هنرمندی که کاسبِ دنیا نبود و برای نام و نانِ دنیا، کاسبی نکرد

 پایگاه خبری 598: در زمانه‌ای که بسیاری از بازیگران سینما و تلویزیون در طول این دو سال پس از وقوع عملیات طوفان‌الاقصی، حتی کوچکترین واکنشی نسبت به جنایات بی‌سابقه صهیونیست‌ها در باریکه‌ی غزه و کشتار وحشیانه زنان و کودکان این خطه مظلوم نداشتند، روز گذشته هنرمندی به دیار باقی شتافت که صراحتاً بیان می‌داشت و به آن هم افتخار می کرد که حزب‌اللهی است.

این بازیگر متعهد و محبوب سینما، تئاتر و تلویزیون که به گفته خودش روزهای انقلاب در خیابان‌ها علیه سلطنت به مبارزه می‌پرداخت، پس از پیروزی انقلاب اسلامی به‌شکل حرفه‌ای وارد کار هنری شد و البته تا آخرین لحظات عمرش، انقلابی ماند و با باورهای انقلابی و اعتقادات راسخ مذهبی زندگی کرد.

شروع درخشان فعالیت در سینمای ایران

او همچنین در روزهای آغازین انقلاب از بنیانگذاران حوزه هنری و مرکز هنرهای نمایشی وزارت ارشاد بود و مشخصاً از ابتدای دهه شصت به عنوان بازیگر وارد سینما شد. اولین تجربه بازی اش در فیلم "مرگ دیگری" رقم خورد که اتفاقاً تحسین‌های بسیاری را برانگیخت به نحوی که بسیاری از کارشناسان سینمایی از ورود یک استعداد به وادی هنر هفتمِ وطنی صحبت می‌کردند.

کاسبی البته همزمان با بازیگری به کارگردانی نیز روی آورد و یکی از آثار برجسته سینمای ایران در دهه ۶۰ را با عنوان"شنا در زمستان" تولید کرد؛ اثری که شهید سید مرتضی آوینی با نگارش یادداشتی ضمن اشاره به خلاف جریان آب حرکت کردن این فیلم و پرهیز از موضوعات روزمره و تکراری برایش نوشت:"درحیرتم که چگونه کسی جرأت کرده است که روی به آدم‌ها و فضاهایی اینچنین بیاورد..."

مرد "خوش غیرت" سینما و تلویزیون ایران

با این وجود، این اولین و آخرین تجربه فیلمسازی کاسبی بود چرا که پس از آن صرفاً در زمینه بازیگری متمرکز شد و نقش‌هایی به یادماندنی را در سینما و تلویزیون کشورمان ایفا کرد. ازجمله این نقش‌آفرینی‌ها که برای مردم به شدت خاطره‌انگیز بوده، بازی در دو مجموعه تلویزیونی "خوش رکاب" و "خوش غیرت" بود. با این حال در سینما نیز با فیلم هایی همچون "بدوک"، "پدر"، "حمله به اچ۳"، "نفوذی" و... خوش درخشید.

مرحوم کاسبی همچنین جوایز و افتخارات مختلفی نیز در طول حیات خود کسب کرد که از آن جمله سیمرغ بلورین بهترین بازیگر جشنواره فجر و نشان درجه یک هنری است، با این حال فراتر از این عناوین و افتخارات، افتخارش خدمت به جامعه انقلابی ایران و مردم بود.

سریال "دادستان" واپسین تجربه کاری محمد کاسبی بود که سال ۱۳۹۹ و حین بازی در این سریال دچار عارضه قلبی شد و پس از آن درگیر امور درمانی شد.

چفیه حضرت آقا برایم بسیار عزیز است

این هنرمند فرهیخته و متعهد، فروردین ماه سال ۱۴۰۱، در بستر بیماری چفیه رهبر معظم انقلاب را به‌عنوان هدیه از طرف ایشان دریافت کرد و در خصوص این هدیه و احساسش نسبت به آن بیان داشت: "چفیه اهدایی حضرت آقا برایم بس عزیز و ارزشمند است که در بدترین شرایط زندگی در وجودم امیدی تازه دمید. همچنین فرزندان شهید حاج قاسم سلیمانی با حضور در بیمارستان و عیادت از محمد کاسبی، انگشتر حاج قاسم را به این هنرمند پیشکسوت هدیه دادند. ‌"

مرحوم کاسبی تنها چند قبل از درگذشت، در گفتگویی با روزنامه کیهان به عنوان آخرین مصاحبه‌اش گفته بود:"اساسنامه و مرامنامه مورد قبول من قرآن است. کدام مرامنامه یا اساسنامه‌ای در دنیا پیدا می‌کنید که کامل‌تر از قرآن باشد و کدام دبیرکلی را بهتر از خدا می‌توانید پیدا کنید و کدام حزبی را بهتر از حزب خدا؟ حزب‌الله هم‌الغالبون! من به این مفهوم، حزب‌اللهی هستم و افتخار می‌کنم که پیرو قرآن باشم و افتخار می‌کنم به دبیرکلی این حزب که پروردگار من است و تمام تلاشم را می‌کنم که مرامنامه این حزب را اجرا کنم"

جسارت انقلابی در بیان مواضع و دیدگاه‌ها

در جای دیگری از همین مصاحبه ابراز داشت: "واقعاً دم بچه‌های سپاه پاسداران گرم که در جنگ دوازده روزه از جان خودشان گذشتند و مظلوم واقع شدند و باید اسمشان را گرامی بداریم. متأسفم برای آنهائی که قبلاً قدرت موشکی ما را زیر سؤال می‌بردند و برخورداری از این قدرت را نفی می‌کردند. چون اگر این موشک‌ها و بزرگانی چون شهید طهرانی مقدم و سایر شهدا نبودند، خاک این مملکت توسط دشمنان به توبره کشیده می‌شد"

او همچنین نسبت به تحولات منطقه ای و جهانی و به خصوص مظلومیت مردم غزه و فلسطین بسیار حساس و پیگیر بود، کما این که در همین مصاحبه به صراحت بیان داشت:"نمی‌توانیم بگوییم کل یوم عاشورا، کل ارض کربلا و عزاداری کنم یا ادعا کنم «بنی آدم اعضای یک پیکرند» بعد بگویم بچه‌های فلسطینی به ما چه ربطی دارد! بچه‌های غزه مثل دندان کرسی یک آدم هستند که امروز درد گرفته، مگر می‌توان گفت به من چه؛ که اگر بگویی از انسانیت دور هستی. "

برای نام و نانِ دنیا کاسبی نکرد

به تعبیر جالب "مرتضی فاطمی نیا" از روزنامه نگاران و فعالان رسانه‌ای کشور، محمد کاسبی را باید آخرین نسل از بازیگران متعهدی دانست که تئاتر را با تفکر و سینما را با مسئولیت اجتماعی معنا کردند و لذا باید گفت که میراث او در سینما و تلویزیون تنها مجموعه‌ای از نقش‌ها نیست، بلکه درسی درباره زیستن صادقانه در جهان هنر است. مرحوم کاسبی حقیقتاً سینماگری بود که هیچ‌گاه در بزنگاه‌های تاریخی کشور اعتقاد، اعتبارش و شرافتش را با هیچ چیز معامله نکرد و تا روز آخر پای اعتقاداتش ماند؛ او در همین دنیا زیست اما برای نام و نان دنیوی، کاسبی نکرد و این مهم ترین راز و رمز ماندگاری هنرمندانی از این جنس است.