رئیس مرکز ملی خشکسالی: برداشت‌های بی‌رویه، دریاچه ارومیه را به این حال و روز کشاند

وی ادامه داد: بدین ترتیب این سازمان اشتراک کاری با این کمیته به‌جز در موارد اندک به‌منظور راهنمایی گرفتن از همکاران ما در استان آذربایجان نداریم. به همین دلیل نمی‌توانم توضیحی راجع به وضعیت دریاچه ارومیه بگویم و اکنون می‌توان فقط در خصوص حوزه بارشی و وضعیت جوی آن استان اظهارنظر کرد.

مهم‌ترین مشکل دریاچه ارومیه

فاتح بیان کرد: مهم‌ترین مشکل دریاچه ارومیه همان‌طور که وزارت نیرو و سازمان‌های ذی‌صلاح گفتند برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی و توسعه بیش‌ازاندازه اراضی کشاورزی در آن استان بوده است این کار باعث شده بیش از پتانسیل ظرفیت آبی آنجا برداشت صورت گیرد شود که درنهایت با بحران خشک‌سالی این دریاچه روبرو شویم.

رئیس مرکز ملی پایش و هشدار خشکسالی در تشریح این علت گفت: زمانی که بیش‌ازاندازه از اطراف دریاچه ارومیه و امثال آن آب برداشت کنید خودبه‌خود آب از لایه‌های زیرین دریاچه ارومیه نیز به سمت برداشت کشیده می‌شود بنابراین دریاچه دچار فقر زیرین منابع آبی می‌شود، به همین دلیل عمده‌ترین مشکل برداشت بی‌رویه آب از این ‌گونه مناطق است.

فاتح تصریح کرد: همان‌طور که در گزارش‌های بین‌المللی هم آمده کشورهایی مانند ترکیه، عراق و سوریه هم با این مشکل خشک‌سالی مواجه‌اند، اگر منطقه خاورمیانه با مشکل کم‌آبی مواجه است یا در آینده مواجه خواهد شد نیز به دلیل برداشت بی‌رویه از منابع آبی است البته ممکن است این برداشت‌ها هم دلایل مربوط به خود مانند، افزایش تقاضا، افزایش جمعیت، تغییرات اقلیمی، گرم شدن هوا و تبخیر بیش‌ازاندازه آب‌های سطحی و این قبیل مسائل را داشته باشد. 

وی یکی از مهم‌ترین راهکارهای گذر از این بحران و مقابله با آن را مراقبت بیش از گذشته از منابع آبی در مقابل برداشت‌ها دانست و افزود: با توجه به اینکه سهم 90 درصدی مصرف آب در بخش کشاورزی باید مراقب الگوی مصرف آب باشیم و روش‌هایی را اتخاذ کنیم که ضمن راندمان آبیاری بالا محصول باکیفیت را برداشت کنیم بنابراین باید از آبیاری غرقابی پرهیز و الگوی کشت مناسب منطقه و کاشت گونه‌های سازگارتر را اجرا کنیم.

رئیس مرکز ملی پایش و هشدار خشکسالی مقدار بارش باران استان تهران از ابتدای سال زراعی تابه‌حال را 224.1 میلی‌متر ذکر و عنوان کرد: این رقم در مقایسه با بازه زمانی مشابه در بلندمدت حدود 31 درصد کاهش و در مقایسه با سال گذشته حدود 18 درصد کاهش را نشان می‌دهد که این خبر خوبی نیست.

منابع آبی زیرزمینی به‌شدت کاهش یافته است

فاتح منابع آب زیرزمینی را به حساب بانکی تشبیه کرد و گفت: بارش‌ها نیز به‌عنوان منبع درآمد ما است اگر منابع آب زیرزمینی تمام شود مثل این است که حساب بانکی ما خالی شده، در شرایطی که منابع آبی ما وضعیت خوب و مناسبی ندارد کم‌بارشی هم اتفاق می‌افتد اکنون در تهران آب‌های زیرزمینی و آب پشت سدهای کاهش یافته و همزمان با این اتفاق بارش‌ها هم کم شده است یعنی 2 سال پی‌درپی است که میانگین مجموع بارش استان تهران بیش از 10 درصد کاهش داشته است تهران، البرز، خراسان جنوبی، قزوین، قم، کردستان، همدان این‌ها استان‌هایی هستند که هم‌چنین شرایطی را دارند و مانند فردی که حساب بانکی‌اش رو به پایان است و درآمد خوبی هم ندارد نیاز به برنامه‌ای منسجم و مصرفی صحیح دارند.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: سازمان هواشناسی مسئول پایش و پیش‌بینی آب و هوایی کشور را بر عهده دارد آب تا به زمین نخورده در حوزه سازمان هواشناسی است و زمانی که فرود آمد حوزه وزارت نیرو است طبق پیش‌بینی‌های فصلی شرایط نرمالی برای بیشتر استان‌های کشور خواهیم داشت و این موضوع بیانگر این است که اتفاق خاصی قرار نیست بیفتد زیرا زمانی می‌توانیم حساب بانکی خود یا همان آب‌های زیرزمینی را داشته باشیم و پر کنیم که به حالت طبیعی خود یعنی ورودی مناسب برگردیم اکنون وضعیت بارش‌ها نرمال است اما نباید انتظار داشت کسری منابع آبی را جبران کند. با توجه به این موضوع تنها راه کنار آمدن با این مشکل همکاری تمامی افراد جامعه است.