سرمقاله برخی روزنامه‌های صبح امروز کشور

*کیهان

روزنامه کیهان در سرمقاله خود با عنوان « شیرازه این کتاب » به قلم « حسین شریعتمداری » آورده است.

«انتقاد، آن ارزشیابی منصفانه ای است که یک آدم کارشناس می کند؛ نقادی همین است دیگر. وقتی شما طلا را می برید پیش یک زرگر که نقادی کند، او می گوید که آقا این عیارش بیست است، یعنی عیار بیست را قبول می کند. حالا از بیست وچهار - که عیار خالص است- چهار عیار کم است. این شد نقادی، البته زرگر هم هست و وسیله نقادی را هم دارد. اما اگر چنانچه طلا را بردید مثلاً پیش یک آهنگر و او یک نگاهی کرد و آن را انداخت و گفت: آقا این که چیزی نیست! این اسمش نقادی نیست. اولاً؛ اصل طلا بودن این، انکار شده، خب، بالاخره مرد حسابی! حالا عیار بیست و چهار ندارد، عیار بیست که دارد. این را قبول کن! ثانیاً؛ شما که اهل این کار و آشنای این کار نیستی! آدم متاسفانه می بیند چیزهایی که به نام انتقاد از دولت و نقادی دولت، امروز گفته می شود، شکل همین تخریب را دارد؛ یعنی انکار امتیازات، قبول نکردن برجستگی ها و کارهای خوب و درشت کردن و برجسته کردن ضعف ها. خب، بله، ضعف هست. هر دولتی بالاخره ضعف دارد؛ انسان ها ضعف دارند دیگر؛ ضعف ها را بگویند: قوت ها را بگویند. جمع بندی کار یک دولت آن وقتی است که ضعف ها و قوت ها را منصفانه پهلوی همدیگر قرار بدهند. آن وقت می شود جمع بندی کرد».

در آخرین روز هفته گذشته که با اولین روز هفته دولت همزمان بود، رهبر معظم انقلاب در دیدار رئیس جمهور و اعضای هیئت دولت با ایشان فرمول کارشناسانه و دقیقی برای ارزیابی عملکرد دولت و میزان انطباق آن با آرمان ها و آموزه های اسلامی و انقلابی ارائه فرمودند. تمثیلی که حضرت آقا در تشریح و توضیح فرمول یاد شده به کار گرفته اند با توجه به «واقع نمایی» و «دقت نظر» مثال زدنی ایشان، حاکی از آن است که رهبر معظم انقلاب به عملکرد دولت محترم نمره ای فراتر از «نمره قبولی» می دهند. ضمن آن که ایشان در بیانات خویش برای این ارزیابی به نمونه های مستند فراوانی نیز اشاره کردند. «کارهای وسیع عمرانی در مناطق مختلف کشور، پیشرفت چشمگیر در زمینه علم و فنآوری، ارتقای جایگاه ایران در عرصه سیاست خارجی و مسائل بین المللی، برجسته شدن ارزش های انقلاب در گفتار و رفتار دولت از جمله ساده زیستی و دوری از تجمل، استکبارستیزی و افتخار به انقلابی گری و تلاش برای ارتباط گسترده با مردم و...»

رهبر معظم انقلاب در ارزیابی عملکرد دولت دقیقاً همان فرمولی را به کار گرفتند که خود برای نقادی منصفانه و دلسوزانه پیشنهاد کرده بودند، ایشان در کنار نقاط قوت فراوان و مثال زدنی دولت به نقاط ضعف نیز اشاره داشتند و برخی از «نباید»هایی که هست و «باید»هایی را که مورد غفلت قرار گرفته برشمردند که «رعایت قانون»، نظارت بر زیرمجموعه ها، پی گیری مصوبات و وعده هایی که مخصوصاً در سفرهای استانی داده می شود، بررسی آمار و ارقامی که زیرمجموعه ها ارائه می دهند، مبارزه با فساد اقتصادی، مقابله با تورم و گرانی ناشی از آن، تعامل با مجلس و قوه قضائیه، مشاوره با نخبگان و توجه به مقوله فرهنگ از جمله آنهاست و نهایتاً تقدیر از پرکاری دولت و تأکید بر حفظ این روحیه تا پایان آخرین سالی که از دوران خدمت دولت خدمتگزار باقی مانده است.

اکنون با توجه به حمایت گسترده و مستند حضرت آقا از دولت محترم و برشمردن ویژگی های بعضاً منحصر به فرد آن می توان نتیجه گرفت که؛

1- دولت اگرچه خالی از نقاط ضعف نیست ولی این نقاط ضعف کم شمار با نقاط قوت فراوان و پرشمار آن قابل مقایسه نیست. پیش از این در حالی که کسانی با اشاره به برخی از همین نقاط ضعف، زبان و قلم به نقد غیرمنصفانه دولت گشوده و به افراط رسیده بودند، طی یادداشتی مستند اشاره داشتیم که مجموعه این نقاط ضعف فقط می تواند نمره دولت خدمتگزار را از 100 به 90 تنزل دهد و این در حالی است که رقبای احمدی نژاد و دولت های اصلاحات و کارگزاران در هم‌آوردی با دولت ایشان به زحمت نمره قبولی می گیرند که البته بسیاری از اعضای دو دولت یاد شده در جریان فتنه 88 رفوزه هم شدند.

2- ساز و کارهای پیشنهادی دلسوزان نظام و مردم اگر واقعاً دلسوزانه باشد، الزاماً بایستی در بستر دولت دنبال شود. نکته ای که متأسفانه چند هفته قبل از سوی برخی مسئولان قبلی دولت، به غفلت نادیده گرفته شده و با ارسال نامه ای خواستار تشکیل گروهی از نخبگان و صاحبنظران برای پی گیری اموری شده بودند که مطابق قانون در حوزه ماموریت و مسئولیت دولت است. نویسندگان نامه که متاسفانه ارسال آن را رسانه ای کردند! به این نکته بدیهی توجه نداشته اند که نامه مورد اشاره، نفی آشکار صلاحیت دولت تلقی می شود که از یکسو بیرون از جایگاه نویسندگان نامه بوده است و دیگر آن که دولت پیشانی نظام است و از این روی بدون کمترین تردیدی، نامه یاد شده را می توان و باید، بازی ناخودآگاه نویسندگان در میدان دشمن ارزیابی کرد که با نقد دلسوزانه- که ضروری و سازنده است- فاصله فراوانی دارد.

3- «نظارت بر زیرمجموعه» نکته ای است که در توصیه های رهبر معظم انقلاب به دولت جایگاه ویژه ای داشت. گفتنی است رئیس جمهور محترم اگرچه در این باره، حساسیت ویژه ای از خود نشان می دهند که درخور تقدیر است ولی در پاره ای از موارد، اعتماد مطلق- و یا نزدیک به مطلق- ایشان نسبت به کسانی که نشان داده اند شایسته این اعتماد نیستند، موقعیت و جایگاه دولت آقای احمدی نژاد را با آسیب روبرو کرده است. نگاهی به مواضع و عملکرد این طیف حاکی از آن است که در بسیاری از موارد با مواضع و عملکرد رئیس جمهور فاصله زیادی دارند. مثلا در حالی که نظر با شجاعت اعلام شده و مستدل آقای دکتر احمدی نژاد درباره هولوکاست تعادل رژیم صهیونیستی را برهم زده است، یکی از افراد همین حلقه از صهیونیست های اشغالگر با عنوان «مردم اسرائیل»! یاد می کند و یا در گرماگرم تلاش بی وقفه و مثال زدنی رئیس جمهور برای جهت دهی بودجه به سوی اقشار مستضعف جامعه، که امید فراوانی در دل ها آفریده است، حلقه یاد شده، با صرف هزینه های کلان به برپایی همایش های بی حاصل با دعوت از کسانی که بعضا کمترین همخوانی با نظام و مردم ندارند و حاتم بخشی از بیت المال به فلان هنرپیشه و حمایت از برخی کلان سرمایه داران و خرید و راه اندازی نشریات آنچنانی و... مشغول است.

4- حمایت گسترده رهبر معظم انقلاب از دولت و توصیه های دلسوزانه و کارشناسانه ایشان به ریاست محترم جمهوری و اعضای کابینه، ضمن آن که سرمایه بزرگی برای دولت و تقدیری جانانه از سال ها تلاش بی وقفه و متراکم دولتمردان است، برای تمامیت نظام، اعم از قوای سه‌گانه و سایر مراکز و سازمان ها و ارکان جمهوری اسلامی ایران نیز، ظرفیت پرحجم و دامنه داری فراهم آورده است، که در بیانی دیگر می‌توان و باید آن را شیرازه کتاب نظام تلقی کرد و سلامت و درستی حرکت اجزاء خرد و کلان جمهوری اسلامی ایران را در پیوند با این شیرازه به ارزیابی نشست. تاکید بر شعارهای انقلاب اسلامی، ساده زیستی، مردم دوستی، پاکدستی، استکبارستیزی، حمایت از محرومان، شجاعت در برخورد با مفاسد اقتصادی و... آموزه هایی هستند که همه قوا موظف به ظرفیت سازی برای تحقق آنند.

* رسالت

روزنامه رسالت در سرمقاله خود با عنوان « اهمیت سال آخر دولت » به قلم «صالح اسکندری » آورده است.

یکی از نگرانی هایی که همواره در واپسین سال دولت ها وجود داشته کوتاهی و سستی در فعالیت های تلاشگرانه بوده است. اینکه دولتمردان در آخرین سال مسئولیتشان پس از یک سری تبلیغات در شهریور ماه به تدریج کار را رها کنند و انگیزه های سابق خود را برای خدمت از دست بدهند.  این در حالی است که اهمیت آخرین سال دور دوم عمر دولت ها اگر به مراتب بیشتر از سالهای دیگر نباشد، کمتر نیست. چرا که دولت ها در سال پایانی، آخرین صفحه کتاب خدمت خود را می‌نویسند و هر خواننده ای معمولا نتیجه گیری داستان بیشتر در ذهنش می ماند. از طرفی این سنت زندگی است که « اعمل لدنیاک کأنّک تعیّش ابدا ».دولتمردان در سال آخر باید به گونه ای عمل کنند که گویی حیات سیاسی و مدیریتی ماندگاری در انتظار آنهاست. از سویی دولت ها در آخرین سال عمر خود پایه های حرکت مسئولان آینده کشور را بنا می کنند که خود وظیفه سنگینی است.«من سنّ سنّة حسنة کان له اجرها و اجر من عمل بها الی یوم القیامة و من سنّ سنّة سیّئة کان علیه وزرها و وزر من عمل بها الی یوم القیامة»

دولت ها در پایه گذاری سنت ها و بدعت ها نقش بسزایی در ساختار جمهوری اسلامی ایران دارند. فرمول این تاثیر گذاری بدین شکل است که قاعده نرم هرم ساختاری و کارکردی دولت در مردم‌سالاری دینی مشتمل بر یک سلسله ثوابت و محکمات مشروع در سیاست گذاری است که متناظر با نشانه ها و دال برتر گفتمان انقلاب اسلامی به صورت بندی ساختاری و رفتاری دولت می انجامد. این قواعد سیاست گذاری به موازات سخت افزارهای قانون اساسی سنگ بنای دولت اسلامی محسوب می شود.این قواعد در گام اول ضمن تنظیم و تطبیق ساختارها و رفتارهای دولتها با نظام واره ارزشی و هنجاری جامعه اسلامی به برقراری ارتباط منطقی بین ساختارهای دولتی و کار ویژه‌ها با منافع، مطالبات و چشمداشت‌های شهروندان می انجامد. قواعد نرم گفتمانی دولت اسلامی بین دو مسیر ثبات نهادمند و تغییرات سامان مند پل می زند و مولد رویکردی خلاق در عین واقع گرا برای اداره کشور در دهه های آتی می گردد. صورت‌بندی نهایی این فرمول در سال پایانی عمر دولت ها انجام می شود.

دهم نیز از این قاعده مستثنی نیست به خصوص که این دولت با متغیر های جدیدی نیز در واپسین سال عمر خود روبروست که اهمیت سال آخر را مضاعف می کند. رهبر معظم انقلاب اهمیت این سال را در دیدار اخیر دولتمردان بدین شکل متذکر شدند:"این سال آخر دولت شما، سال مهمی هم هست؛ هم از جهت شرایط بین‌‌المللی و شرایطی که وجود دارد، سال بسیار مهمی است - یعنی شما در حال مواجهه با زورآزمایی قدرتهای مستکبر هستید که دارند همه‌‌ توانشان را خرج می‌کنند، شاید بتوانند شما را به عقب‌‌نشینی و قبول شکست وادار کنند؛ شما هم باید از همه‌‌ توانتان استفاده کنید تا بتوانید این توهّم باطل ذهن دشمن را به هم بزنید - هم از جهت آخرین بودن. در واقع شما در سال آخر می‌خواهید این کتاب طولانی و پر حجم خدمات دولت را شیرازه‌‌بندی کنید و آماده کنید و تحویل بدهید. یعنی باید واقعاً امسال کار اگر نگوئیم جدی‌‌تر از همیشه باشد، بلاشک باید در این سال آخر هیچگونه کوتاهی و سستی‌‌ای در کار نباشد."

در واقع مواجهه هدفمند با تحریم ها و جمع بندی خدمات زیاد دولت نهم و دهم علاوه بر سایر مختصات، دو ویژگی مهم سال آخر دولت دهم است که اهمیت این سال را به مراتب بیشتر می کند.

دولت امروز باید پنجه در پنجه دشمن بیندازد و با تحریم های‌بی سابقه ای که علیه ملت ایران وضع شده  زورآزمایی کند. چرا که تمام تلاش دشمن عقب نشینی دولت و تمام همت دولت باید شکستن کمر تحریم ها و جلوگیری از وارد شدن فشارها به مردم باشد. از طرفی دولت 7 سال کار شبانه روزی در کارنامه خود برای ارائه به مردم دارد. جمع بندی و صورت‌بندی این همه کار و خدمتی که در این دو دولت انجام شده خود نیازمند هنر و خلاقیت است.

یکی از امتیازات گفتمانی دولت نهم و دهم برجسته شدن ارزشهای انقلاب بود. این مهم علاوه بر اینکه در فضای عمومی جامعه قابل لمس است بارها امتیازات این دو دولت نظیر ساده‌‌زیستی مسئولان، استکبارستیزی، افتخار به انقلابی‌گری توسط رهبر معظم انقلاب مورد اشاره قرار گرفته است. گرایش اغلب جریانات سیاسی به تابلو خط امام(ره) و بازگشت به ارزشهای انقلاب اسلامی در چند انتخابات اخیر موید این واقعیت است که ترمیم و احیاء گفتمان انقلاب اسلامی بخش مهمی از مطالبات عمومی را تشکیل می دهد. این موضوع به تنهایی دستاورد بسیار بزرگی برای دولت نهم و دهم است و به نظر می رسد همین رویکرد ارزنده در کنار سایر مختصات و امتیازات دولت احمدی نژاد سبب شود سال پایانی دولت دهم مجال مغتنمی برای پایه گذاری سنت های حسنه در اداره کشور قلمداد شود.

اعتلا و اعتزاز کلمه اسلام، ارتباط گسترده با مردم، نگاه بلند مدت در سیاستگذاری ها و اصلاحات ساختاری، عدالت محوری، تعقیب سیاست فرهنگ بسترساز و اقتصاد ابزار ساز در مسیر دولت اسلامی، اصلاح ساختارهای گزینش کارگزاران سیاسی، دگرگونی فرهنگ سیاسی، جامعه پذیری سیاسی ولایت فقیه، تسری عقلانیت دینی در رفتار دولت، کار، تلاش و خستگی ناپذیری، استکبار ستیزی، ساده زیستی و پرهیز از تجمل گرایی، مبارزه با فساد و... جملگی سنت های حسنه ای است که پایه ای برای حرکت مدیران آینده کشور محسوب می شود.

دولت دهم در سال پایانی عمر خود نباید اجازه دهد که پایان مسیر این دولت در نشیب باشد. دولت مامور به ختم کار در فراز است. این دولت در دو سه سال گذشته در کنار نقاط قوت خود در مظان برخی اتهامات نظیر انحراف از گفتمان انقلاب نیز بوده است. دولت می تواند در بیش از 300 روز آینده این نقاط سیاه را از دامن خود پاک کند و کارنامه سفیدی از خود به جای بگذارد. اگر احمدی‌نژاد از همین امروز تصمیم بگیرد می تواند افکار عمومی را یک بار دیگر پشت سر خود بسیج کند فقط کافی است ارزش زمان باقی مانده را بداند و همان‌طور که مقام معظم رهبری نیز تاکید فرمودند راز گرایش عمومی مردم به دولت خود را باز یابد و آن را مجددا احیا کند. امروز در دهه چهارم انقلاب گرایش عمومی مردم و مسئولان کشور به حرکت انقلابی، جهت‌گیری انقلابی، ارزشهای انقلابی و مبانی انقلاب است. مردم احمدی نژاد را در دل گفتمان انقلاب می پذیرند و نه خارج از آن.

* جمهوری اسلامی

روزنامه جمهوری اسلامی در سرمقاله خود با عنوان « بازخوانی توصیه‌های اقتصادی رهبری به دولت » آورده است.

سخنان رهبر معظم انقلاب در دیدار ایشان با اعضای هیأت دولت حاوی نکات مهم و بسیار قابل تأملی است که بازخوانی و تحلیل این سخنان را امری ضروری می‌سازد.

اهمیت سخنان رهبری خصوصاً در حوزه اقتصاد و معیشت مردم به این جهت، زیاد است که ایشان انتظارات و توقعات خود را از دولت به صورت صریح و بسیار شفاف بیان کرده‌اند و این صراحت و شفافیت به توصیه‌های ایشان جنبه دستوری بخشیده است و شاید مناسب باشد این بخش از سخنان رهبر انقلاب را دستورات بالاترین مقام قانونی کشور به قوه مجریه قلمداد کنیم یعنی امری فراتر از توصیه و انتظار.

با این توضیح می‌توان به صورت جزئی‌تری به این بخش از سخنان رهبری نگریست و موارد ذیل را به تفکیک تحلیل کرد.

الف - رهبر انقلاب طی سال‌های اخیر و با انتخاب عناوینی اقتصادی برای هر سال، اولویت و اهمیت مسائل اقتصادی را در شرایط فعلی کشور بارها مورد تاکید قرار داده‌اند. در چنین بستری تأکید ایشان بر مشکلات تورمی و کاهش قدرت خرید مردم به عنوان بارزترین چالش اقتصادی - معیشتی به روشنی نشان می‌دهد که تلاش‌ها و اقدامات دولت را برای کاستن از بار سنگین گرانی‌ها بر دوش مردم به هیچ وجه کافی و مثمرثمر ارزیابی نمی‌کنند. به دیگر سخن، ایشان با تصریح و تأکید بر وجود مشکل تورم و کاهش قدرت خرید در دیدار خود با اعضای هیأت دولت، عدم رفع و کاهش این معضل را نقطه ضعف بزرگی در کارنامه عملکرد دولت‌های نهم و دهم دانسته‌اند که حتی کمکهای فراوان ایشان نیز به دولت طی سال‌های اخیر برای حل این مشکل از سوی دولتمردان چندان مغتنم شمرده نشده تا جایی که مقام معظم رهبری را بر آن داشته است تا با اشاره صریح به ضرورت چاره اندیشی برای این مشکل، دولت را به تکاپوی بیشتر وادار کنند.

ب - رهبر انقلاب در حوزه اقتصاد علاوه بر اینکه با انگشت گذاشتن بر معضل تورم، خواستار چاره اندیشی سریع برای آن شدند، دو نکته کلیدی را نیز یادآور شدند؛ نخست اینکه تورم سال‌ها و ماه‌های اخیر ناشی از کمبود عرضه نیست و به عبارت دیگر ما با تورم کالایی مواجه نیستیم. دیگر هم اینکه ایشان با تأکید بر اینکه کارشناسان معتقدند، افزایش نقدینگی به ایجاد تورم منجر شده است، علاوه بر اینکه منشأ تورم را سیاستهای پولی دولت دانسته‌اند بر ضرورت پذیرش دیدگاه‌های کارشناسی نیز مهر تأیید زدند.

ج - تأکید رهبر انقلاب بر ضرورت حل معضل تورم آن هم در فرصت یک سال پایانی عمر دولت دهم از این جنبه نیز قابل تأمل است که دولت نه تنها می‌تواند با در پیش گرفتن سیاست‌های صحیح و کارشناسی قدری هم شده از فشار تورم بر اقشار کم درآمد جامعه بکاهد بلکه گویای این تذکر مهم نیز هست که دولت دهم موظف است مشکلاتی را که طی 4 سال فعالیت خود با اتخاذ برخی سیاستهای غیرکارشناسی پدید آمده، پیش از تحویل کار به دولت بعدی، تقلیل دهد.

د - صورت استفاده از ظرفیت‌های فراوان بخش خصوصی برای تحقق اقتصاد مقاومتی از دیگر فرازهای سخنان رهبری در حوزه اقتصاد بود که باید توجه ویژه‌ای به آن داشت.

این توجه از دو منظر باید صورت پذیرد؛ نخست اینکه مصرف کنندگان در جامعه ما به عنوان بخش خصوصی و بدنه جامعه باید مورد توجه قرار گیرند و منظر دوم نیز توجه به بخش خصوصی مولد و فعال در حوزه اقتصادی است. شاید این پرسش مطرح شود که معنای توجه به بخش خصوصی مصرف کننده آن هم در مقوله اقتصاد مقاومتی چیست؟

واقعیت این است که مردم هر کشوری برای مقاومت در برابر دشمنان و متجاوزان به آب و خاکشان نیازمند انگیزه کافی هستند. از این انگیزه در ادبیات سیاسی و جامعه شناسی امروز به "سرمایه اجتماعی" تعبیر می‌شود. از این رو تحقق اقتصاد مقاومتی که نیازمند پایبندی جامعه به اخلاق کسب و کار، استفاده از کالاهای ساخت داخل، پرهیز از تجملات و اسراف، همراهی با مسئولان و تحمل مشکلات اقتصادی است، تنها در سایه ایجاد و محافظت از سرمایه اجتماعی تحقق می‌یابد.

این سرمایه اجتماعی نیز تنها در شرایطی حفظ و افزایش می‌یابد که مردم آن جامعه، شاهد برخوردهای عادلانه و قاطع با مفسدان در حوزه‌های مختلف، خصوصاً مفسدان و رانت جویان اقتصادی باشند نمی‌توان از مردم توقع داشت مقابل دشمنان و حمله اقتصادی بدخواهان مقاومت کنند درحالی که شاهد جولان دادن مفسدان و رانت خواران اقتصادی هستند. از این رو توصیه رهبر انقلاب در مورد اقتصاد مقاومتی از یک جنبه در حقیقت متضمن برخورد با فسادهای اقتصادی توسط دولت است. در حقیقت دولت باید روزنه‌های فساد اقتصادی را با تصمیمات صحیح مسدود کند تا سایر دستگاه‌ها با سودجویان برخورد کنند.

جنبه دوم تحقق اقتصاد مقاومتی نیز همانگونه که در سخنان رهبری هم اشاره شده، استفاده از ظرفیت بخش خصوصی مولد، سالم و متعهد است. کنار هم قرار گرفتن ضرورت استفاده از بخش خصوصی و اجرای صحیح اصل 44 در سخنان اخیر رهبری در حقیقت تکرار همان نگاه همیشگی ایشان در مورد میدان دادن به بخش خصوصی، کاهش حضور دولت در حوزه اجرایی و عملیاتی و ایفای نقش سیاستگذاری و نظارتی است. چکیده و اهم این راهبردها طی سال‌های گذشته در قالب سیاست‌های اجرایی اصل 44 ابلاغ و تکرار شده و توصیه رهبری به این موارد در واقع فرا خواندن دولت به اهتمام جدی در اجرای اصل 44 است.

*دنیای اقتصاد

روزنامه دنیای اقتصاد در سرمقاله خود با عنوان « فرصت‌های اقتصادی عدم تعهد » به قلم « یاسر ملایی » آورده است.

رهبران کشورهای انقلابی و استقلال‌طلب هند، مصر، اندونزی و یوگسلاوی، در حالی درسال 1961 میلادی بنیان جنبش عدم تعهد را گذاشتند که رقابت شدیدی میان دو بلوک شرق و غرب در حوزه‌های مختلف سیاسی، نظامی، فرهنگی، اجتماعی‌ و اقتصادی درگرفته‌ بود و بحث‌های جدی میان اندیشمندان و روشنفکران جوامع مختلف درباره‌ این دوراهی سرنوشت وجود داشت و این سوال جدی مطرح بود که از کدام راه می‌توان به پیشرفت و موفقیت دست یافت؟ در اوج این رقابت جهانی و جنگ سرد میان ابرقدرت‌ها، بنیان‌گذاران جنبش عدم تعهد، با محوریت اصولی چون «استقلال‌طلبی»، «همزیستی مسالمت‌آمیز»، «برابری» و «احترام به تمامیت ارضی کشورها»، کشورهای جهان سوم را گرد آورند و به دنبال حفظ هویت و استقلال خود در جهان دوقطبی بودند.

اما، امروز دیگر از فضای دو قطبی خبری نیست و در رقابت میان اندیشه‌های اقتصادی، اقتصاد دولتی و اندیشه‌های کمونیستی جایگاه خود را در میان اندیشمندان، اقتصاددانان و سیاست‌گذاران از دست داده است. امروزه، تجربه جوامع و یافته‌های استوار علمی آشکار کرده است که راه توسعه‌ اقتصادی کشورها و بهبود سطح رفاه مردم از اقتصاد رقابتی و تجارت آزاد می‌گذرد.

این تغییر در اوضاع و احوال جهانی، در اکثریت قریب به اتفاق کشورهای عضو جنبش عدم تعهد قابل مشاهده است. امروزه، اکثر این کشورها با عنوان «در حال توسعه» شناخته می‌شوند و با در پیش گرفتن سیاست‌های اقتصاد آزاد در داخل و توسعه‌ تجارت در خارج، جوامع خود را در مسیر پیشرفت و توسعه‌ اقتصادی قرار داده‌‌اند. آنها، این طریق را بهترین راه برای احیا و بازیابی هویت و استقلال خود در عرصه بین‌المللی یافته‌اند. کشورهایی مانند هند، مالزی، آفریقای جنوبی و چین (به عنوان عضو ناظر نم) از این دسته هستند.

با توجه به این رویکرد، بی‌جهت نیست به‌رغم اینکه انگیزه‌ اصلی تشکیل این سازمان بزرگ بین‌المللی، یعنی اعلام «عدم تعهد» به ابرقدرت‌های جهانی و پیگیری منافع جهان سوم کمرنگ‌تر از گذشته مطرح است اما، 7000 نفر از بیش از 100 کشور جهان در اجلاس تهران شرکت می‌کنند. به نظر می‌رسد امروزه، یکی از اصلی‌ترین انگیزه‌های کشورها برای شرکت در چنین نشست‌هایی، یافتن‌ راه‌های توسعه‌ تجارت و فرصت‌های جدید برای بخش‌‌های مختلف اقتصادی است. بنابراین، بی‌دلیل نیست که بخش بزرگی از هیات 150 نفره شرکت کننده از کشور هندوستان در اجلاس تهران را تجار و فعالان اقتصادی تشکیل دهند.

امید می‌رود در شرایط ویژه اقتصادی کشور و در حالی که اقتصاد ملی در معرض تحریم‌های ناعادلانه‌ قرار دارد، مسوولان برگزاری این اجلاس به ابعاد اقتصادی و تجاری این اجلاس توجه کافی معطوف کرده باشند و در شرایطی که اقتصاد ملی به یافتن راه‌های جدید برای تجارت با دنیا نیاز مبرم دارد، با دعوت و میدان دادن به فعالان اقتصادی کشور، زمینه را برای بهره‌برداری موثر از این فرصت و برقراری ارتباطات تجاری فراهم کنند و اقتصاد ملی از برگزاری این اجلاس به خوبی منتفع شود.

* مردم‌سالاری

روزنامه مردم سالاری در سرمقاله خود با عنوان « بهترین فرصت برای بازسازی روابط » به قلم « منصور فرزامی » آورده است.

روزهای آینده برای ایران، ایام پرکاری است که نیاز به برنامه ریزی و هماهنگی همه نیروهایی دارد که می‌توانند در جهت منافع کشور بر حسب واقعیت‌های موجود – نه خیال پردازی‌ها – گام بردارند. و صد البته روزهای پرکاری – نه تعطیلی – رسانه‌ها نیز هست. چون نباید تعطیلی مخرب تهران با آن زیانهای سنگین اقتصادی، امور و اوقات ما را به بطالت ببرد. از معایب بزرگ ما آن است که جز انتخابات و روز قدس و... جامعه را – برخلاف جوامع جهانی - برای تحولات بزرگ و رویدادهای مهم آماده نمی‌کنیم آن چنان که حتی بسیاری از مردم نمی‌دانند در جامعه ما چه می‌گذرد. دلیل این مسامحه و تعلل و خوی ناسزاوار، همان زلزله اسف بار و در عین حال، عبرت آموز آذربایجان است که در رسانه ملی « با خنده بازار » آشفته بازاری تاسف آمیز می‌سازد و در بهت همه، خم به ابرو هم، نمی‌آورد! گویی که در قبال چنان فاجعه دردآوری، بر ما مسئولیتی نیست و بی اعتنا گذشتن، روال همیشگی کار است! اینها را باید از بی‌برنامگی و سوء مدیریت دانست وگرنه به گمان نگارنده، نباید تعمدی در کار باشد بلکه گاهی کاری به حسن نیت به ما می‌دهند که از قابلیت‌های ما بزرگ تر است!در چند روز آینده، شانزدهمین اجلاس سران جنبش غیر متعهدها در تهران برگزار می‌شود و گفته‌ها حاکی از آن است که بیش از صد کشور در سطوح مختلف در این نشست حضور خواهند یافت. رویداد بزرگی است اگر چه برخی بر این باورند که بعد از جهان دوقطبی و فروپاشی ابرقدرت شوروی، ضرورتی بر وجود جنبش غیر متعهدها احساس نمی‌شود اما به هر حال می‌توان با سیاست و تدبیر درست، منویات بانیان نخستین آن را تا حدودی به نتیجه رساند و در مقابل زورگویی‌های آمریکا و برخی از کشورهای اروپایی، حرفی برای گفتن داشت و از طرفی از فرصت‌های موجود در بازسازی روابط فی مابین و سیاست خارجی و اقتصادی و فرهنگی، بهترین نتیجه را کسب کرد. بنابراین بایسته است که نکات ذیل از جانب دولتمردان مورد نظر واقع شود:

1-آزادی زندانیان سیاسی و امنیتی در روزهای اخیر می‌تواند طلیعه خوشی برای آشتی ملی و بیانگر عطوفت اسلامی‌باشد و سران کشورها را از اخبار خوش آن تحت تاثیر قرار دهد و نگرش آنان را نسبت به ما به حسن تعبیر و تلقی تبدیل کند و سرمشق خوبی برای آنان در سیاست داخلی تلقی گردد مگر نه این است که ما ایران را « ام القرای » اسلام می‌دانیم؟

2-داشتن روابط درست و مدبرانه با کشورهای تاثیر گذار مصر، ترکیه و عربستان در جهان اسلام برای ما، به ویژه در این شرایط امری بسیار حساس و حیاتی است و با بازسازی روابط با آنان می‌توانیم از خطرهای احتمالی آینده پیشگیری کنیم.

3-با عنایت به اینکه در روزهای برگزاری اجلاس، توجه خبرگزاری‌ها و دنیا به ماست. نباید آن چنان سخن بگوییم و عمل کنیم که دنیا ما را جنگ طلب و عامل نابودی ملتها و موجب سلب آرامش همسایگان بداند. این زمان، بهترین فرصت برای خنثی کردن تبلیغات سوئی است که خبرگزاری‌های استکباری برای ما، ایجاد کرده‌اند.لذا با بیان مهربانانه و منطقی و مستدل و دنیا پسندانه می‌توانیم به مقصود خود برسیم.

4-با توجه به حضور روسای مجلس در این نشست، حضور موثر مجلس شورای اسلامی، در مذاکرات حاشیه اجلاس بسیار ضروری و کارگشاست

5-از هم اکنون باید زمینه ملاقاتهای سیاسی و اقتصادی در حاشیه نشست مشخص باشد تا ما را به موفقیت‌های بزرگی در این موارد برساند و اوضاع اقتصادی ما را سروسامان دهد و موضع ما را در عرصه سیلست جهانی تقویت کند.

6-پرهیز از خود بزرگ بینی و یا موضع انفعالی، سیاست درست ما را در جهان تبیین خواهد کرد. « نمود ما به ظرفیت بودمان » باشد نه کمتر و نه بیشتر. خودشناسی عامل کامیابی خواهد بود. در این اجلاس نباید منافع ملی ما تحت تاثیر مسائل حاشیه ای قرار گیرد.

7-اگر مبانی حکومت جمهوری اسلامی‌خود را در عمل درست عرضه کنیم، مشروعیت و مقبولیت ما در جهان تضمین خواهد شد.

8-مذاکرات درست و سنجیده اقتصادی با سران و نمایندگان حاضر کشورها و انعقاد قراردادها و سندهای همکاری، بسیاری از محدودیت‌های تحریم‌ها را بی اثر یا کم اثر خواهد کرد.

9-همه می‌دانیم که یکی از رکن‌های مهم توسعه، صنعت گردشگری است. بنابراین بسیار بجاست که جاذبه‌های طبیعی و تاریخی کشور ما برای حاضران معرفی و منتج به تنظیم قراردادها در جذب گردشگر شود. برپایی نمایشگاه صنایع دستی در حاشیه نشست بسیار ضروری و تبلیغ کشور ماست.

10-ترتیبی اتخاذ شود تا حاضران در اجلاس به توانمندی‌های ایران در صنایع بزرگ و کوچک و منابع عظیم خدادادی کشورما پی ببرند و در قراردادهای اقتصادی به ما اعتماد کنند. امید است که با تمهیدات درست، گامهای موثری را در تجدید و بازسازی روابط خود با دیگر کشورها برداریم.

*حمایت

روزنامه حمایت در سرمقاله خود با عنوان « هفته دولت و میزبانی سران جنبش عدم تعهد » آورده است.

همانگونه که مخاطبان ارجمند می‌دانند هفته منتهی به سالگرد شهادت شهیدان رجایی و باهنر، همه ساله در کشور عزیزمان با عنوان هفته دولت گرامی داشته می‌شود. در این هفته مردم با گزارشات جدید عملکردهای نهادهای مختلف قوه مجریه بار دیگر آشنا می‌شوند و متقابلا به دست‌اندرکاران امور اجرایی به جهت تلاش‌هایشان برای اعتلای کشور خسته نباشید می‌گویند. چنانچه ما نیز وظیفه خود می‌دانیم که به یکایک اعضای محترم دولت اعم از رییس جمهور و وزرا و عموم دست‌اندرکاران وزارتخانه‌ها و نهادهای اجرایی در سراسر کشور این مناسبت مهم را تبریک گفته و خدا قوت عرض کنیم. معمولا در آغاز این هفته، همه ساله اعضای هیئت دولت دیداری با رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران دارند تا ارزیابی رهبری از عملکردهای خود را بشنوند و هرگونه راهنمایی و ارشاد‌های ایشان برای حرکت آینده دولت ، اخذ شود. رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار هفته گذشته با دولت ضمن تأکید بر اینکه این دولت به پرکاری شهرت دارد و باید یک سال آخر خود را نیز با همین روحیه و خصیصه به پایان رساند، توصیه های مهمی داشتند.از جمله تلاش روز افزون دولت برای کاهش برخی مشکلات اقتصادی مردم و یا ضرورت مبارزه با فساد اقتصادی در سطوح مختلف و یا ایستادگی در مقابل زورگویان عالم. امسال بزرگداشت هفته دولت با مناسبت مهم و برجسته دیگری نیز تقارن پیدا کرده و آن برگزاری شانزدهمین اجلاس سران کشورهای جنبش عدم تعهد در تهران است. نظر به اهمیت این رویداد، نکاتی در این خصوص به شرح زیر تقدیم می‌شود. امید است مرضی خداوند سبحان واقع شود و برای ارتقای آگاهی‌ها و حساسیت‌های مخاطبان ارجمند مفید باشد.از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تا کنون دولت‌های مختلف با رأی مردم بر سر کار آمده‌اند و هر یک در دوره زمانی خود خدمات بسیاری را برای تحقق آرمان‌های انقلاب اسلامی و برقراری عدالت در کشور معمول داشته‌اند. دولت فعلی نیز در همین خصوص و در چارچوب خط مشی و برنامه های خاص خود، تلاش‌های زیادی را به کار بسته تا به خصوص اقشار آسیب پذیر و مناطق مختلف کشور به توانمندی نایل آیند. اجرای برنامه هدفمندسازی یارانه‌ها، اجرای طرح‌های تحول اقتصادی در ابعاد مختلف برابر مصوبات قانونی ذیربط، انجام سفرهای استانی مستمر در جهت درک مشکلات هر منطقه و تصمیم گیری فوری در جهت رشد و توسعه مناطق مختلف کشور از جمله اقدامات مهمی است که دولت فعلی به‌آنها مبادرت ورزیده و گزارش‌های مفصلی در هر بخش به مردم عرضه داشته است. اگرچه نقد و نظرهای مختلف نیز در هر حیطه وجود دارد و از جمله این نقد و نظرها از سوی نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی و یا متخصصین علمی ذیربط مطرح شده‌اند. خدمات دولت به خصوص طی سال گذشته در شرایطی انجام پذیرفته که تحریم‌های اقتصادی علیه ایران ابعاد جدید و گسترده تری یافته و همین فشارها و دست اندازی ها ، موجب شده که در برخی زمینه‌های معیشت مردم فشارهایی تازه وارد شود. در چنین شرایطی، میزبانی اجلاس سران جنبش عدم تعهد چه در سطح داخلی و چه در سطح بین‌المللی، پیام‌های متعددی در بردارد. در سطح داخلی این نوید را به مردم می‌دهد که نمایندگان آن‌ها در بخش‌های مختلف حاکمیت به خصوص قوه مجریه این توان و آمادگی را دارند که میزبان یک چنین رویداد بزرگ جهانی باشند و در سطح جهانی نیز برگزاری اجلاس عدم تعهد در تهران حاکی از آن است که تعاملات جمهوری اسلامی ایران با کشورهای مختلف جهان و سازمان‌های بین‌المللی، به رغم همه فشارهای قدرت‌های زورگوی جهانی در حدی است که اکثر کشورهای جهان به دعوت ایران پاسخ مثبت می‌دهند و در عالی‌ترین سطوح در اجلاس شرکت می‌کنند.

مردم عزیز کشورمان به خصوص آن‌ها که طی روزهای اخیر گزارش‌ها و مقاله‌های متعدد منتشره در رسانه‌ها را مطالعه کرده اند، حتماً مطلع هستند که جنبش عدم تعهد در زمانه‌ای که فضای دو قطبی بلوک‌های غرب و شرق بر جهان حاکم بود، به ابتکار برخی از رهبران کشورهای رهایی یافته از استعمار خارجی ایجاد شد و اولین گردهمایی خود را با حضور 29 کشور در حال توسعه در سال 1955 میلادی در اندونزی برگزار کرد و پس از آن به تدریج اعضای آن افزایش یافت به نحوی که امروزه از صد و نود و چند عضو سازمان ملل، 120 کشور عضو جنبش عدم تعهد هستند و کشورها و سازمان‌های متعدد بین‌المللی به عنوان ناظر در اجلاس‌های جنبش حضور می یابند. اصول پنجگانه مشهور جنبش عدم تعهد جملگی حول عدم وابستگی به زورگویان عالم و تلاش برای جهانی صلح آمیزتر و انسانی تر و عادلانه تر می باشند.

ایران قبل از انقلاب اسلامی به علت وابستگی حکومت وقت به غرب و عضویت در پیمان سنتو، عملاً نمی‌توانست به عضویت جنبش عدم تعهد درآید. ولی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1979 میلادی، بلافاصله در همان سال به جنبش عدم تعهد پیوست و در اجلاس سران جنبش در هاوانا شرکت و بعد از آن در تمامی نشست‌های این جنبش حضور فعال داشته است.

طی سال‌های اخیر، اعضای جنبش عدم تعهد در قضایای مربوط به اعمال فشارهای غرب علیه برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران، بارها از ایران حمایت و زورگویی‌های غرب را رد کرده‌اند.

با این حال نباید تصور کنیم که جنبش عدم تعهد از ظرفیت‌های حداکثری خود تا کنون در عرصه جهانی بهره جسته است. از جمله دلایل و عوامل این امر عبارتند از اینکه اولاً جنبش عدم تعهد به رغم عضویت 120 کشور جهان در آن هنوز دبیرخانه ثابت و مقر دایمی ندارد. همین امر باعث می شود که در هر دوره سه ساله رییس وقت جنبش و تروئیکای جنبش (روسای دوره قبل، فعلی و آینده جنبش) امور مختلف این ائتلاف جهانی را ساماندهی کنند که اگر تحرک لازم را نداشته باشند، عملاً خروجی قابل توجهی به نام جنبش عدم تعهد نصیب جهانیان به‌خصوص ملت‌های عضو جنبش نمی شود. درثانی، درون کشورهای عضو جنبش عدم تعهد خود گروه‌بندی‌های مختلفی دیده می شود که هر یک نگرش‌های خاصی به امور جهانی دارند.اتحادیه عرب، سازمان وحدت آفریقا، کنفرانس کشورهای اسلامی از جمله مهم ترین گروه بندی‌های داخل مجموعه کشورهای عدم تعهد هستند. گاه این گروه بندی ها مانع حرکت همه کشورها حول اصول مشترک جنبش عدم تعهد می شوند. وآخراینکه در ترکیب 120 کشور عضو جنبش، ناهمگونی قابل توجهی از حیث ساختار سیاسی، اقتصادی و درجه پیشرفت و عقب ماندگی و دغدغه های حقوقی و سیاسی دیده می‌شود که همین امر اتخاذ تصمیمات مشترک در ابعاد سیاسی، اقتصادی، حقوقی و فرهنگی را در مواردی با مشکلاتی مواجه می سازد و باعث می‌شود که قدرت‌های زورگوی جهانی با ترفندهای خاصِ خود از تقویت ائتلاف و همدلی بین کشورهای عدم تعهد جلوگیری کنند. با عنایت به مراتب فوق، هنر جمهوری اسلامی ایران در اجلاس شانزدهم و در دوره 3 ساله ریاست جنبش و حضور بعدی در تروئیکای جنبش در این مدت این است که بتواند نقاط مشترک ورای تفاوت های ساختاری داخل کشورهای عضو و ورای گروه بندی های منطقه ای را آن چنان شفاف و تقویت کند که همه کشورهای عضو، منافع و مصلحت خود را در آن ببینند که در جهت پیشبرد فعالیت های جنبش عدم تعهد تلاش کرده و همراهی کنند.همچنین اگر در اجلاس شانزدهم مبحث ایجاد دبیرخانه ثابت جنبش عدم تعهد ولو با تقسیم بندی موضوعی و توزیع بین چندین کشور عضو به سرانجامی شایسته برسد. به طور قطع در آینده جامعه جهانی آثار زیادی بر جای خواهد نهاد. جمهوری اسلامی ایران در اجلاس وزرای خارجه عضو جنبش عدم تعهد در تهران (شهریور سال 1386) پیشنهاد ایجاد مرکز تنوع فرهنگی و حقوق بشر جنبش عدم تعهد به میزبانی دایمی ایران را مطرح کرد که به تصویب کشورهای عضو رسید و از آن زمان تا کنون دفتر مزبور برنامه های آموزشی یا همایش‌های علمی را در سطح بین المللی به اجرا درآورده است که اگرچه بسیار بیشتر از اینها نیز می شد، در ابعاد مختلف اقدام کرد ولی این خود نمودی کوچک از ظرفیت‌های ایران برای تحرک بخشی به قابلیت‌های جنبش عدم تعهد است. هم اینک مسئولان وزارت خارجه ایران خبر از تنظیم سند اقتصادی 300 صفحه ای برای نشست سران جنبش دادند که به طور قطع مشابه همین کار در ابعاد سیاسی، حقوقی و فرهنگی نیز باید تنظیم شده باشد تا چارچوب‌های جهش جنبش عدم تعهد به سمت اثرگذاری شایسته بر امور بین المللی فراهم آید. قرار است رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز در افتتاحیه اجلاس جنبش عدم تعهد سخنرانی داشته باشند که قطعاً این امر نیز نشان از اهمیت دهی بالای مسئولان جمهوری اسلامی به فعال سازی جنبش عدم تعهد در زمینه عادلانه‌تر ساختن جامعه جهانی دارد. رهبر معظم انقلاب اسلامی در گذشته اعلام داشته‌اند که «معتقدیم جنبش عدم تعهد باید حقیقتاً یک هویت مستقل و بارزی را در دنیا داشته باشد و عاملی برای بیمناک شدن قدرت های بزرگی که عادت به تجاوز کرده اند، باشد».

سخن پایانی

در سطح جهانی، امروزه بلوغ قابل توجهی بین ملت‌های مختلف دیده می شود. بدین معنا که ملت‌های مختلف به راحتی تشخیص می‌دهند که کدام دولت‌ها زورگویی می‌کنند و کدام دولت‌ها در مقابل زور و ظلم می‌ایستند. سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران به طور اساسی و محوری، مخاطبانش ملت‌ها هستند، تا آرمان‌های انقلاب اسلامی را دریابند و برای جهانی عادلانه‌تر در برنامه‌ها و فعالیت خود به کار گیرند. در عین حال این واقعیت را نمی توان نادیده گرفت که بسیاری از ملت‌ها هنوز نتوانسته‌اند نظام مردم سالار در سطح داخلی کشور خود حاکم کنند. بنابراین در مواردی، کسانی به عنوان دولتمردان و حاکمان از سوی آنها در عرصه بین المللی و در اجلاس‌های مختلف از جمله جنبش عدم تعهد حضور می‌یابند که چندان مورد تأیید آنها نیستند.جمهوری اسلامی ایران باید با ظرافت و هنرمندی لازم ضمن رعایت تعاملات منطقی و تفاهم‌آمیز با دولت های مختلف عضو جنبش عدم تعهد، به نحوی عمل کند که دولت های عضو جنبش در سطوح داخلی کشورهای خود نیز روز به روز پاسخگویی به ملت هایشان را ارتقا بخشند تا با بهره مندی از پشتوانه مردمی، در سطح جهانی نیز بتوانند رویکرد مستقل جنبش عدم تعهد را تقویت کنند نه اینکه گاهی نوعی رویکرد دوگانه را در پیش گیرند، بدین نحو که در جمع عدم تعهدها با اعضای عدم تعهد ابراز همدلی کنند و خارج از آن ابزار سلطه گران جهانی و علیه مطالبات ملت های خود باشند. امید است، تقارن هفته دولت با اجلاس سران کشورهای عضو جنبش عدم تعهد به برکت خون های پاک شهیدان رجایی و باهنر، سرآغازی برای تأثیرگذاری شایسته جریان مستقل کشورهای عدم تعهد در سطح جهانی باشد و امیدی تازه برای ملت های تحت ستم و عدالت خواهان جهانی به بار آورد.از یاد نبریم که برای حصول هدف یاد شده، بسیار فنی و دقیق و همه جانبه باید عمل کرد نه اینکه با یک سری کارهای شعاری و تبلیغی کلیشه ای وبدون توجه به ابعاد مختلف، این فرصت ارزشمند تاثیرگذاری برساختارهای ناعادلانه جهانی را از دست بدهیم.

*آفرینش

روزنامه آفرینش در سرمقاله خود با عنوان « نقش غیرمتعهدها در برنامه هسته ای ایران » به قلم « حمیدرضا عسگری » آورده است.

در یک سال اخیر پرونده هسته ای کشورمان سه بار در معرض گفتگو با آژانس انرژی اتمی قرار گرفته و سه بار مورد مذاکره با کشورهای 1+5(نشست های استانبول، بغداد و مسکو) که در پی این نشست ها نگاه سیاسی و یکجانبه گرایی به پرونده هسته ای ما لحظه ای از سیر معادلات طرف مقابل حذف نشده است.

آخرین دور این مذاکرات روزجمعه در وین برگزارشد، اما نکاتی پیرامون این نشست وجود دارد که به آن اشاره خواهیم کرد.

یوکیا آمانو مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی، درست قبل از برگزاری این نشست درباره آن ابراز ناامیدی کرده بود. وی گفته بود: «در حال حاضر نمی توانم بگویم در مورد نتیجه مذاکرات این هفته با مقام های ایرانی خوشبین هستم. من شواهدی در مورد تغییر بسیار زود این اوضاع در اختیار ندارم».

این اظهارنظر نشان می دهد آژانس تصمیمی به در پیش گرفتن هیچ رویه خلاقانه ای در این نشست نداشته و صرفا امیدوار بوده که به سبب افزایش حجم تحریم های اقتصادی و فشارهای اسرائیل مبنی بر حمله نظامی، ایران آماده تعدیل مواضع و امتیازدهی شده باشد. بارها و به کرات ایران اعلام کرده است که سیاست "تهدید و پیشروی" نخواهد پذیرفت و از حقوق بارز خود چشم پوشی نخواهد کرد. اما برگزاری این نشست های بدون نتیجه باعث به وجود آمدن یک دور باطل و تکراری شده که نتیجه ای جز "ادامه مذاکرات در آینده!" در پی نداشته است.

لذا آنچه از اوضاع کنونی به نظر می رسد اینکه بهتر است، در فضای بی تدبیری غرب در پرونده هسته ای کشورمان، این ما باشیم که راه و روشی جدید برای پیگیری مسائل هسته ای ارائه دهیم. البته تا پیش از این نیز جمهوری اسلامی در قالب بسته های مجزا راهکارهای پیشنهادی برای رفع ابهامات موجود را ارائه کرده است، اما این بار می توان رنگ و لعابی بین المللی به رویکرد خود بدهیم تا از مقبولیت و همراهی جمع کثیری از کشورها و افکار عمومی نیز بهره مند گردد.

درحال حاضر برگزاری اجلاس غیرمتعهدها درتهران فرصتی مساعد را دراختیار ما گذاشته تا دیپلماسی کشورمان را از انزوای تحمیلی از سوی غرب خارج کند. در همین راستا می توان از پتانسیل این کشورها برای اثبات حقوق هسته ای خود نیز بهره ببریم. درحال حاضر پرونده هسته ایران به عنوان یکی از مهمترین مسائل مورد مناقشه در جهان مطرح می باشد، لذا قرار گرفتن مسئله هسته ای در دستور کار این اجلاس می تواند منعکس کننده نظرات و حقانیت اهداف صلح آمیز ایران به سراسر جهان باشد.

در دو دهه گذشته در شورای حکام آژانس اتمی که نقشی تعیین کننده در تصمیم گیری های سیاسی در مورد پرونده هسته ای کشورمان و نیز شورای امنیت داشته، جنبش غیرمتعهدها همواره بیانیه های حمایتی از جمهوری اسلامی ارائه کرده اند که این حمایت‌ها تاحد بسیاری در کاهش و تعدیل تصمیمات خصمانه کشورهای غربی تاثیر داشته است. هرچند این بیانیه ها الزام آور نبوده، اما حمایت بیش از 120 کشور دنیا که نیمی از جمعیت جهان را در خود جای داده اند مسلماً باعث جلوگیری از اهداف زیاده خواهانه قدرت های بزرگ خواهد شد.

لذا ضروریست تا مسولان امر از حضور سران غیرمتعهدها در تهران استفاده کنند و با تشریح برنامه ها و فعالیت های هسته ای کشورمان بار دیگر حمایت همه جانبه اعضای این جنبش را با خود همراه کنند تا افکار عمومی و کشورهایی که به ناحق ملت و کشور ایران را تحت فشارهای سیاسی و اقتصادی قرار می دهند، مجبور به پذیرش و احترام گذاشتن به نظرات جمع کثیری از ملت ها و کشورهای دنیا در حمایت از کشورمان گردند.

لزوم توجه به فرصت های دیپلماتیک در این سطح باعث گسترش و پژواک ندای آزادی خواهی و صلح طلبی جمهوری اسلامی در سراسر جهان خواهد شد و نوع نگرش غرب به ایران را تحت تاثیر قرار خواهد داد.