اگر فاطمه (س) نبود، چه می‌شد؟

به گزارش پایگاه خبری 598، حجت الاسلام و المسلمین مسعود عالی در یکی از سخنرانی های خود به موضوع «شهادت حضرت زهرا (س)» پرداخت که تقدیم شما فرهیختگان می شود.

معمولاً در میان ما چنین مشهور شده است که می‌گویند حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها «حامی ولایت» بود و از امیرالمؤمنین حمایت کرد؛ امّا این بیان، تنها بخشی از حقیقت است.

حضرت زهرا فقط حامی ولایت نبود؛ بلکه حامی رسالت پدرش نیز شد. یعنی اگر حضرت زهرا وجود نداشت، نه رسالتی باقی می‌ماند و نه ولایتی؛ هیچ، مطلقاً هیچ چیز باقی نمی‌ماند.

و این همان حدیث بسیار بلند و مهمی است که برخی در فهم آن دچار ابهام شده‌اند؛ حدیثی که خداوند متعال در آن خطاب به پیامبر و امیرالمؤمنین علیهماالسلام می‌فرماید: «لولا فاطمه لَما خَلَقتُکُما»؛ یعنی اگر فاطمه نبود، من شما دو نفر را خلق نمی‌کردم.

این حدیث قدسی است؛ حدیثی بسیار ارزشمند. اگر کسی بخواهد سند آن را ببیند، می‌تواند به کتاب «فاطمه بهجت قلبُ المصطفی» که با عنوان «فاطمه، شادمانیِ دل پیامبر» ترجمه شده، مراجعه کند. این کتاب بسیار ارزشمند است و به‌ویژه به افرادی که می‌خواهند درباره حضرت زهرا مطالعه کنند، توصیه می‌شود. مرحوم آیت‌الله رحمانی همدانی، که در عرصه ولایت‌مداری جایگاه خاص و ویژگی‌های ممتاز داشت و از شاگردان آخوند ملاعلی معصومی همدانی ــ آن فقیه عارف بزرگ ــ بود، این کتاب را نگاشته و در آن سلسله سند همین حدیث «لولا فاطمه لَما خَلَقتُکُما» را ذکر کرده است.

برخی در فهم این حدیث متوقف مانده‌اند و چنین پنداشته‌اند که وقتی خداوند می‌فرماید اگر فاطمه نبود پیامبر و امیرالمؤمنین را خلق نمی‌کردم، یعنی مقام حضرت زهرا برتر از آن دو بزرگوار است یا مقامی بالاتر از پیامبر دارد.

در حالی که این برداشت، اساساً مقصود حدیث نیست. این حدیث مفهومی کاملاً متفاوت و دقیق‌تر را بیان می‌کند؛ مفهومی که اگر کسی آغاز حدیث را به‌درستی بشنود، هم معنای آن را درک می‌کند و هم می‌فهمد که حضرت زهرا چه نقشی ایفا کرده است.

حدیث از این‌جا آغاز می‌شود: خداوند متعال به پیامبر می‌فرماید: «ای رسول ما، لولاک لما خلقتُ الأفلاک، اگر تو نبودی عالم را خلق نمی‌کردم.» علت چیست؟ زیرا خداوند عالم را برای بندگی آفریده است، نه برای پراکندگی و بی‌سامانی. هدف از آفرینش عالم، عبادت است.

و در رأس قله عبودیت، از آغاز تا انجام، آن وجودی قرار دارد که بندگی محض الهی را متجلی می‌سازد و گسترش می‌دهد. آن «عبد مطلق» کیست؟

همان که در اذان می‌گوییم: «أشهد أن محمداً عبده و رسوله». همان که قرآن درباره‌اش فرمود: «سُبحانَ الّذی أسری بِعبدِه»؛ یعنی پیامبر اکرم، عبد کامل خداست. اگر این پیامبر ــ که مأموریت اصلی‌اش بسط عبودیت در عالم بود و خاتم پیامبران است ــ وجود نداشت، اساساً خلقت عالم معنا نمی‌یافت. پس اگر تو نبودی، عالم را خلق نمی‌کردم.

سپس خداوند می‌فرماید: «وَ لولا علیٌّ لَما خَلَقتُکَ»؛ یعنی اگر علی نبود، تو را خلق نمی‌کردم. چرا؟

زیرا نبوت پیامبر و رسالت او در مدت حیاتش محدود است؛ امّا دین او تا قیامت استمرار دارد. پس این دینِ نامحدود نیاز به استمرار دارد؛ و استمرار آن با امامت تحقق می‌یابد.

و در رأس امامت، علی‌ علیه‌السلام قرار دارد. بنابراین اگر علی نبود ــ یعنی اگر امامت استمرار نمی‌یافت ــ نبوت نیز دوام نمی‌یافت.

به همین دلیل فرمود: اگر علی نبود، تو را خلق نمی‌کردم؛ زیرا همان عبودیتی که هدف آفرینش است، علاوه بر وجود تو، به تداوم‌بخش نیاز دارد و او علی است.

سومین جمله حدیث این است: «وَ لولا فاطمهُ لَما خَلَقتُکُما»؛ یعنی اگر فاطمه نبود، شما دو نفر را خلق نمی‌کردم. چرا؟

زیرا رسالت تو، ای پیامبر، و امامت علی و فرزندانش، نیازمند «حافظ» است؛ و این حافظ، فاطمه است. فاطمه هم رسالت را حفظ می‌کند و هم امامت را.

برای شنیدن و دانلود صوت اینجا را کلیک کنید