جانی مردم قم را در معرض تهدید قرار داده است. برداشت بی‌رویه آب از منابع سفره‌های آب زیرزمینی در شرایطی که استان قم در معرض خشکسالی شدید قرار دارد، موجب بزرگترین فرونشست‌های کشور در استان قم شده است. جالب اینکه شهرداری توپ را به زمین جهاد کشاورزی و جهاد کشاورزی توپ را به زمین شهرداری می‌اندازد؛ غافل از اینکه «همه» مقصرند! همه کسانی که باید نظارت کنند ولی نمی‌کنند. بماند که توسعه فضای سبز و کشاورزی در استان قم در سطح کلان تا چه اندازه برای قم حاشیه‌ساز بوده است که نمونه‌های آن را در شبکه‌های اجتماعی می‌توانید جست‌وجو و نظاره کنید. لذا شهردار جدید قم می‌بایست مانع از توسعه فضای سبز شهر بدون تامین منابع آبی جدید _منبع آبی غیر از منابع آب زیرزمینی_ شده و دلیل آن را به صورت واضح برای مردم توضیح دهد.

۱۴- شفافیت، شفافیت، شفافیت! اگرچه در شیوه انتخاب شهردار جدید شفافیت لازم لحاظ نشد و نگارنده این سیاهه به خوبی آگاه است که نبود شفافیت در زمان حضور شهردار جدید قم در شهرداری تهران تا چه اندازه حاشیه‌ساز بوده و از آن دوران خاطرات عبرت‌آموز فراوانی دارد. شهردار جدید قم لازم است بداند شفافیت از مسائلی است قبلی‌ها در شهرداری قم به لطایف‌الحیل دورش زدند و به پاسخ درخواست‌های ثبت شده در سامانه انتشار و دسترسی آزادانه پاسخ سر بالا و غیر مرتبط می‌دادند. آقای شهردار اگر می‌خواهد به آن بلا مبتلا نشود و چند صباحی دیگر در معرض اتهام قرار نگیرد، با مردم رو راست و شفاف باشد، مدیران خود را از لایه‌های پنهان گروه‌های سیاسی بیرون نیاورد و تمام قراردادهای شهرداری را بدون واهمه منتشر کند.

در پایان، پایگاه اطلاع‌رسانی «قم‌نا» با نگاهی مسئولانه و از سر دغدغه نسبت به سرنوشت این شهر اعلام می‌دارد که این نکات را نه برای خط و نشان کشیدن برای مدیران جدید شهر، بلکه برای کمک به اصلاح مسیر و ارتقای عملکرد مدیریت شهری بیان می‌کند.

باور ما این است که اگر شهردار جدید قم با نگاهی گفتمانی، تخصص‌محور و عدالت‌گرا وارد میدان شود، می‌توان امید داشت که شهر قم از وضعیت فعلی عبور کند و به جایگاهی درخور شأن شهروندان و جایگاه تمدنی‌اش دست یابد.

بی‌تردید تاریخ درباره عملکرد هر مدیر قضاوت خواهد کرد، و آن‌چه می‌ماند، اثر خدمت صادقانه و تصمیم درست در لحظه‌های تعیین‌کننده است.