ایده جامع فقه حکومتی و نظام سازی، ویژگی بارز امام خمینی(ره)

برای تبیین هرچه بیشتر این موضوع پایگاه  598 در گفتگویی با حجت الاسلام و المسلمین محسن غرویان که از اعضای هیات علمی جامعه المصطفی العالمیه می باشند به گفتگو پرداخته که تقدیم خوانندگان محترم می گردد:

همان‌طوری که مقام معظّم رهبری فرمودند، در تاریخ فقها و فقه ما در زمان غیبت کبری ما فقیهی مثل حضرت امام را نداریم که هم بحث تئوریک و نظری ولایت و حکومت فقه و فقها را بحث کرده باشند و هم خود ایشان قانون اساسی را تنظیم بکنند و یک نظام اسلامی را برقرار بکنند و اجرا بکنند آن تئوری‌ها و نظریات را، این حضرت امام بودند که برای اوّلین بار نظام‌سازی کردند به تعبیر حضرت آقا و برای اوّلین بار فقه شیعه تبلور عینی در صحنه‌ی سیاسی- اجتماعی پیدا کرد و این واقعاً برکت و امتیاز بزرگی است برای حضرت امام (رضوان الله تعالی علیه) که در سایر فقها نمی‌بینید.

نکته‌ی دیگر بحث مباحث ولایت فقیه است که توسط حضرت امام صورت گرفت، فقهای گذشته هم اجمالاً در بحث امر به معروف، در بحث جهاد، در بحث زکات، در بحث خمس، در بحث قضا مباحثی از ولایت فقها را مطرح کردند، امّا به آن گستردگی که حضرت امام با عنوان ولایت مطلقه‌ی فقیه بیان کردند، از ویژگی‌های ایشان است که مقام معظّم رهبری هم به همین نکته اشاره فرمودند.

هدیه‌ی حضرت امام همین است که ایشان بحث‌هایی در ولایت فقیه مطرح کردند و بعد این را مبتنی بر آرای مردم کردند و آن معنای دموکراسی واقعی، دموکراسی اسلامی که به تعبیر مقام معظّم رهبری مردم‌سالاری دینی است را حضرت امام ارائه کردند و به دنیای امروز و به خصوص به جهان اسلام الگوی عینی و مجسّم را ارائه دادند، این معنای آن هدیه‌ی حضرت امام است که امروزه ما در کشورهای اسلامی مثل مصر، مثل تونس، مثل لیبی، مثل یمن، بحرین می‌بینیم مردم مسلمان انقلاب کردند و دنبال یک الگوی عینی برای اداره‌ی کشور هستند.

البته این الگو را حضرت امام در ایران پیاده کرده بودند و این کشورها هم می‌توانند از بین علمای اسلامی و خبرگان خودشان، نخبگان خودشان نمایندگانی را تعیین بکنند، آن نمایندگان از بین علمای خودشان رهبری را تعیین کنند که آشنای به احکام اسلام باشد، آشنای به جهان سیاست بین الملل باشد و ویژگی‌هایی که ما برای ولی فقیه و رهبر جامعه قائل هستیم، همین الگو را در کشور خود پیاده کنند و از مسئولین خود که چنین الگویی را که ایران پیاده کرده است را مطالبه کنند که در حقیقت همان معنای مردم‌سالاری دینی است که حضرت امام آنرا ارائه کردند و می‌تواند یک هدیه‌ای باشد به کشورها و ملّت‌های اسلامی.

بنده اهداف کلان مادی و معنوی را در همین آیه‌ی قرآن می‌بینم که خداوند می‌فرماید: «وَ لِلَّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنينَ» عزّت از آن خداست، از آن پیغمبر خداست و از آن مؤمنین است، ملّت‌های مسلمان، ملّت‌های اسلامی این‌ها باید دنبال عزّت باشند، عزّت هم محورهای وسیعی دارد، هم مسائل مادی را می‌گیرد، مسائل اقتصادی را می‌گیرد، مسائل کشاورزی، پول، ثروت، نباید وابستگی اقتصادی به کشورهای غیر مسلمان ما داشته باشیم، این معنای عزّت مادی است و تکنولوژی، صنعت، در همه‌ی شاخه‌های آن باید در کشورهای اسلامی در حدّ اوج و عالی باشد، این معنای عزّت دنیوی است، عزّت مادی است، عزّت معنوی هم از نظر اخلاقی، عزّت معنوی حساب می‌شود از نظر اخلاقی، فساد نباشد، فحشا نباشد، منکرات نباشد، بدی‌ها، زشتی‌ها، ناهنجاری‌های اخلاقی در جامعه نباشد یا به حدّاقل برسد، این می‌شود عزّت معنوی و اسلام دنبال هر دو است و نظام اسلامی هم دنبال هر دو عزّت است، این است که مقام معظّم رهبری می‌فرمایند که ما باید سازگار کنیم و سازگار هم هست، آن حفظ مبانی و اصول با پیشرفت‌های مادی و معنوی در همه‌ی ابعاد.

بعضی‌ها خوب ذهن ناسالمی دارند و مفاهیم را تحریف می‌کنند، معنای ولایت مطلقه آن این نیست که ولی فقیه به میل خود، به دل‌بخواه خود هر دستوری را داد و هر امر و نهی را صادر کرد باید اطاعت بشود، این‌ چنین نیست، هیچ فقیهی از فقها یک چنین معنایی را در کتاب‌های فقهی خود نیاورده و اصلاً چنین چیزی معقول نیست، ولی فقیه تابع امر و نهی الهی است، تابع عقل است، تابع وجدان است، تابع شرع است و خودش را هم مثل سایر افراد یکی از پیروان شریعت حساب می‌کند و خودش هم در واقع مطیع ولایت فقه است، در حقیقت شخصیت حقوقی ولی فقیه است که حکومت می‌کند، نه شخصیت حقیقی و ولی فقیه یک شخصیت حقیقی دارد که مثل سایر افراد خود او هم تحت ولایت فقه است و تبعیت می‌کند، برخی را این ولایت مطلقه را طور دیگری تفسیر کردند که حضرت آقا به آن اشاره فرمودند که بر اساس میل ایشان نیست، همین الان که شما مصاحبه می‌کنید متن فرمایشات حضرت آقا جلوی من است و دارم روی آن دقّت می‌کنم، تأمّل می‌کنم و منظور ایشان این است که ولایت مطلقه یعنی یک حالت انعطاف که رهبر جامعه دارد و می‌تواند بر اساس مسائل زمان و مکان و مسائل مستحدثه در واقع حکم آن‌ها را متناسب با اصول و مبانی اسلامی ارائه بکند، این معنای ولایت مطلقه است.